#WykresDnia: Szybki wzrost globalnego zadłużenia

Globalne zadłużenie wzrosło o 8,3 bln USD do niemal rekordowego poziomu 305 bln USD w I kw. 2023 r. Jest obecnie o 45 bilionów dolarów wyższe niż przed pandemią i oczekuje się, że będzie nadal szybko rosnąć.

parkiet.com

Globalne zadłużenie wzrosło w I kwartale do niemal rekordowego poziomu, a rosnące koszty obsługi tego zadłużenia budzą obawy co do dźwigni systemu finansowego. Institute of International Finance (Instytut Finansów Międzynarodowych, IIF) podał, że zadłużenia na całym świecie wzrosło o 8,3 bln USD w pierwszych trzech miesiącach tego roku w porównaniu z końcem 2022 r. – to najwyższy odczyt kwartalny w historii.

– Globalne zadłużenie jest obecnie o 45 bilionów dolarów wyższe niż przed pandemią i oczekuje się, że będzie nadal szybko rosnąć –  napisał IIF w swoim kwartalnym Global Debt Monitor. Po osiągnięciu szczytowego poziomu blisko 360 proc. w 2021 r., wskaźnik zadłużenia do produkcji ustabilizował się na poziomie około 335 proc., powyżej poziomu sprzed pandemii.

Według raportu światowa gospodarka stanęła w obliczu „kryzysu adaptacyjnego” do szybkiego zacieśniania polityki pieniężnej przez banki centralne. IIF podkreślił, że połączenie tak wysokiego poziomu zadłużenia i rosnących stóp procentowych spowodowało wzrost kosztów obsługi tego długu, wywołując obawy o lewarowanie w systemie finansowym.

Banki centralne na całym świecie od ponad roku podwyższają stopy procentowe, próbując powstrzymać niebotycznie wysoką inflację. Rezerwa Federalna USA na początku tego miesiąca podniosła stopę funduszy federalnych do docelowego przedziału 5 proc.-5,25 proc., najwyższego od sierpnia 2007 r.

Według IIF starzenie się społeczeństw, rosnące koszty opieki zdrowotnej i znaczne luki w finansowaniu zmian klimatycznych wywierają presję na bilanse rządowe. Oczekuje się, że wydatki na obronę narodową wzrosną w średnim okresie z powodu zwiększonych napięć geopolitycznych, które potencjalnie mogłyby wpłynąć na profil kredytowy zarówno rządów, jak i kredytobiorców korporacyjnych.

– Jeśli ta tendencja się utrzyma, będzie to miało znaczące implikacje dla międzynarodowych rynków długu, zwłaszcza jeśli stopy procentowe pozostaną wyższe przez dłuższy czas – zauważono w raporcie.

Raport częściowo koncentrował się na skutkach gwałtownego wzrostu stóp w bilansach niektórych banków w ubiegłym roku. „Chociaż ostatnie upadki banków wydają się bardziej idiosynkratyczne niż systemowe”, czytamy w raporcie, a amerykańskie instytucje finansowe mają znacznie mniejsze zadłużenie (78 proc. PKB) niż w okresie poprzedzającym kryzys 2007/8 (110 proc. w 2006 r.), „strach przed zarażeniem spowodował wycofanie znacznych depozytów z amerykańskich banków regionalnych”.

– Biorąc pod uwagę centralną rolę banków regionalnych w pośrednictwie kredytowym w USA, obawy o ich sytuację płynnościową mogą spowodować gwałtowny spadek akcji kredytowej dla niektórych segmentów, w tym gospodarstw domowych i przedsiębiorstw z niedofinansowaniem – ostrzegł IIF.

Według IIF to ograniczenie warunków kredytowych może szczególnie dotknąć małe firmy, powodując wyższe wskaźniki niewypłacalności i więcej „firm zombie na całym świecie”.

IIF odnotował również wzrost równoległego systemu bankowego, czyli pośrednictwa kredytowego z pozabankowych finansów. – Banki cieni stanowią obecnie ponad 14 proc. rynków finansowych, przy czym większość wzrostu wynika z szybkiej ekspansji amerykańskich funduszy inwestycyjnych i rynków długu prywatnego – podkreślili analitycy.

W raporcie wspomniano szczególnie o „dużej części” długu korporacyjnego posiadanego przez zakłady ubezpieczeń na życie, „co budzi obawy związane z ich zwiększoną ekspozycją na mniej płynne aktywa”.

Na 75 proc. rynków wschodzących IIF odnotowało wzrost poziomu zadłużenia wyrażonego w dolarach w pierwszym kwartale, przy czym ogólna wartość po raz pierwszy przekroczyła 100 bilionów dolarów. Największe wzrosty odnotowały Chiny, Meksyk, Brazylia, Indie i Turcja. Na rynkach rozwiniętych największe wzrosty w ciągu kwartału odnotowały Japonia, Stany Zjednoczone, Francja i Wielka Brytania.

Niektóre z większych rynków wschodzących skorzystały ze względnej słabości dolara, która przyciągnęła inwestorów do ich długu w lokalnej walucie. Jednak dla innych dostęp do rynków był utrudniony lub nie istniał w przypadku węższych spreadów w związku ze wzrostem stóp procentowych na rynkach rozwiniętych lub szybko rosnącymi kosztami finansowania zewnętrznego.

– Wraz ze zmniejszającą się różnicą stóp procentowych między rynkami wschodzącymi a dojrzałymi, zadłużenie w walucie lokalnej na rynkach wschodzących jest mniej atrakcyjne dla inwestorów zagranicznych – podkreślił IIF.