Co się może stać z nadwyżkami oszczędności?

Brytyjczycy zaoszczędzili dodatkowo 150 mld funtów, Amerykanie – 1,6 bln dolarów. Na co przeznaczą te pieniądze, gdy minie pandemia?

Publikacja: 08.04.2021 05:07

Co się może stać z nadwyżkami oszczędności?

Foto: Adobestock

Brytyjskie gospodarstwa domowe nadal gromadzą gotówkę – nadwyżka oszczędności wynosi obecnie ok. 150 mld funtów, czyli 7 proc. PKB z 2020 r. Stopa oszczędności w Wielkiej Brytanii wyniosła w 2020 r. 16,3 proc. wobec 6,8 proc. w roku przed kryzysem. Według większości szacunków nadwyżkowe oszczędności Amerykanów wynoszą około 1,6 bln dolarów i wciąż rosną.

Wydać czy odłożyć?

Brytyjscy ekonomiści podkreślają, że kluczowe pytanie dla gospodarki brzmi: jak te pieniądze zostaną spożytkowane, czyli w jakim stopniu ta gotówka zostanie wydana (1), wykorzystana na spłatę długu (2) lub trwale zaoszczędzona (3). Według niektórych kolejność będzie 3-2-1.

Amerykanie pytają, w jaki sposób gospodarka USA wyjdzie z trwającej pandemii Covid-19. Czy będzie miała kłopoty z powrotem do poprzedniego poziomu zatrudnienia i aktywności, czy też wróci, gdy tylko szczepienia będą powszechne, a Amerykanie poczują się komfortowo, podróżując i jedząc poza domem? Część odpowiedzi na te pytania zależy zaś od tego, co stanie się z dużą ilością nadwyżek oszczędności, które gospodarstwa domowe zgromadziły od marca ubiegłego roku.

GG Parkiet

Niektórzy ekonomiści wyrażają zaniepokojenie, że jeśli znaczna część zgromadzonych środków zostanie wydana zaraz po ponownym otwarciu gospodarki, wynikający z tego wzrost popytu może być destabilizujący. Zdaniem innych oszczędności te nie są aż tak duże, biorąc pod uwagę bezprecedensowe interwencje rządu podjęte w ciągu ostatniego roku na rzecz gospodarstw domowych, i że jest mało prawdopodobne, aby spowodowały wzrost popytu.

Skąd te nadwyżki?

Skąd pochodzą te nadmierne oszczędności? Amerykańscy ekonomiści wymieniają trzy czynniki. Po pierwsze, wielu Amerykanów zachowało pracę i dochody w ciągu ostatniego roku, jednak nie wydali tyle, ile wydaliby normalnie, ponieważ z powodu pandemii nie jadają poza domem ani nie jeżdżą na wakacje. Zwiększone zakupy mebli, elektroniki i innych towarów tylko częściowo zrekompensowały zmniejszenie wydatków na usługi. W rezultacie ogólna konsumpcja spadła w wielu gospodarstwach domowych, nawet jeśli ich dochody pozostały mniej więcej nienaruszone. Po drugie, począwszy od pomocy w nagłych wypadkach zatwierdzonej na początku marca i późniejszej ustawy CARES, rząd zastąpił Amerykanom część utraconych dochodów, zwłaszcza w przypadku pracowników z sektorów najbardziej dotkniętych pandemią. Część tego wsparcia została wydana na utrzymanie, ale nie całość. Po trzecie, jest możliwe, że gospodarstwa domowe zdecydowały się oszczędzać więcej niż zwykle, biorąc pod uwagę dużą niepewność co do miejsc pracy i ogólnego stanu gospodarki w przyszłości. Podobnie (może z mniejszym wpływem drugiego czynnika) jest w innych krajach.

Niezależnie jednak od powodów nie ma wątpliwości, że gospodarstwa domowe zaoszczędziły w minionym roku więcej niż w świecie bez pandemii. Ale czy jest coś przesadnego w oszczędnościach, które w ten sposób zgromadziły? Czy te pieniądze znacząco różnią się od pozostałych 130 bln dolarów netto, które już posiadają amerykańskie gospodarstwa domowe? Czy mogą być one wydawane szybciej niż pieniądze zaoszczędzone wcześniej?

Wykluczeni

Jest jednak jeszcze jeden finansowy aspekt pandemii, na który zwracają uwagę źródła w USA. Spustoszenie wywołane pandemią grozi wypchnięciem większej liczby rodzin o niższych dochodach na skraj systemu finansowego. Osoby, które nie mają dostępu do usług bankowych, zazwyczaj nie mają wystarczającej ilości gotówki, aby założyć konto lub otrzymać pożyczki w bankach, i mogą mieć problemy, ponieważ polegają na gotówce, a tymczasem wielu sprzedawców przechodzi na transakcje cyfrowe. Problem pogłębia również przepaść majątkową, która nieproporcjonalnie dotyka grup mniejszościowych.

Według organizacji Financial Health Network co czwarta osoba dorosła w USA jest uważana za niedostatecznie lub całkowicie nieubankowioną. Jednocześnie konsumenci ci płacą prawie 200 mld dolarów rocznie z tytułu opłat i odsetek od produktów finansowych. Dlatego w marcu PNC Financial Services Group wprowadziła konto bankowe, za które opłaty są ograniczone, aby pomóc konsumentom zmagającym się z presją finansową pogorszoną przez pandemię w utrzymaniu dostępu do usług bankowych. Konto czekowe nie ma żadnych opłat za debet lub za niewystarczającą wartość środków na rachunku i kosztuje 5 dolarów miesięcznie.

Oszczędzanie
Przestępcy poszukują w sieci „mułów finansowych”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Oszczędzanie
RPP nieco zawiodła kredytobiorców, dała jeszcze szanse deponentom
Oszczędzanie
BLIK jest coraz chętniej wykorzystywany przez Polaków
Oszczędzanie
Banki pod presją nowych regulacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Oszczędzanie
Do tabel oprocentowania kont oszczędnościowych wróciło 8 proc.
Oszczędzanie
Większość młodych Polaków twierdzi, że nie oszczędza na emeryturę