Polski sektor bankowy – mimo rekordowych współczynników wypłacalności Tier 1 i TCR sięgających na koniec września odpowiednio 17,3 proc. i 18,8 proc. – wypłacał w ostatnich latach tylko jedną trzecią rocznych zysków. Niektóre banki – jak mBank czy Millennium – mają nawet ponad 20-proc. współczynniki wypłacalności i mimo to nie mogą podzielić się zyskami.
Trzeba spełnić warunki
Powodem są ograniczenia w polityce dywidendowej Komisji Nadzoru Finansowego nałożone na banki mające spory portfel hipotek walutowych. Już w ubiegłym roku Santander Bank Polska (wtedy jeszcze jako BZ WBK) dostał od Komisji Nadzoru Finansowego zalecenie zatrzymania zysku z 2017 r. Jednak nadzór nie zgłosił zastrzeżeń co do możliwości wypłaty dywidendy z części zysku zatrzymanego za 2016 r. i do akcjonariuszy trafiło 308 mln zł, czyli 3,2 zł na akcję. Teraz Santander może już wypłacić „regularną" dywidendę, czyli zgodnie z zaleceniem KNF maksymalnie 25 proc. ubiegłorocznego zysku, co da 541 mln zł. Ale dodatkowo bank chce wypłacić niepodzielone zyski z lat 2016 i 2017, odpowiednio 514 mln zł i 958 mln zł.
Do podobnego manewru przygotowuje się najprawdopodobniej także mBank, który w tym roku planował, podobnie jak w ubiegłym, wypłacenie 20 proc. rocznego zysku. Jednak zaskakujący wzrost bufora stresstestowego w styczniu zniweczył te plany. Zarząd zarekomendował później walnemu zgromadzeniu, aby z 1,32 mld zł ubiegłorocznego zysku blisko 250 mln zł przeznaczyć na pokrycie strat z lat ubiegłych, a 1,07 mld zł pozostawić niepodzielone (w poprzednich latach, gdy nie mógł wypłacić dywidendy, prawie zawsze zyski przeznaczał na wzmocnienie kapitałów). W przyszłym roku kwota ta może trafić do akcjonariuszy obok wypłaty z „regularnej" dywidendy.
Jednak problemem jest to, że w dostępnej publicznie polityce dywidendowej KNF nie ma zapisów wyjaśniających, pod jakimi warunkami i w jakim stopniu banki mogą skorzystać z tej furtki i wypłacać niepodzielony zysk z lat ubiegłych.
UKNF informuje, że w jego ostatnich kierowanych do banków pismach dotyczących polityki dywidendowej, oprócz kryteriów, jakie muszą spełnić, aby mogły wypłacić dywidendę, odnosił się także do wypłaty przez banki dywidendy z zysków zatrzymanych, wskazując na art. 129 ust. 3 ustawy – Prawo bankowe. Zgodnie z nim przeznaczenie do podziału między akcjonariuszy kwoty przekraczającej zysk za ostatni rok obrotowy, pomniejszony o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które nie mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy, wymaga zgody KNF. Wnioskować o taką zgodę mogą banki spełniające kryteria uprawniające do wypłaty dywidendy. Zezwolenia KNF wymaga również wypłata z zysków niepodzielonych w sytuacji, kiedy pociąga to za sobą obniżenie funduszy własnych.