Jednym z ważniejszych elementów oceny efektywności różnych strategii inwestycyjnych jest porównanie uzyskanego wyniku w relacji do uprzednio zdefiniowanego punktu odniesienia – benchmarku. Takim standardowym rozwiązaniem dla rynku amerykańskiego jest wskaźnik SPIVA.
Wskaźnik ten porównuje wyniki osiągane przez aktywnie zarządzane fundusze w relacji do ich odpowiedników. Wartości SPIVA są przeliczane co pół roku i wyznaczane dla funduszy w takich krajach, jak Stany Zjednoczone, Kanada czy Japonia. W każdym raporcie prezentowane są informacje o stopach zwrotu za wybrany okres osiąganych przez określoną grupę funduszy w relacji do ich benchmarku oraz procent funduszy osiągających stopę zwrotu niższą od indeksu rynkowego. Szczególnie ciekawych informacji dostarcza to drugie zestawienie.
Z przeprowadzonych w przeszłości analiz wynika, że aktywnie zarządzane fundusze wykazywały tendencję do osiągania gorszych wyników niż indeksy, ale działo się to zazwyczaj w średnim i długim okresie. Zjawisko to ma charakter globalny i występuje niezależnie od klasy aktywów, a więc dotyczy rynków rozwiniętych i rozwijających się czy funduszy małych i dużych spółek. Ponadto często mamy do czynienia z sytuacją, kiedy fundusze osiągające lepsze od benchmarku wyniki w jednym okresie, zwykle nie były w stanie wygrać w dłuższym czasie.
Historyczne obserwacje potwierdzają również ostatnie odczyty wskaźnika SPIVA, zawierające dane za I półrocze. Na rynku amerykańskim w okresie jednego roku najlepsze wyniki osiągały fundusze średnich spółek – blisko połowa z nich biła indeks S&P MidCap 400. Na drugim końcu znalazły się fundusze najmniejszych spółek. W tym przypadku jedynie 25 proc. z nich było w stanie osiągnąć wyższą stopę zwrotu niż indeks S&P SmallCap 600. Mocno spada liczba funduszy aktywnych wygrywających z benchmarkami w perspektywie pięcio- i dziesięcioletniej inwestycji. Mniej niż 10 proc. aktywnie zarządzanych funduszy najmniejszych spółek jest lepsza od indeksów giełdowych. Trochę lepiej wyglądaj wyniki spółek największych, dla których benchmarkiem jest indeks S&P 500. Dla inwestycji pięcioletnich jest 25 proc. funduszy lepszych niż indeks, w okresie dziesięciu lat zaś wskaźnik ten spada do 10 proc. Raport SPIVA analizuje dane w maksymalnym przedziale do 15 lat. W tym przypadku wyniki poszczególnych grup funduszy aktywnych w relacji do ich benchmarków są bardzo zbliżone i kształtują się w przedziale od 8 do 2 proc. odpowiednio dla funduszy spółek największych i spółek najmniejszych.
Za wynikami funduszy pasywnych idą również inwestorzy. Tylko w Stanach Zjednoczonych w I półroczu aktywa o wartości 48 mld USD zostały przeniesione z funduszy aktywnych do funduszy pasywnych. Natomiast w okresie ostatnich pięciu lat udział funduszy pasywnych w ujęciu globalnym wzrósł z 25 do blisko 40 proc.
