Państwo Środka znów niepokoi, ale Europa jest dosyć odporna

Kiepskie oficjalne dane PMI sprowokowały przecenę na giełdach. Władze ChRL starają się powstrzymać spadki, wsadzając do aresztów „sprawców krachu".

Oficjalny wskaźnik PMI dla chińskiego przemysłu spadł z 50 pkt w lipcu do 49,7 pkt w sierpniu. Każdy jego odczyt poniżej 50 pkt oznacza, że sektor się kurczy. To wywołało przecenę na azjatyckich i europejskich giełdach. Chiński indeks giełdowy Shanghai Composite spadł we wtorek o 1,2 proc. Japoński Nikkei 225 tąpnął o 3,8 proc., niemiecki DAX spadał n ciągu sesji o blisko 3 proc., a polski WIG 20 ponad 2 proc. Kiepski odczyt PMI odnowił obawy o kondycję gospodarczą Chin.

– Mamy odnowienie obaw na temat stanu światowej gospodarki. Obecnie nie można jeszcze powiedzieć, że rynki sięgnęły dna – twierdzi Dirk Thiels, szef działu zarządzania inwestycyjnego w KBC Asset Management.

Kiedy odbicie?

Dynamika wzrostu w sektorze przemysłowym jest niewystarczająca – przyznaje Zhao Qinghe, ekonomista z chińskiego Narodowego Biura Statystyk. Konkurencyjny wskaźnik PMI dla przemysłu, obliczany przez firmy Caixin i Markit Economics, spadł z 47,8 pkt w lipcu do 47,3 pkt w sierpniu, najniższego poziomu od sześciu lat.

Christine Lagarde, dyrektor zarządzająca Międzynarodowego Funduszu Walutowego, ostrzegła gospodarki wschodzące, by przygotowały się na negatywne skutki spowolnienia gospodarczego w Chinach. – Inne gospodarki wschodzące, w tym Indonezja, powinny być czujne, by dać sobie radę z potencjalnymi efektami ubocznymi spowolnienia w Chinach oraz zacieśniania warunków finansowania na świecie – stwierdziła podczas wizyty w Jakarcie.

Wielu ekonomistów twierdzi, że w tym kwartale wzrost gospodarczy w Chinach może być znacząco niższy niż 7 proc., czyli niż rządowy cel. – PMI dla przemysłu wskazuje, że gospodarka szuka dna. Rynek z tego powodu szybko się nie podniesie – ocenia Wu Kan, zarządzający funduszem z szanghajskiej firmy JK Life Insurance.

Część ekonomistów wskazuje jednak, że słabość chińskiej gospodarki jest tymczasowa. – Przyspieszająca akcja kredytowa oraz wzrastające wydatki fiskalne oznaczają, że gospodarcze odbicie jest bardzo prawdopodobne w nadchodzących kwartałach – wskazuje Julian Ambrose-Pritchard, ekonomista z firmy badawczej Capital Economics. Jego zdaniem spadek oficjalnego PMI mógł wiązać się ze skutkami wybuchu w Tientsinie oraz tymczasowym zamknięciem wielu fabryk w Pekinie, by zapewnić błękitne niebo na paradę zwycięstwa w rocznicę zakończenia II wojny światowej. Gdy fabryki zamykano przed zeszłorocznym pekińskim szczytem państw APEC, oficjalny PMI spadł o 0,5 pkt proc., a przed olimpiadą w 2008 r. o 3,6 pkt proc.

Bezpieka kontra krach

Choć obawy o stan gospodarki doprowadziły do przeceny na giełdzie, to chińskie władze starają się walczyć z giełdowym krachem za pomocą metod policyjnych. W ostatnich dniach aresztowano blisko 200 osób – od maklerów i urzędników organów regulacji rynku po dziennikarzy. Oskarżani są oni o rynkowe manipulacje oraz o „rozsiewanie szkodliwych pogłosek". Wang Xiaolu, dziennikarz tygodnika „Caijing", trafił do aresztu za to, że przed zeszłotygodniowym giełdowym czarnym poniedziałkiem napisał artykuł mówiący, że władze będą ograniczały stymulowanie rynku. Państwowa telewizja CCTV pokazała jego „samokrytykę". – Nie powinienem publikować tej informacji w tak wrażliwym momencie, zwłaszcza że mogła mieć ogromny negatywny wpływ na rynek. Nie powinienem wyrządzać naszemu krajowi i akcjonariuszom takich szkód dla szukania sensacji – wyznawał Wang.

Europejska koniunktura

Czy kryzys w Chinach już wpływa na kondycję gospodarczą Europy? Dane są na razie niejednoznaczne. PMI dla przemysłu strefy euro spadł z 52,4 pkt w lipcu do 52,3 pkt w sierpniu. Wskaźnik dla francuskiego przemysłu spadł do 48,3 pkt, dla hiszpańskiego do 53,2 pkt, dla włoskiego do 53,8 pkt, ale dla niemieckiego wzrósł z 51,8 pkt do 53,8 pkt. Mimo lekkiego spowolnienia odczyty PMI z większości państw strefy euro są więc na razie dosyć dobre. Pogorszenia koniunktury nie doznały Niemcy, które są ważnym partnerem handlowym Chin. Stopa bezrobocia w Eurolandzie spadła z 11,1 proc. w czerwcu do 10,9 proc. w lipcu, czyli do najniższego poziomu od 2012 r.

[email protected]

Ochłodzenie w polskim przemyśle wskutek sierpniowych upałów

Wskaźnik PMI, mierzący aktywność w polskim sektorze przetwórczym, spadł w sierpniu do 51,1 pkt z 54,5 pkt w lipcu. To największa zniżka od stycznia 2005 r. Tak niskiego odczytu nie spodziewał się żaden z 21 ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet".

Każdy odczyt PMI powyżej 50 pkt oznacza, że sektor przetwórczy się rozwija, a dystans od tej granicy jest miarą tempa tego rozwoju. W sierpniu było ono najwolniejsze od września ub.r. Ekonomiści liczyli się z pogorszeniem koniunktury, ale nie tak gwałtownym. Mediana ich prognoz zakładała odczyt na poziomie 54,2 pkt.

Choć załamanie PMI wpisuje się w serię rozczarowujących danych z polskiej gospodarki, w tym dotyczących wzrostu PKB w II kwartale oraz produkcji przemysłowej w lipcu, większość ekonomistów uważa zastój w sektorze przetwórczym za przejściowy. „Trudno znaleźć fundamentalne przyczyny, które mogłyby tłumaczyć tak silną korektę PMI. Jej źródeł doszukiwalibyśmy się bardziej w czynnikach jednorazowych, takich jak wyjątkowo wysokie temperatury w sierpniu czy wprowadzane przejściowe ograniczenia w dostawie prądu dla części dużych odbiorców przemysłowych" – ocenili eksperci Raiffeisen Polbanku. Według nich we wrześniu PMI powinien się odbić. To jednak nie oznacza, że powróci do poziomu z lipca, gdy z kolei był powyżej oczekiwań ekonomistów. Przerwy w dostawach prądu nie tłumaczą bowiem w pełni jego sierpniowej zniżki. Wskazuje na to wyraźny spadek subindeksu mierzącego wartość nowych zamówień w polskim przemyśle. – To może sugerować pewne osłabienie popytu zewnętrznego, wynikające z niepewności powiązanej z perturbacjami na rynkach finansowych oraz obaw o kondycję chińskiej gospodarki – uważa Adam Antoniak, ekonomista z Banku Pekao. GS