Szybko puchnie deficyt budżetu. To już ponad 53 mld zł

Wydatki państwa rosną znacznie szybciej niż dochody – wynika z dzisiejszego komunikatu resortu finansów. To główna przyczyna coraz większej dziury w publicznej kasie.

W okresie styczeń-maj 2024 r. deficyt w budżecie państwa wynosił 53,1 mld zł – poinformowało w poniedziałek Ministerstwo Finansów. W porównaniu z końcem kwietnia wzrósł on o 13,2 mld zł (wówczas wynosił 39,9 mld zł). Skąd ten wzrost?

Dochody z podatków mocno rosną

Jeśli chodzi o dynamikę dochodów budżetowych, to wygląda ona całkiem nieźle. W okresie styczeń – maj łączne wpływy wyniosły ok. 261 mld zł i były wyższe o ok. 44,7 mld zł (czyli 20,7 proc.) w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego.

Wysokie wzrosty notują przede wszystkim dochody podatkowe. Łącznie wynosiły 236 mld zł, czyli o 46,3 mld zł (24,4 proc.) więcej niż rok wcześniej. Na plusie są wszystkie podatkowe źródła, przy czym warto odnotować szczególnie VAT, który daje o 19 proc. więcej niż rok wcześniej (łącznie dochody wynoszą tu 122 mld zł), PIT – o 41,4 proc. więcej (33 mld zł) oraz CIT – aż o 62 proc. więcej (38,3 mld zł).

Pomaga koniec „zero VAT na żywność”?

Skąd te imponujące dynamiki? Resort finansów tłumaczy, że w przypadku CIT mamy do czynienia z wcześniejszym terminem rocznych rozliczeń. W przypadku PIT – z niższymi niż przed rokiem zwrotami PIT w rozliczeniach rocznych (a zwroty w 2023 r. były szczególnie wysokie przez reformę Niskie Podatki).

Jeśli zaś chodzi o lepszą dynamikę wpływów z VAT, Ministerstwo Finansów wskazuje na poprawę sytuacji w gospodarce, w tym głownie produkcji przemysłowej, gdzie w kwietniu nastąpiło pewne odbicie w porównaniu z głębokim spadkiem w marcu. Można też podejrzewać, choć MF o tym nie wspomina, że budżet zaczyna odczuwać pozytywne skutki powrotu do 5-proc. stawki VAT na żywności od kwietnia br.

Wydatki budżetu galopują przez 800+

Przy ładnie rosnących dochodach, wydatki budżetu państwa rosną jednak jeszcze szybciej. W okresie styczeń – maj 2024 r. wyniosły one ok. 314 mld zł. I były ok. 76,9 mld zł, czyli 32,4 proc. wyższe niż rok wcześniej.

Resort finansów podaje, że rok do roku najbardziej zwiększyły się w wydatki w pozycji „Zakład Ubezpieczeń Społecznych” (więcej o ok. 29,4 mld zł), co związane było z podwyżką świadczeń dla dzieci z 500 zł do 800 zł. Subwencje ogólne dla samorządów były wyższe o 16,3 mld zł, m.in. w wyniku podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli o 30 proc. Ponadto w 2024 r. po raz pierwszy przekazano samorządom również środki na część rozwojową subwencji ogólnej.

Wykonanie wydatków w ramach budżetów wojewodów było wyższe o ok. 4,9 mld zł rok do roku, w ramach „obrona narodowa” o 3,4 mld zł, (co wynika z zakupu sprzętu i uzbrojenia wojskowego), a składka do UE była o 2,3 mld zł wyższa.