ESG przybiera bardziej konkretne kształty

Szacuje się, że nowe przepisy w całej UE obejmą 50 tys. firm, w tym w Polsce około 3 tys. Dojdzie też obowiązek audytu danych niefinansowych.

Poszerza się zakres danych niefinansowych, które spółki muszą zbierać. Rośnie też grupa podmiotów zobligowanych do ich raportowania. To duże wyzwanie dla zarządów i rad nadzorczych.

Dużo do zrobienia

Tematyka zmian klimatu nie jest przedmiotem dyskusji na forum rad nadzorczych albo pojawia się sporadycznie. Tymczasem członkowie RN ponoszą odpowiedzialność z tytułu wykonywania obowiązków regulacyjnych i z tytułu zaniechania. Przykładem może być niedawna informacja dotycząca koncernu Shell.

– Cała rada nadzorcza firmy Shell jest pozwana przez akcjonariuszy tzw. activist investors za zaniechanie – za niepodjęcie odpowiednich działań i brak odpowiedniej kontroli w kwestiach związanych z ryzykiem środowiskowym, narażając w ten sposób spółkę na przyszłe straty. Z kolei wcześniej Shell przegrał sprawę w sądzie holenderskim za niewłaściwie przygotowany plan dotyczący dekarbonizacji – wskazuje Lucyna Stańczak-Wuczyńska, przewodnicząca rady doradczej Chapter Zero w Polsce, organizacji działającej pod auspicjami Światowego Forum Ekonomicznego. Z jej najnowszego raportu, przygotowanego wspólnie z Forum Odpowiedzialnego Biznesu, wynika, że ponad połowa respondentów stwierdza, iż członkowie zarządów i rad nadzorczych nie mają wystarczających kompetencji związanych z kwestiami klimatycznymi i regulacyjnymi.

– W badaniach widać dużo deklaracji i zapotrzebowanie na wiedzę, natomiast w mniejszym stopniu przekłada się to na konkretne działania. Połowa respondentów twierdzi, że nie ma związku między ryzykiem biznesowym a zmianami klimatycznymi – wskazuje Stańczak-Wuczyńska.

Tylko jedna trzecia firm ma w swoich organach korporacyjnych osobę odpowiedzialną za kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem. Nie jest to pozytywna informacja, ale eksperci podkreślają jednocześnie, że trzeba być realistą i spojrzeć na tę kwestię m.in. przez pryzmat rozmiaru danego podmiotu i jego śladu węglowego.

– W dużych instytucjach, przedsiębiorstwach regulowanych lub w podmiotach działających w sektorach szczególnie narażonych na ryzyko klimatyczne (np. przemysł, energetyka, transport, rolnictwo) osoby odpowiedzialne za kwestie ESG powinny mieć dużą sprawczość i najlepiej, żeby były członkami zarządu – wskazuje Stańczak-Wuczyńska. Dodaje, że w mniejszych przedsiębiorstwach nie widać w tym momencie takiej potrzeby. Wystarczy, że w firmie są osoby, które mają wiedzę dotyczącą spraw klimatu i otoczenia regulacyjnego.

Legislacyjna rewolucja

Obecnie dużym wyzwaniem jest „mierzalność” zrównoważonego rozwoju. To ma się zmienić po wejściu w życie nowych regulacji. Analogicznie ze standardami. Teraz można się w nich pogubić: niektóre dotyczą raportowania, inne liczenia śladu węglowego, przygotowania ratingu ESG przez agencje ratingowe, a jeszcze inne emisji zielonych obligacji itp.

– Trwają intensywne prace nad harmonizacją standardów. Jest ona niezbędna, szczególnie w kontekście zdarzających się praktyk greenwashingu, będących ostatnio pod lupą regulatorów w Europie i Stanach Zjednoczonych – podkreśla Stańczak-Wuczyńska. Dodaje, że jeśli chodzi o regulacje, to mamy już między innymi zieloną taksonomię unijną, dyrektywę CSRD, która wkrótce wejdzie w życie, a patrząc z perspektywy sektora finansowego, dochodzi jeszcze Sustainable Finance Disclosure Regulation, czyli SFDR. Branża finansowa zgodnie twierdzi, że tu największym wyzwaniem będzie zbieranie danych.

– Liczenie śladu węglowego, analiza emisji gazów z łańcucha dostaw (scope 3) to zadanie, nad którym firmy powinny już pracować. Zdecydowana większość banków przy wnioskach kredytowych spodziewa się, że odpowiednie dane zostaną im przekazane. Często wiec dylematy związane z ich pozyskaniem i liczeniem spadają na barki klientów – podkreśla przewodnicząca rady doradczej Chapter Zero. Dodaje, że to duże wyzwanie w szczególności dla mniejszych firm, które nie miały wcześniej takich obowiązków.