Identyfikacja wsparć i oporów pozwala grać wbrew trendowi

Linie trendu, zniesienia Fibonacciego, pivot points – to tylko niektóre narzędzia do szukania wsparć i oporów. Dzięki nim można zbudować skuteczną strategię inwestycyjną.

Tydzień temu otrzymaliśmy od czytelnika pytanie o to, w jaki sposób wyznaczyć na wykresie poziomy wsparć i oporów. W ramach naszego cyklu „Szkoła giełdowa" udało się udzielić tylko krótkiej odpowiedzi, która niestety nie wyczerpuje tematu. Dlatego dziś wracamy do tej kwestii i postaramy się opisać problem szerzej. Przybliżymy podstawowe i jednocześnie najprostsze metody wyznaczania wsparć i oporów oraz sposób, w jaki można je wykorzystać podczas inwestowania.

Wrażliwe punkty

Wsparcie to poziom cenowy, na którym zatrzymuje się i ulega odbiciu fala spadkowa. Opór natomiast powstrzymuje falę wzrostową. Następujący po zderzeniu z tymi poziomami „zwrot akcji" nie musi być trwałym odbiciem i sygnałem rozpoczęcia nowego, długoterminowego trendu. Może to być początek krótkiej fali korekcyjnej w trendzie lub kolejnego ruchu w obrębie konsolidacji. Najbardziej istotne jest jednak to, że dojście kursu do tych poziomów powoduje zmianę kierunku ruchu (chwilową lub dłuższą), co z kolei stwarza dogodne warunki do inwestowania wbrew trendowi. Jak zatem zidentyfikować punkty, w których może dojść do odbicia?

Analiza techniczna dysponuje tu całym arsenałem narzędzi. Pierwsze to standardowe linie trendu, które łączą lokalne dołki (trend wzrostowy) lub lokalne szczyty (trend spadkowy). Przyjmując założenie o kontynuacji dotychczasowego ruchu, można oczekiwać, że kolejna fala korekty zatrzyma się właśnie na linii trendu.

Drugi sposób polega na wyznaczaniu poziomów lokalnych maksimów i minimów, które kurs osiągał podczas poprzednich ruchów. Skoro te pułapy zatrzymywały już zwyżki lub spadki w przeszłości, to niewykluczone, że wciąż grupuje się na nich wiele zleceń przeciwnych do trwającego ruchu. Trzeba tu pamiętać o ważnej zasadzie – im więcej razy dany pułap był testowany, tym większa szansa, że znów zahamuje trwający trend. Przy identyfikacji takich punktów warto się posługiwać wykresem świecowym i obserwować knoty, znajdujące się poniżej i powyżej korpusu świecy.

Kolejna metoda, która również bazuje na japońskich świecach, zakłada, że wsparcie stanowi połowa korpusu dużej białej świecy w trendzie wzrostowym, a opór połowa korpusu dużej czarnej świecy w trendzie spadkowym. Nie ma tu jasnego sprecyzowania rozmiaru, dlatego podejście to wymaga subiektywnej oceny wielkości świec i wyboru tych największych.

Popularną metodą identyfikacji wsparć i oporów są zniesienia Fibonacciego. Najczęściej stosuje się zlecenia wewnętrzne dla fal poprzedzających aktualny trend. Jeśli poprzedni trend był spadkowy, to można oczekiwać, że trwający ruch wzrostowy będzie zatrzymywany, gdy „zniesie" 23,6 proc., 38,2 proc., 50 proc., 61,8 proc. oraz 100 proc. spadku. Analogiczne pułapy stosuje się dla ruchu spadkowego.

Coraz częściej stosowaną techniką są tzw. punkty zwrotu, znane szerzej pod angielską nazwą pivot points. Jest to narzędzie wyznaczające poziomy wsparcia i oporu na podstawie uśrednionych cen maksymalnej, minimalnej  oraz zamknięcia dla analizowanego interwału czasowego (np. dnia). Jego zaletą jest pełna obiektywność obliczeń, dzięki czemu łatwo zaprogramować go w automatycznych systemach inwestycyjnych.

Podczas szukania wsparć i oporów należy pamiętać o ważnej zasadzie. Jeśli wyznaczone przez nas wsparcie zostanie przełamane (zakończyła się korekta spadków i rynek kontynuuje ruch na południe), automatycznie staje się ono potencjalnym oporem. Jeśli pęknie opór, zaczynamy go traktować jako wsparcie.

Szeroki wybór

Zaprezentowane tu narzędzia analizy technicznej to tylko namiastka całego dostępnego arsenału. Powstaje zatem pytanie, którą metodę wybrać. Prawda jest taka, że nie ma sensu opierać się tylko na jednym narzędziu. Warto stosować kilka i jeśli wiele wskazań grupuje się na jednym poziomie cenowym, wówczas możemy uznać ten pułap za wiarygodny.

Takie podejście stosuje między innymi Tomasz Filipiak, inwestor indywidualny z 16-letnim doświadczeniem, który był gościem ubiegłorocznej konferencji „Profesjonalny inwestor". Podczas swojego wykładu zaprezentował strategię inwestycyjną dla rynku EUR/USD, bazującą na analizie wsparć i oporów. Według jego koncepcji wiarygodny pułap to taki, na który grupują się co najmniej trzy wskaźniki (sam korzysta z ponad dziesięciu). Na potencjalnym wsparciu należy zajmować pozycje długie, a na oporze krótkie. Zlecenie stop loss powinno być ustawione 20–25 pipsów od pułapu otwarcia pozycji, a take profit dla 60–70 proc. pozycji powinien być oddalony o 10 pipsów. Pozostała część utrzymywana jest dłużej wraz z przeniesieniem stop lossa 1 pips powyżej poziomu wejścia na rynek. I choć stosunek zysku do ryzyka jest w tej strategii niekorzystny (1 do 2), to metoda ta nadrabia wysoką skutecznością. Według statystyk Filipiaka aż 84 proc. pozycji jest zyskownych.

[email protected]

Słowniczek inwestora

Parabolic SAR

Bardziej znane jako krzywe paraboliczne. Jest to wskaźnik analizy technicznej służący do inwestowania z trendem. Wzór na jego obliczenie zawiera element czasu, dzięki czemu linia wskaźnika zbliża się do wykresu ceny wraz z upływem czasu. Wskaźnik często wykorzystywany jest jako ruchoma linia stop loss. Został opracowany przez Wellsa Wildera, twórcę wielu narzędzi analizy technicznej.

PCR

Zlecenie „po cenie rynkowej" – jeden z rodzajów zleceń giełdowych w systemie notowań ciągłych i jednolitych. Jest wykorzystywany wtedy, gdy chcemy zawrzeć transakcję po najlepszej cenie, jaka dostępna jest teraz w arkuszu. W  sytuacji gdy nie jest możliwa realizacja zlecenia w całości, pozostała jego część staje się zleceniem z limitem ceny, po jakim zawarto pierwszą część transakcji.

Pips

Termin stosowany na rynku foreks. Oznacza minimalny krok notowań danego instrumentu. Zamiennie nazywany jest punktem.

Pivot point

Punkt zwrotu. Jest to narzędzie analizy technicznej służące do wyznaczania poziomów wsparcia i oporu. Jego wzór opiera się na cenach zamknięcia, minimalnej i maksymalnej. Podstawowa interpretacja zakłada, że w pobliżu obliczonych pułapów należy oczekiwać odbicia.

PKC

Zlecenie „po każdej cenie" – jeden z rodzajów zleceń w systemie notowań ciągłych i jednolitych. Jest zleceniem do natychmiastowego wykonania bez względu na cenę. Składającemu nie zależy na kursie, ale na tym, by zrealizować transakcję w całości.    PZ