Rand południowoafrykański tracił we wtorek rano nawet 1,8 proc. wobec dolara. Później odrobił część strat, ale i tak był o blisko 10 proc. słabszy od amerykańskiej waluty niż na początku zeszłego tygodnia. Waluta RPA traciła na wartości już siódmą sesję z rzędu w reakcji na wzrost ryzyka politycznego. Pod koniec zeszłego tygodnia prezydent Jacob Zuma odwołał cenionego przez inwestorów ministra finansów Pravina Gordhana, a w nocy z poniedziałku na wtorek agencja Standard & Poor's obcięła rating kredytowy RPA do „śmieciowego poziomu" BB+.
– Obcięcie ratingu było spodziewane (tak jak to zwykle bywa z działaniami agencji ratingowych), ale ma ono wpływ na świat inwestorów mogących lokować pieniądze w RPA – twierdzi Paul Donovan, analityk z UBS.
Analitycy wskazują, że południowoafrykański rynek może doznać wkrótce kolejnych wstrząsów. Minister finansów Gordhan stracił wszak stanowisko dlatego, że patrzył sceptycznie na prezydenckie plany „radykalnej transformacji ekonomicznej" mającej oznaczać większą redystrybucję majątku. Prezydent Zuma wzywał zaś niedawno w parlamencie do wprowadzenia poprawki do konstytucji pozwalającej na konfiskowanie bez odszkodowania ziemi należącej do białych farmerów. Podobne rozwiązania wprowadzono kilkanaście lat temu w sąsiednim Zimbabwe i przyniosły one głód i głęboki kryzys gospodarczy.
– Podwyższone ryzyko polityczne, widoczne po odwołaniu ministra finansów, będzie wciąż odzwierciedlane w kursie narodowej waluty. Z perspektywy fundamentalnej rand wygląda na niedoceniony, ale to, jak mocno może on osłabnąć, zależne jest od wydarzeń politycznych. 5–10-proc. spadek z obecnych poziomów jest bardzo prawdopodobny – prognozuje Hussein Sayed, analityk z firmy FXTM.
Część analityków liczy na to, że Zuma za jakiś czas zostanie odwołany ze stanowiska. Prezydent jest bowiem uwikłany w skandale korupcyjne, tracił w ostatnich miesiącach popularność i ma wrogów wewnątrz swojej partii – rządzącego krajem od upadku apartheidu Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC). We wtorek największy w RPA związek zawodowy wezwał Zumę do odejścia i wskazał, że nie jest on już odpowiednią osobą do przewodzenia ANC. Te sygnały przyczyniły się do odrabiania we wtorek części strat przez randa. Jeśli Zuma zostanie poddany impeachmentowi, rand może mocno zyskać na wartości. – Narracja jest jak na razie nakierunkowana przeciwko Zumie. Opór przeciwko niemu jest tak silny, że skłania do zaufania w przyszłość, a wielu ludzi opiera na tym swoje idee tradingowe – wskazuje George Glynos, ekonomista z firmy ETM Analytics.
