Rekordowo wysoki deficyt finansów publicznych. GUS potwierdził dane

Wiadomo już, który sektor państwa miał największy deficyt w minionym roku – to rząd i instytucje rządowe, które były aż 6,7 proc. PKB na minusie. Samorządy miały lekką nadwyżkę, a fundusze ubezpieczeniowe jedynie niewielki niedobór.

Główny Urząd Statystyczny potwierdził we wtorkowym komunikacie swoje wstępne dane z początku kwietnia, że deficyt sektora finansów publicznych, liczony według metodologii UE, wyniósł w 2024 r. 6,6 proc. PKB wobec 5,3 proc. PKB w 2023 r. To poziom najwyższy od pandemii i wyższy, niż oczekiwał minister finansów.

W ujęciu nominalnym deficyt sięgnął 239,8 mld zł, co jest rekordowo wysoką wartością. Rok wcześniej było ok. 180 mld zł, a w pandemicznym 2020 r. – ok. 162 mld zł.

Jaki deficyt i wydatki państwa w 2024 r.

Z wtorkowych danych GUS dowiadujemy się, że podsektor instytucji rządowych na szczeblu centralnym miał w minionym roku największy deficyt – 244 mld zł i 6,7 proc. PKB (rok wcześniej – 139 mld zł i 4,1 proc. PKB). Podsektor instytucji samorządowych na szczeblu lokalnym wypracował w 2024 r. nadwyżkę w wysokości 13,3 mld zł, czy 0,4 proc. PKB (w 2023 r. był to deficyt wynoszący 0,7 proc. PKB). Zaś podsektor funduszy zabezpieczenia społecznego miał deficyt w wysokości 8,9 mld zł i 0,2 proc. PKB (w 2023 r. było to 0,5 proc. PKB na minusie).

Główną przyczyną wysokiego deficytu wydaje się być gwałtowny wzrost wydatków publicznych w ostatnich dwóch latach – wynika z informacji podanych przez GUS. I tak w 2024 r. wyniosły one aż 49,4 proc. PKB, czyli łącznie 1,79 bln zł. Rok wcześniej było ok. 46,9 proc. PKB, a w 2022 r. – 43, 2 proc. PKB.

Po stronie dochodów widać raczej stabilizację i niewielki tylko wzrost w relacji do PKB. W 2024 r. było to 42,8 proc. PKB, czyli 1,56 bln zł. W 2023 r. – 41,6 proc. PKB, zaś w 2022 r. – 39,8 proc.

Ile wyniosło zadłużenie państwa w 2024 r.

Ciekawe, że jeszcze kilka tygodniu, przed opublikowaniem wstępnych danych przez GUS, resort finansów oczekiwał, że deficyt sektora liczony według metodologii UE wyniesie w 2024 r. 5,7 proc. PKB. W odpowiedzi dla nas Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że główne przyczyny wyższego deficytu to przyspieszenie wydatkowania środków na odbudowę zdolności obronnych (wg metodyki UE), niższa od oczekiwań konsumpcja prywatna (za to większe oszczędności) przekładająca się na niższe wpływy z VAT oraz wydatki związane z ubiegłoroczną powodzią.

Wraz z dużym wzrostem deficytu, rośnie również zadłużenie państwa w relacji do PKB. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (wedle metodologii UE) wyniósł 55,3 proc. PKB, czyli nieco ponad 2 bln zł w 2024 r. wobec 45,9 proc. PKB (1,7 mld zł) w 2023 r.