Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów ustawy o usługach płatniczych

Jednym z kluczowych wymogów prowadzenia działalności w sektorze usług płatniczych jest wdrożenie efektywnego systemu zarządzania ryzykiem.

Aleksander Wasiak, aplikant radcowski

materiały prasowe

Wśród głównych i najczęściej identyfikowanych przez dostawców usług płatniczych problemów należy wskazać ryzyko braku zgodności, tj. ryzyko poniesienia określonych sankcji prawnych, powstania strat finansowych lub utraty reputacji wskutek niezastosowania się do przepisów prawa. W celu należytego zarządzania ryzykiem braku zgodności należy w pierwszej kolejności zidentyfikować obowiązki, które dostawca usług płatniczych powinien wypełniać w toku prowadzonej działalności.

Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych („UUP") zawiera wiele przepisów, które mogą stanowić podstawę prawną do nałożenia sankcji administracyjnych na dostawcę.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż dostawcy usług płatniczych oraz podmioty prowadzące działalność wyłączoną spod przepisów UUP podlegają wpisowi do rejestru prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Dostawcy są obowiązani zapewnić zgodność danych wpisanych do rejestru ze stanem faktycznym oraz informować Komisję Nadzoru Finansowego o każdej zmianie danych objętych wpisem. Powiadomienia należy dokonać w terminie do 14 dni od dnia uzyskania informacji o zmianie. W przypadku naruszenia obowiązku aktualizacyjnego KNF może nałożyć na dostawcę karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej 500 zł za każdy dzień opóźnienia, nie większej jednak niż 100 tys. zł.

W przypadku wydawania kart płatniczych należy pamiętać o obowiązkach związanych z opłatami interchange. Są to opłaty uiszczane z tytułu transakcji pomiędzy wydawcą karty a agentem rozliczeniowym zaangażowanymi w transakcję kartową. Zgodnie z rozporządzeniem 2015/751 dostawcy usług płatniczych nie mogą oferować ani żądać opłaty interchange z tytułu pojedynczej transakcji w wysokości przekraczającej 0,2 proc. wartości transakcji (płatność kartą debetową) czy 0,3 proc. (płatność kartą kredytową). Gdy instytucja płatnicza będąca wydawcą karty nie przestrzega przepisów rozporządzenia 2015/751, KNF może nałożyć na taki podmiot karę pieniężną do 100 tys. zł, nie większą jednak niż ustawowo określony poziom przychodu.

Warto podkreślić, iż zamiar nabycia akcji lub udziałów krajowej instytucji płatniczej w liczbie zapewniającej osiągnięcie lub przekroczenie 20 proc., 30 proc. lub 50 proc. ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym lub udziału w kapitale zakładowym KIP wymaga złożenia zawiadomienia do KNF, która może zgłosić sprzeciw co do takiego nabycia. W przypadku nabycia akcji lub udziałów KIP z naruszeniem przepisów UUP, KNF może nakazać zbycie akcji lub udziałów tego podmiotu w wyznaczonym terminie. Jeżeli akcje lub udziały nie zostaną zbyte w wyznaczonym przez KNF czasie, organ ten może nałożyć na akcjonariusza lub udziałowca krajowej instytucji płatniczej karę pieniężną w wysokości do 1 mln zł lub cofnąć zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze krajowej instytucji płatniczej.

Należy pamiętać o tym, iż informacje o instytucji płatniczej oraz o świadczonych przez nią usługach płatniczych, w tym informacje reklamowe, powinny być przedstawiane w sposób rzetelny i zrozumiały. Jeżeli rozpowszechniane przez instytucję płatniczą informacje wprowadzają lub mogą wprowadzać w błąd, KNF może nakazać ogłoszenie sprostowania. Jeśli sprostowanie nie zostanie wykonane, KNF może nałożyć na osobę zarządzającą bezpośrednio odpowiedzialną za niewykonanie zalecenia czy samą instytucję płatniczą karę pieniężną.

Nie mniej ważny jest obowiązek informowania KNF przez małe instytucje płatnicze o przekroczeniu limitów wartości transakcji płatniczych czy wszczęciu postępowania karnego w sprawie o wskazane w UUP przestępstwa. W przypadku naruszenia obowiązku notyfikacyjnego KNF może nałożyć na małą instytucję płatniczą karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej 1 tys. zł za każdy dzień opóźnienia, nie większej jednak niż 250 tys. zł.

Zapewnienie zgodności prowadzonej działalności z przepisami prawa jest procesem dynamicznym, ale wcale nie musi wiązać się z wysokimi kosztami zarządzania ryzykiem braku zgodności. Właściwa identyfikacja obowiązków wynikających z przepisów prawa, za których nieprzestrzeganie ustawodawca przewidział sankcje, oraz wdrożenie adekwatnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych może skutecznie minimalizować ryzyko nałożenia na przedsiębiorcę sankcji administracyjnych.