Wyniki jednostkowe funduszy lepsze od skonsolidowanych

Różnice w wycenach aktywów netto niektórych NFI sięgają kilkudziesięciu procent. Dlaczego?

Akcje dwóch Narodowych Funduszy Inwestycyjnych - Krezusa i Midasa - przeceniono wczoraj odpowiednio o 16 proc. i 18 proc. To reakcja na słabe (choć oczekiwane, biorąc pod uwagę skład portfela) wyniki kwartalne. Ze względu na spadki na giełdzie wartość aktywów netto Krezusa w ciągu zaledwie trzech miesięcy obniżyła się o około 40 proc. (26 mln zł). W raporcie jednostkowym aktywa netto Midasa (ma głównie udziały w Krezusie i innych firmach Romana Karkosika) stopniały natomiast w stosunku do końca marca prawie o 22 mln zł, czyli o ponad 20 proc. Zmiany wartości portfela to niejedyny powód, dla którego warto przeglądać raporty kwartalne funduszy.

Znacznie wyższe aktywa

jednostkowe

Dla wyceny zamkniętych funduszy inwestycyjnych, takich jak Midas czy Krezus, poziom aktywów netto jest bardziej istotny niż ich bieżące zyski lub straty, wynikające zwykle z jednorazowych transakcji lub papierowych zmian wartości portfela. Analizując sprawozdania finansowe funduszy, warto jednak zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt. Chodzi o różnice w wartościach aktywów netto wykazywanych w sprawozdaniach jednostkowych i skonsolidowanych. Te pierwsze są zwykle o kilka czy nawet kilkadziesiąt procent wyższe.

Teoretycznie powinno być odwrotnie, ponieważ spółki portfelowe są zwykle rentowne. Tymczasem same fundusze w okresie bessy notują zazwyczaj papierowe straty z inwestycji. Przykładowo, aktywa skonsolidowane BBI Capital NFI (195 mln zł) są o 6 mln zł niższe od kwoty wykazanej w raporcie jednostkowym.

Skąd bierze się ta różnica? W raportach jednostkowych części NFI udziały w firmach portfelowych są wyceniane zgodnie z ich wartością godziwą, czyli zgodnie z wyceną giełdową, lub w cenach zakupu, uwzględniając ewentualne odpisy (w przypadku większości spółek niegiełdowych). W raportach skonsolidowanych niektóre fundusze wykazują jedynie przypadającą na nie wartość kapitałów własnych tych firm. A ta zwykle jest znacznie niższa od wycen giełdowych.

- Tak naprawdę publikacja raportów skonsolidowanych w przypadku większości funduszy i firm inwestycyjnych nie ma większego sensu. Dane jednostkowe w znacznie większym stopniu odzwierciedlają ich sytuację finansową - mówi członek zarządu jednego z NFI.

Tak jak TFI

Raporty kwartalne funduszy byłyby bardziej czytelne dla inwestorów, gdyby były sporządzane zgodnie z ustawą o towarzystwach funduszy inwestycyjnych (ich wyceny bazują na wycenie wartości udziałów, a nie kapitałów własnych spółek portfelowych). W podobny sposób swoje aktywa liczą notowane na GPW fundusze zamknięte, inwestujące m.in. w akcje innych spółek publicznych.

komentarz:

Jerzy Mączyński

Parkiet

W tej chwili różnice wyników jednostkowych i skonsolidowanych funduszy inwestycyjnych są niewielkie i nie przekraczają kilku, kilkunastu procent. Wzrosną jednak w przyszłości na korzyść danych jednostkowych, jeżeli na GPW poprawi się koniunktura. Wtedy wyceny udziałów spółek portfelowych będą znowu rosły znacznie szybciej niż ich kapitały własne, a to przełoży się na wyższe aktywa netto przynajmniej części funduszy. Dlatego inwestorzy, szczegól- nie indywidualni, powinni z rosnącą uwagą śledzić i reagować na zawartość raportów kwartalnych zamkniętych funduszy inwestycyj- nych.

BBI Capital

Bessa przeceniła fundusze private equity w znacznie większym stopniu niż pozostałe spółki giełdowe. Przykładem jest BBI Capital NFI. Od początku roku wycena funduszu kontrolowanego przez poznańską grupę BBI spadła o 55 proc. W tym samym czasie aktywa netto firmy zmniejszyły się o około 10 proc., do 200 mln zł (około 4,3 zł na akcję).

NFI Midas

Kolejną ofiarą dekoniunktury jest NFI Midas Romana Karkosika. Mimo ostatniego "zrywu", poprzedzającego podpisanie umowy roamingowej z Centertelem, papiery funduszu są nadal notowane 65 proc. poniżej kursu ze stycz- nia 2008 r. Wartość akcji Midasa, pozostających w wolnym obrocie, nie przekracza 50 mln zł, dlatego silne wahania kursu powtórzą się zapewne jeszcze niejednokrotnie.