Crowdfunding – jakie przepisy stosować przy dochodzeniu roszczeń?

Crowdfunding oznacza alternatywną formę finansowania społecznościowego, które cieszy się zainteresowaniem szczególnie wśród start-upów oraz małych i średnich przedsiębiorstw, głównie dzięki znacznemu odformalizowaniu i dużej elastyczności zasad funkcjonowania.

Z tego powodu crowdfunding często wykorzystywany jest w celach biznesowych związanych z nowymi technologiami i innowacyjnością.

Niebawem będzie można mówić o kompleksowej regulacji finansowania społecznościowego w Polsce, jednak do tej pory podmioty zainteresowane odpowiednio stosowały przepisy innych ustaw.

Przyjęło się, że w sferze o charakterze cywilnoprawnym platformy crowdfundingowe jako nieposiadające uregulowanych rozwiązań prawnych korzystają z zasady swobody zawierania umów. W ten sposób w zależności od modelu działalności crowdfundingowej podmioty zainteresowane stosowały odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego. I tak przykładowo do finansowania dotacyjnego zawierana była umowa darowizny uregulowana art. 888 § 1 kodeksu cywilnego. Z kolei w przypadku crowdfundingu opartego na przedsprzedaży wykorzystuje się umowę sprzedaży uregulowaną w art. 535 kodeksu cywilnego. Przedsiębiorcy crowdfundingowi korzystali również z zasad określonych w ustawie o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

Od 10 listopada 2021 r. ma zastosowanie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 (dalej „rozporządzenie”).

Rozporządzenie wskazuje, że usługi finansowania społecznościowego mogą być świadczone jedynie przez osoby prawne, które mają siedzibę w Unii Europejskiej i które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności jako dostawcy usług crowdfundingowych. Wprowadza też limit zbiórki do 5 mln euro oraz licencję crowdfundingową.

Stosownie do treści art. 29 ust. 1 rozporządzenia państwa członkowskie wyznaczają właściwe organy odpowiedzialne za wykonywanie funkcji i obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu. Niewykonanie powyższego zobowiązania skutkuje niemożnością stosowania przepisów rozporządzenia. Polskim organem odpowiedzialnym ma być Komisja Nadzoru Finansowego.

Wprawdzie zgodnie z art. 288 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej rozporządzenie ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich, co oznacza, że implementacja rozporządzenia do krajowego porządku prawnego nie jest wymagana, jednak ponieważ rozporządzenie stawia pewne wymogi, aby praktyczne jego wdrożenie było możliwe, konieczne było utworzenie odpowiednich regulacji w prawie polskim.

Stosowanie rozporządzenia w Polsce ma zapewnić ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. 8 lipca 2022 r. Sejm przyjął z poprawkami rządowy projekt ustawy, a 13 lipca prezydent RP złożył pod nią swój podpis. Aby można było mówić o wejściu w życie ustawy, konieczne jest jeszcze ogłoszenie jej w Dzienniku Ustaw.

Z wejściem w życie ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom poza takimi zmianami, jak poddanie platform crowdfundingowych nadzorowi KNF, nastąpią też inne zmiany. Działalność finansowania społecznościowego obwarowana została sankcjami (przykładowo za świadczenie usług finansowania społecznościowego bez właściwego zezwolenia bądź za prowadzenia działalności crowdfundingowej w sposób inny niż jako dostawca usług finansowania społecznościowego grozi grzywna do 5 mln zł). Zmienią się także przepisy kodeksu spółek handlowych, działalność podmiotu prowadzącego tzw. platformę crowdfundingową będzie mogła być też realizowana na rzecz spółek pozyskujących kapitał przez emisję papierów wartościowych.