#WykresDnia: Kończą się Covidowe nadwyżki oszczędności

Z badania Fed wynika, że nadwyżkowe oszczędności zostały już w pełni zużyte w Stanach Zjednoczonych, lecz w pozostałych krajach wciąż ich nawis jest znaczny.

https://pbs.twimg.com/media/F0xZWpjWAAkskO5?format=jpg&name=900x900

Pandemia COVID-19 spowodowała bezprecedensowe warunki gospodarcze na świecie. Ze względu na połączenie ograniczeń nałożonych przez rząd i dobrowolnych decyzji osobistych poziom mobilności spadł w marcu 2020 r., a następnie ściśle podążał za kolejnymi falami pandemii. Aby złagodzić skutki zdrowotne i gospodarcze pandemii COVID-19, rządy na całym świecie zaangażowały się w duże programy wsparcia fiskalnego, które zwiększyły popyt na dobra konsumpcyjne, ale produkcja tych dóbr nie dostosowała się wystarczająco szybko, aby sprostać gwałtownemu wzrostowi popytu. Ta nierównowaga między podażą a popytem w poszczególnych krajach przyczyniła się do trwającego wybuchu inflacji - podkreśla w swoim raporcie amerykańska Rezerwa Federalna .

Podczas gdy zagregowany popyt gwałtownie wzrósł w odpowiedzi na transfery fiskalne, gospodarstwa domowe nie wydawały tych dodatkowych środków zgodnie z normami, po części dlatego, że konsumpcja usług była utrudniona przez ograniczenia związane z COVID-19. Połączenie ograniczonych wydatków i stabilnych dochodów gospodarstw domowych dzięki wsparciu fiskalnemu ze strony rządu doprowadziło do znacznego wzrostu osobistych stóp oszczędności w wielu krajach na całym świecie. Stopa oszczędności wzrosła dwukrotnie lub więcej w gospodarkach rozwiniętych podczas pandemii, podczas gdy zmiany były skromniejsze w gospodarkach wschodzących.

Ponieważ gospodarstwa domowe zgromadziły bezprecedensowe zasoby oszczędności, ważne pytanie w przyszłości dotyczy wykorzystania tych zasobów oraz tego, w jakim stopniu „nadwyżki oszczędności” będą nadal napędzać wydatki w nadchodzących kwartałach. W kontekście utrzymującej się wysokiej inflacji bazowej i utrzymującej się w wielu krajach nierównowagi podażowo-popytowej szczególnie istotna jest ocena tempa, w jakim można oczekiwać od gospodarstw domowych wydawania nadwyżki oszczędności i utrzymania wysokiego poziomu zagregowanego popytu.

Gospodarki rozwinięte podążały jak dotąd podobną ścieżką w kształcie garbu, z dużym wzrostem nadwyżki oszczędności w 2020 r. w miarę jak gospodarstwa domowe zużywają zgromadzony bufor na zużycie paliw. Zauważamy, że ścieżka Stanów Zjednoczonych różni się nieco od innych krajów, ponieważ ich zasoby nadmiernych oszczędności rosły szybciej, osiągając szczyt w III kw. 2021 r., a następnie szybciej spadały. W rezultacie nadwyżki oszczędności, przynajmniej obliczone zgodnie z metodą Fed, są obecnie całkowicie wyczerpane, co kontrastuje z innymi rozwiniętymi gospodarkami, w których gospodarstwa domowe nadal posiadają bufor nadwyżki oszczędności wynoszący około 3 do 5 proc. PKB. Biorąc pod uwagę bardziej szybkie wycofywanie nadmiernych oszczędności, zagregowany popyt w Stanach Zjednoczonych prawdopodobnie był wspierany bardziej niż w innych krajach w ciągu ostatniego roku.

Ewolucja nadwyżki oszczędności jest bardziej zróżnicowana w gospodarkach wschodzących. Większość krajów odnotowała znaczną akumulację w ciągu ostatnich trzech lat, ale wielkość tego wzrostu znacznie różni się w zależności od kraju. Ponadto, podczas gdy wszystkie gospodarki rozwinięte podążają ścieżką w kształcie garbu, trajektorie są również bardziej zróżnicowane w przypadku gospodarek wschodzących. Ponieważ jednak kraje te charakteryzowały się większą zmiennością stóp oszczędności jeszcze przed pandemią, szacunki nadwyżki oszczędności należy traktować z większą ostrożnością, ponieważ odchylenia od trendu stopy oszczędności są częstsze nawet poza okresami recesji.

Podsumowując, nadwyżkowe oszczędności występują nie tylko w gospodarkach rozwiniętych (AE), ale też tych rozwijających się (EM). W tych drugich występuje jednak znacznie większe zróżnicowanie między krajami. Z punktu widzenia spożycia prywatnego oznacza to, że USA skorzystały w ostatnim roku na zużyciu tychże oszczędności. Takiej skali wsparcia nie miały inne kraje rozwinięte czy rozwijające się. Oznacza to również, że w Stanach brak potencjału do napędzenia konsumpcji z tego tytułu w przeciwieństwie do innych AE. Akumulacja nadwyżkowych oszczędności podczas pandemii była wyjątkowo duża we wszystkich rodzajach gospodarek. Gospodarki rozwinięte poza USA (AFE) powoli schodzą z nadwyżek. Z kolei EM wciąż kontynuują budowanie nadwyżki.

Ma to też swoje konsekwencje dla inflacji. Z prognozy Fedwynika, że nadwyżkowe oszczędności w AE poza USA wyczerpią się na koniec 2023. Najszybciej we Włoszech, a najwolniej w Niemczech, Francji i Hiszpanii. Impuls inflacyjny z tego tytułu może więc oddziaływać do końca roku.