Polityka GPW zwiększania konkurencyjności polskiego rynku kapitałowego

1. Krajowe i zdalne domy maklerskie.

1.1. Pozyskiwanie zdalnych członków to działanie sprzyjające rozwojowi rynku i umacniające międzynarodową pozycję GPW. Jest to czynnik decydujący dla zbudowania w Warszawie centrum finansowego regionu; bez tego możemy się stać lokalną, prowincjonalną giełdą, łatwą do przejęcia przez większych graczy.

1.2. Zdalni członkowie zwiększają obroty na GPW i nie można twierdzić, że ich aktywność sprowadza się do przejmowania obrotów od lokalnych domów maklerskich. Wzrost obrotów sesyjnych akcjami w 2011 r. w stosunku do 2010 r. wyniósł  21?proc., do czego przyczynili się także zdalni członkowie giełdy. Analiza struktury wzrostu obrotów zdalnych członków wskazuje, że największą dynamikę miały ich obroty na rachunek własny, a więc takie, które nie oznaczają przejęcia obrotów od polskich domów maklerskich. Obroty animatorskie zdalnych członków wzrosły ponad 17 razy (odpowiednie obroty polskich domów maklerskich wzrosły o 37 proc.), obroty dilerskie zaś wzrosły dwukrotnie (odpowiednie obroty polskich domów maklerskich spadły o połowę). Bez wątpienia zdalni członkowie wywierają presję konkurencyjną na krajowe domy maklerskie, które powinny jednakże starać się sprostać tej konkurencji poprzez poprawę jakości obsługi klienta i elastyczność cenową.

Czynniki wzrostu obrotów zdalnych (zagranicznych) członków giełdy w 2011 r.:

1. Rozwój działalności animatorskiej.

2. Rozwój handlu na rachunek własny.

3. Rozwój handlu na rachunek klientów.

4. Stopniowy wzrost zaangażowania zagranicznych inwestorów na rynku polskim.

2. Opłaty giełdowe.

2.1. Opłaty transakcyjne GPW są na poziomie przeciętnych opłat dla giełd odpowiedniej wielkości, mierzonej wartością obrotów (ekonomia skali). Ze względów historycznych i z powodu obowiązujących regulacji prawnych opłaty giełdowe zawierają w sobie pokrycie kosztów, które nie są ponoszone przez inne giełdy (koszty nadzoru, część kosztów infrastruktury informatycznej, promocyjne opłaty za dystrybucję informacji); łączny efekt tych dodatkowych obciążeń stanowi ok.  20?proc. wartości opłat transakcyjnych GPW.

Porównując opłaty giełdowe w euro za zlecenia o wartości 10 tys. euro – cenniki ze stycznia 2012 r. – GPW z 3,5 euro lokuje się na 10 miejscu wśród 28 analizowanych parkietów europejskich. Rekordowe opłaty – 8,1 euro – pobiera giełda w Bukareszcie. W Bratysławie jest to 8?euro. Droższe są również giełdy w Wiedniu (3,6 euro), Pradze (5,3 euro) i Madrycie (5,9 euro). Najtaniej – 0,1 euro – jest w Stambule, w Londynie i Frankfurcie opłata wynosi 0,5 euro, Euronext pobiera 1,2 euro.

2.2. Obniżanie prowizji przez giełdę może teoretycznie wpłynąć na wzrost wolumenu obrotów, o ile domy maklerskie obniżą swoje opłaty dla klientów. W przeciwnym razie wystąpi tylko transfer pieniędzy pomiędzy giełdą i domami maklerskimi, a jedynymi beneficjentami będą domy maklerskie, a nie inwestorzy (patrz tabela 1). Jeśli zaś domy maklerskie obniżą opłaty dla swoich klientów, wówczas nie podwyższą swoich marż, o co zabiegają i co postulują.

Należy przy tym pamiętać, że założenie, iż niższe opłaty dla klientów mogłyby spowodować wzrost ich aktywności transakcyjnej, wynika z najbardziej ogólnej logiki działania rynku i w przypadku rynku kapitałowego może się ona ewentualnie ujawnić tylko w określonych okolicznościach. Doświadczenia polskiego rynku oraz innych rynków wskazują, że dużo ważniejszy z punktu widzenia zachowań inwestorów jest stan koniunktury oraz koszt pośredni, wyznaczany przez relacje między ofertami kupna i sprzedaży (spread rynkowy).

2.3. Opłaty transakcyjne giełdy nie stanowiły bariery dla wzrostu obrotów giełdowych i rozwoju polskiego rynku, którego efektem jest obecna pozycja GPW jako lidera w zakresie kapitalizacji i obrotów w regionie (wielkości dwukrotnie większe niż giełdy wiedeńskiej – patrz tabela 2).

Wniosek:

Argumenty przedstawiane przez domy maklerskie na rzecz obniżek opłat są pozorne; w istocie domy maklerskie dążą do prostego transferu środków finansowych pomiędzy nimi i giełdą.

3. Wydłużenie sesji.

Decyzja o wydłużeniu sesji giełdowej wiązała się ze zmianą Regulaminu Giełdy i została podjęta w trybie do tego przewidzianym, poprzez stosowną uchwałę Rady Giełdy.

Analizy przeprowadzone przez GPW wskazują na istotny związek pomiędzy przedłużeniem sesji i wzrostem obrotów w 2011 r., a także na zmiany struktury przebiegu sesji giełdowej, które potwierdzają efektywne wykorzystanie większej ilości czasu przez uczestników obrotu, w tym w okresie końcowym sesji. W ostatniej godzinie sesji znacznie wzrósł także udział zdalnych członków giełdy obsługujących klientów zagranicznych (patrz wykres).

Wskaźnik płynności rynku akcji GPW wzrósł z 41,97 proc. w 2010 r. do 45,56 proc. w 2011 r., pomimo?spadku procentowej wartości free float z 44 proc. w 2010 r. do 43?proc. w 2011 r. i obniżenia się w 2011 r. indeksu WIG20 o 21,85 proc.

Wydłużenie sesji giełdowej jest nieodzownym czynnikiem wspierającym proces umiędzynarodowienia polskiej giełdy i budowania w Warszawie centrum finansowego regionu. Wszystkie kontakty GPW jako spółki publicznej z inwestorami i analitykami potwierdzają taki pogląd i zasadność decyzji o wydłużeniu sesji.

Godziny trwania sesji giełdowej na giełdach europejskich:

Giełdy istotne na rynku europejskim kończą sesję w czasie zbliżonym do GPW lub później; krótsza sesja to cecha giełd o małym znaczeniu.

Wnioski:

- Stwierdzenie, że wydłużenie sesji jest niezgodne z potrzebami uczestników rynku jest nieprawdziwe.

- Wydłużenie sesji na GPW jest zbieżne z tendencjami na rynkach europejskich.