Projekt wprowadza nowy mechanizm wyliczania kary za naruszenie. Dotychczasowy model polegał na wyliczeniu wartości nie większej niż 10 proc. obrotu podmiotu naruszającego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Projektowana regulacja zakłada, że w przypadku stwierdzenia, że na sprawcę naruszenia wywierany był decydujący wpływ, prezes UOKiK będzie mógł nałożyć łączną karę pieniężną na sprawcę oraz na przedsiębiorcę wywierającego wpływ. Podmioty te będą wówczas ponosić odpowiedzialność solidarną za naruszenie. Ponadto w takim przypadku, obliczając wysokość obrotu, prezes UOKiK będzie uwzględniał zarówno obrót osiągnięty przez sprawcę, jak i przedsiębiorcę lub przedsiębiorców wywierających decydujący wpływ. Nowy sposób kalkulacji kary zwiększy podstawę jej wyliczenia.
Dotychczas istotny problem stanowili przedsiębiorcy, którzy w obawie przed odpowiedzialnością za naruszenie i możliwością nałożenia przez prezesa UOKiK kary, zaprzestawali działalności. Projekt przyniesie kres tego typu praktykom, wskazując, że na potrzeby stosowania przepisów ustawy, przyjmuje się, że przedsiębiorcą jest również osoba fizyczna, która zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej.
Dotychczasowe przypadki naruszeń prawa konkurencji świadczą o tym, iż częstym podmiotem dokonanych naruszeń są związki przedsiębiorców jako podmioty działające na rynku właściwym. Przepis art. 13 dyrektywy ECN+ przewiduje, że organy antymonopolowe powinny mieć uprawnienie do nakładania kar pieniężnych na związki przedsiębiorców. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów nie zawiera obecnie szczególnej regulacji dotyczącej nakładania kar na związki przedsiębiorców. Nie powinno to jednak prowadzić do wniosku, że nałożenie takiej kary nie jest możliwe. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że związek przedsiębiorców na potrzeby oceny potencjalnego naruszenia był traktowany jako jeden podmiot gospodarczy. Obecne brzmienie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie zawiera jednak regulacji dotyczących obliczania obrotu związku przedsiębiorców oraz jego poszczególnych członków na potrzeby nakładania kary pieniężnej, ani pozwalających na egzekwowanie kary w przypadku niewypłacalności związku.
Projekt wprowadza pewnego rodzaju doprecyzowanie powyższej kwestii. Proponowane regulacje zakładają, że za podstawę naliczenia kary należy przyjąć sumę obrotów każdego z członków związku. Kara nakładana na związek przedsiębiorców nie będzie mogła przekroczyć 10 proc. sumy całkowitej obrotu każdego z członków tego związku prowadzącego działalność na rynku, którego dotyczyło to naruszenie, w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. W sytuacji jednak gdy związek przedsiębiorców okazałby się niewypłacalny, regulacja przewiduje konieczność wezwania swoich członków do wniesienia wkładów w celu pokrycia kwoty kary. Niemożność wniesienia wkładów na pokrycie kwoty kary w terminie wyznaczonym przez prezesa UOKiK, spowoduje dalsze rygorystyczne konsekwencje. W tej sytuacji prezes UOKiK będzie miał możliwość żądania uiszczenia kary od każdego z przedsiębiorców, którego przedstawiciele wchodzili w skład organów decyzyjnych tego związku.
Marcin Wnukowski, radca prawny, partner w Squire Patton Boggs
Karolina Łasowska, radca prawny, associate w Squire Patton Boggs
