Spółki dużo zainwestują w energetykę gazową

PGE, PGNiG, Orlen, Energa, a nawet Lotos i KGHM planują istotne wydatki na instalacje działające w oparciu o błękitne paliwo.

Do 2028 r. mogą powstać w Polsce energetyczne bloki gazowe o łącznej mocy ok. 10 GW (gigawaty) – stwierdził niedawno w Senacie Piotr Naimski, pełnomocnik rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej. To bardzo dużo, zważywszy, że na koniec 2019 r. było to 2,8 GW. Z kolei najnowsze prognozy Gaz-Systemu dotyczące zapotrzebowania na przesyłanie błękitnego paliwa krajową siecią gazociągową mówią o wzroście z 18,5 mld m sześc. w tym roku do 32,6 mld m sześc. za dziesięć lat. Jednocześnie spółka szacuje, że sama energetyka zwiększy w tym czasie popyt na dostawy surowca z 3 mld m sześc. do 10,8 mld m sześc.

Kilkanaście projektów

GG Parkiet

Do rozwoju energetyki gazowej w decydującym stopniu mają przyczynić się spółki notowane na GPW. Szczególnie ambitne plany ma największy krajowy wytwórca prądu i ciepła. „Portfel projektów gazowych grupy PGE obejmuje kilkanaście inwestycji, poczynając od budowy nowych kotłowni szczytowo-rezerwowych opalanych gazem w elektrociepłowniach po budowę nowych bloków gazowo-parowych w Elektrowni Dolna Odra. Projekty te są na różnym stopniu zaawansowania" – informuje biuro prasowe spółki. Kluczowa inwestycja o wartości 3,7 mld zł dotyczy budowy bloków nr 9 i 10 w Elektrowni Dolna Odra. Ich łączna moc elektryczna wyniesie 1,4 GW. Obecnie projekt jest na etapie realizacji prac ziemnych na potrzeby wykonania fundamentów głównych budynków. Inwestycja ma być zrealizowana do 2023 r.

Rok później powinna ruszyć nowa Elektrociepłownia Czechnica. W tej sprawie już doszło do rozstrzygnięcia przetargu, a wkrótce ma być podpisana umowa. Wartość inwestycji wynosi 1,16 mld zł. Na etapie prac przygotowawczych do realizacji są projekty dotyczące budowy instalacji na gaz w Elektrowni Rybnik i EC Gdynia. Z kolei w EC Bydgoszcz, EC Kielce i EC Zgierz trwają postępowania przetargowe, a projekty gazowe w EC Kraków i EC Gdańsk są na etapie prac koncepcyjnych. Jeśli PGE zrealizuje wszystkie planowane dziś przedsięwzięcia, jej zainstalowane moce elektryczne oparte na błękitnym paliwie wzrosną o ponad 2 GW, a cieplne o 1,6 GW. Dla porównania dziś wynoszą odpowiednio 0,9 GW i 2,2 GW. PGE podaje, że w ubiegłym roku wyprodukowała z gazu 5,1 TWh (terawatogodziny) energii elektrycznej na 58,1 TWh ogółem wytworzonej. Z kolei produkcja ciepła wyniosła 50,1 PJ (petadżul), z czego 9,7 PJ pochodziła ze spalania błękitnego paliwa.

GG Parkiet

PGE szacuje, że zwrot z gazowych inwestycji następuje przeważnie po ok. 15 latach eksploatacji. Tego typu projekty są konieczne, aby osiągnąć w Polsce cele klimatyczne. Jednocześnie koncern zauważa, że gaz jest technologią przejściową na drodze do neutralności klimatycznej. „Projekty gazowe, a zwłaszcza kogeneracja gazowa i ciepłownictwo potrzebują instrumentów wsparcia na drodze do transformacji. Dlatego kluczową kwestią jest uzyskanie wsparcia finansowego dla tego typu projektów" – dodaje biuro prasowe PGE.

Paliwo przejściowe

GG Parkiet

Stosunkowo dużo w energetykę gazową planuje w najbliższych latach zainwestować również grupa PGNiG. Jej sztandarowy projekt dotyczący budowy bloku gazowo-parowego w warszawskiej EC Żerań po licznych opóźnieniach powinien zostać oddany do użytku we wrześniu tego roku. Inwestycja w instalacje o mocy elektrycznej 0,5 GW i cieplnej ponad 0,3 GW powinna zamknąć się kwotą 1,6 mld zł. Za kilka lat podobny obiekt ma powstać w stołecznej EC Siekierki. Koncern planuje też po kilka inwestycji w kotłownie i silniki na gaz w innych posiadanych obiektach. Jeśli zrealizuje wszystkie plany, jego moce elektryczne wzrosną o ponad 1 GW, a cieplne o 2,1 GW.

GG Parkiet

Kiedy inwestycje się zwrócą? „Kalkulacje dotyczące terminu zwrotu nakładów inwestycyjnych stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Termin ten jest uzależniony m.in. od popytu na energię elektryczną i cieplną, cen obu rodzajów energii, kosztów paliwa oraz dodatkowych obciążeń wynikających z regulacji dotyczących ochrony klimatu i środowiska (m.in. ceny uprawnień do emisji CO2)" – podaje biuro public relations PGNiG. Oprócz opłacalności inwestycji dla koncernu ważne jest też to, że zapewni sobie zbyt na dodatkowe, duże ilości gazu. Realizacja wszystkich projektów może oznaczać ok. 1,5 mld m sześc. dodatkowych dostaw błękitnego paliwa rocznie. Dziś koncern posiada, na spółkę z Tauronem, jeden duży blok gazowo-parowy. Obiekt w Stalowej Woli oddano do użytku ponad pół roku temu. Powstał kosztem 1,4 mld zł i ma zapewnić PGNiG zbyt ok. 0,65 mln m sześc. surowca rocznie.

GG Parkiet

Bardzo ostrożnie na temat gazowych inwestycji wypowiada się Tauron, co wynika zapewne z nadal prowadzonych w grupie analiz biznesowych. – Inwestycje w bloki gazowe powinny być poprzedzone analizą biznesową uwzględniającą ryzyka regulacyjne wynikające z europejskiej polityki klimatycznej. Dziś trudno określić, jak ten rynek będzie wyglądał w perspektywie 2030 i dalej – twierdzi Mirosława Karpińska, starszy specjalista ds. mediów w Tauronie. Dodaje, że z punktu widzenia biznesu jednostki gazowe wydają się być optymalne, jeżeli gaz zostanie uznany za paliwo przejściowe.

Wspólne przedsięwzięcia

O słuszności inwestycji w bloki gazowe przekonana jest grupa PKN Orlen. Dotychczas koncern zrealizował dwa duże tego typu projekty (we Włocławku i Płocku) za łączną kwotę 3,1 mld zł. W sumie ich łączna moc eklektyczna sięga 1,1 GW, a cieplna przekracza 1,3 GW. Tym samym prąd wytworzony w oparciu o błękitne paliwo stanowi ok. 60 proc. całkowitej jego produkcji. W przypadku ciepła jest to ok. 30 proc. – Obecnie kluczową inwestycją grupy Orlen w tym obszarze jest projekt budowy CCGT w Ostrołęce. Zgodnie z przyjętymi założeniami projekt polega na konwersji wcześniej przygotowywanego bloku węglowego na elektrownię w technologii kombinowanej z turbiną gazową – mówi Joanna Zakrzewska, rzecznik Orlenu. Dodaje, że obecnie prowadzone są rozmowy z generalnym wykonawcą inwestycji. Rozpoczęcie prac na terenie obiektu planowane jest w I kwartale 2022 r. Wcześniej ma powstać spółka, która będzie odpowiedzialna za inwestycję. Prezes UOKiK niedawno wyraził zgodę na jej utworzenie przez Orlen, Energę i PGNiG. Elektrownia o mocy 745 MW ma być zbudowana do 2025 r.

Innym wspólnym przedsięwzięciem Orlenu i Energi ma być inwestycja, do której planowane jest włączenie Lotosu. Chodzi o budowę elektrowni gazowo-parowej w Gdańsku. Lotos planował tam budowę obiektu o mocy elektrycznej 600 MW, a Energa 456 MW. Energa oszacowała nawet jej wartość na 1,35 mld zł i termin realizacji na 2026 r. Jakie będą jej ostateczne parametry, powinno się wyjaśnić w najbliższych miesiącach. Energa planowała też budowę bloku gazowego w Grudziądzu, ale na razie zawiesiła prace.

Bloki gazowo-parowe w Polkowicach i Głogowie o łącznej mocy ponad 81 MW posiada KGHM. Do koncernu należą też zasilane błękitnym paliwem dwie powierzchniowe stacje klimatyzacyjne w Grodowcu. „KGHM jest w trakcie realizacji kolejnych inwestycji zwiększających produkcję energii elektrycznej, gdzie jako medium energetyczne wykorzystywany będzie gaz ziemny zaazotowany" – podaje koncern. Są to dwie kolejne powierzchniowe stacje klimatyzacyjne, o łącznej mocy elektrycznej 8,8 MW.

W najbliższych latach polski rynek gazu ziemnego nadal powinien systematycznie rosnąć

Zużycie gazu w Polsce od wielu lat systematycznie się zwiększa. Jeszcze na początku tego wieku oscylowało w granicach 12 mld m sześc. rocznie. W 2010 r. przekroczyło 16 mld m sześc., a w 2019 r. wyniosło ponad 20 mld m sześc. To głównie konsekwencja wzrostu gospodarczego naszego kraju, budowy instalacji zasilanych błękitnym paliwem, m.in. w sektorach: energetycznym, rafineryjnym i chemicznym, oraz rozbudowy gazociągów.

Wraz z rozwojem branży gazowniczej w Polsce rosną obroty błękitnym paliwem realizowane przez dominującego uczestnika tego rynku, czyli grupę PGNiG. Na przestrzeni ostatnich lat koncern mocno zwiększył handel gazem m.in. dzięki dużej aktywności poza granicami naszego kraju oraz w transakcjach zawieranych na giełdach towarowych, w tym zwłaszcza na Towarowej Giełdzie Energii.

Z prognoz opublikowanych przez Gaz-System, państwową grupę, do której należą gazociągi przesyłowe w Polsce, wynika że krajowy rynek błękitnego paliwa nadal będzie się mocno rozwijał. O ile na ten rok spółka szacuje zapotrzebowanie na usługę przesyłania surowca (w tzw. wariancie bazowym) na 18,5 mld m sześc., o tyle za pięć lat – już na 25 mld m sześc., a za dziesięć – na 32,6 mld m sześc.

W ostatnich latach struktura źródeł wytwarzania energii elektrycznej w Polsce zmieniała się w niewielkim stopniu. Przede wszystkim spadał w niej udział węgla kamiennego i brunatnego na rzecz gazu i OZE. Mimo to udział węgla nadal stanowi prawie trzy czwarte rynku. Skala obecnie realizowanych i planowanych inwestycji powinna jednak w najbliższych latach istotnie przyspieszyć konwersję polskiej energetyki.