Rozliczamy podatek giełdowy

Od dzisiaj co tydzień Robert Morawski, specjalista ds. podatków w CDM Pekao, będzie podpowiadał naszym czytelnikom, w jaki sposób należy sporządzić zeznanie roczne dla wybranych dochodów z kapitałów pieniężnych

Kto sporządza zeznanie PIT-38

Zacznijmy od kwestii podstawowych. Zeznanie PIT-38 jest przeznaczone dla podatników, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody:

– papierów wartościowych,

– pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka),

– pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających,

– udziałów w spółkach mających osobowość prawną,

Jednak mimo takiego opisu na pierwszej stronie formularza zeznanie możemy i powinniśmy wykorzystać, jeśli w danym roku podatkowym otrzymaliśmy jeden z licznych dochodów opodatkowanych podatkiem zryczałtowanym, od którego podatku nie pobrał płatnik.

Płatnik – zgodnie z przepisami jest to instytucja lub osoba, która powinna pobrać od naszego przychodu podatek i odprowadzić go do właściwego urzędu skarbowego. Płatnik co prawda odpowiada za zobowiązanie z tego tytułu, jednak gdy nie dopełni swego obowiązku, odpowiedzialność za sam podatek może być przypisana nam bezpośrednio.

Dla inwestorów indywidualnych to rozszerzenie funkcji formularza ma szczególne znaczenie, jeśli wypłacano im np. odsetki lub dywidendy bez potrącania podatku (np. z zagranicy), ponieważ w PIT-38 powinni taki podatek uwzględnić w rubryce 36 i następnych. Zagadnienie to omówimy w dalszej części poradnika.

PIT-38 jest przeznaczony dla każdego, kto osiągnął przychody opisane powyżej. Chociaż rozliczenia podatku nieuiszczonego przez płatników możemy dokonać również w formularzach PIT-36 lub PIT-36L, jeśli osiągnęliśmy jeden z dochodów wymienionych w części tytułowej, PIT-38 zobligowani jesteśmy złożyć, nawet wtedy, gdy składamy standardowe dla nas zeznanie roczne z innych tytułów. Tego rodzaju formularza nie muszą składać jedynie tzw. nierezydenci, czyli osoby inwestujące na naszym rynku kapitałowym, które mają miejsce zamieszkania poza Polską, jeśli stosowna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie przewiduje opodatkowania w Polsce (tak jest w zdecydowanej większości przypadków).

PIT-38 nie jest przeznaczony dla osób, które wymienione dochody kapitałowe otrzymały lub zrealizowały w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W takiej sytuacji inwestor musi wykorzystać formularz właściwy dla przyjętej przez niego metody opodatkowania.

Dane osobowe

Poza typowymi danymi osobowymi, które należy poprawnie wpisać w części B, podatnik powinien pamiętać o podaniu – począwszy od tego roku – numeru PESEL, u góry pierwszej strony. Jeśli nawet posiadaliśmy do tej pory numer NIP, to zapomnijmy o nim, ponieważ teraz będziemy się posługiwać wyłącznie numerem PESEL. Wyjątkiem są tu osoby zobowiązane do posiadania numeru NIP z tytułu rejestracji w podatku VAT, prowadzące działalność gospodarczą lub wykonujące funkcję płatnika (innego podatku lub składek ZUS). Co prawda dochody wymienione w PIT-38 nie mają żadnego związku z działalnością gospodarczą, VAT lub funkcją płatnika, ale to właśnie są trzy wyjątki, gdy rubryka nr 1 jest przeznaczona do wpisania NIP.

Dane liczbowe

W większości wypadków dane o uzyskanych dochodach lub stratach, wyliczone w części C, będą podawane na podstawie otrzymanej wcześniej informacji PIT-8C. Pamiętajmy jednak o dwóch problemach.

Uwaga! Przypis numer 2 w deklaracji PIT-38 (na dole drugiej strony) nie obejmuje wszystkich możliwych przychodów, jakie powinniśmy wykazać w zeznaniu.

Dane liczbowe wpisywane do zeznania powinny być udokumentowane na wypadek ewentualnej kontroli skarbowej. Oczywiście najprostszą formą ich udokumentowania jest posiadanie PIT-8C, w którym dane niezbędne do wyliczenia podatku prezentuje nam dom maklerski lub inna instytucja. Posiadanie PIT-8C nie oznacza jednak, że powinniśmy bezrefleksyjnie przepisywać jego zawartość do zeznania rocznego. Z czego wynika konieczność analizy naszych przychodów i kosztów?

Uzupełniając samodzielnie przychody lub koszty, pamiętajmy, że musimy być w stanie wszystko udokumentować. Gromadzenie umów lub potwierdzeń zapłaty określonych?wydatków to działanie, które zabezpieczy nas przed reakcją organów podatkowych, zawsze wzywających podatnika?do składania wyjaśnień, jeśli jego zeznanie PIT-38 nie zgadza się z danymi w informacji PIT-8C.