Rośnie rynek pożyczek pozabankowych

Instytucje niebankowe zwiększyły przychody i zyski. Rentowność aktywów tego sektora jest większa niż banków.

Publikacja: 05.03.2019 14:48

Rośnie rynek pożyczek pozabankowych

Foto: Fotorzepa, Adam Burakowski

Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego i Polski Związek Instytucji Pożyczkowych opracowały raport o sektorze pożyczek pozabankowych na podstawie sprawozdań finansowych za 2017 r. i danych uzyskanych od instytucji pożyczkowych, które posiadają 80 proc. rynku. Organizacje te zebrały dane finansowe pochodzące ze sprawozdań finansowych wyłącznie instytucji pożyczkowych znajdujących się w Rejestrze Instytucji Pożyczkowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego (ich obecna liczba to 404).

Rentowność większa niż banków

Przychody sektora pożyczkowego w 2017 r. wyniosły 3,7 mld zł, co oznacza wzrost o 19 proc. Jednak dane znajdujące się w rejestrze uwzględniają też nowe spółki, które pojawiły się na rynku dopiero na przełomie 2015 i 2016 r. – w pierwszym roku prowadzonej działalności zwykle nie są one w stanie wygenerować wysokich przychodów. Na przychody instytucji pożyczkowych składają się odsetki i opłaty od udzielonych kredytów, przychody wynikające ze sprzedaży portfeli wierzytelności. Przychody instytucji pożyczkowych w znacznej części rozpoznawane są w momencie podpisania umowy o pożyczkę z pożyczkobiorcą. W rachunkach zysków i strat jako przychód widnieją także opłaty i odsetki z pożyczek udzielonych, które nigdy nie zostały spłacone. W konsekwencji instytucje pożyczkowe są zobligowane do odprowadzenia podatków od zawyżonego zysku, co nie ma miejsca w bankowej części sektora finansowego – twierdzą autorzy raportu. W dużej mierze jest to przyczyną zaburzenia rzeczywistej stopy rentowności sektora. Na wzrost przychodów wpływ miał też wpływ średni wzrost wartości przeciętnej pożyczki (wyższe kwoty, dłuższe okresy).

Aż 58 proc. instytucji pożyczkowych w 2017 r. osiągnęło przychód do 1 mln zł, tylko 15 proc. instytucji osiąga przychody powyżej 5 mln zł rocznie. W 2017 r. 10 największych instytucji pożyczkowych odpowiadało za 83 proc. przychodów całego sektora.

Łączny zysk instytucji pożyczkowych w 2017 r. wyniósł 234 mln zł wobec 115 mln zł w 2016 r. Analogicznie jak w przypadku przychodów, wzrost zyskowności sektora spowodowany jest zwiększeniem bazy firm pożyczkowych, przy czym dla kilku dużych podmiotów wpisanych do Rejestru Instytucji Pożyczkowych przy KNF. Wskaźnik ROA, czyli rentowności aktywów, dla sektora pożyczkowego w 2017 r. wyniósł 3,2 proc. wobec 1,7 proc. w 2016 r. Dla porównania rentowność ROA sektora bankowego wynosi 0,9 proc.

W 2017 r. wśród firm odnotowujących dodatni wynik finansowy 90 proc. osiągnęło zysk do 1 mln zł, z tego zysk ponad połowy nie przekroczył 100 tys. zł. W 2017 r. 32 proc. sprawdzonych instytucji pożyczkowych odnotowało stratę w średniej wysokości 156 tys. zł. Zysk pięciu największych instytucji pożyczkowych w 2017 r. spadł o 38 proc. względem 2016 r.

Aktywa rosną

Wartość portfela pożyczek w 2017 r. wyniosła 4,3 mld zł. Portfel pożyczek 57 proc. instytucji pożyczkowych nie przekracza 1 mln zł. Tylko 12 proc. instytucji pożyczkowych posiada portfel o wartości wyższej niż 10 mln zł. Także i tu widać sporą konsolidację – dziesięć największych instytucji pożyczkowych ma 78 proc. udziału w portfelu pożyczek całego sektora. W dużej mierze wzrost wartości portfela wynika ze zmiany ofertowej, która jest procesem ciągłym i uzależnionym od wielu czynników. Znaczny wpływ na niego miała poprawa kondycji gospodarstw domowych, a co za tym idzie – wzrost wymagań ze strony klientów co do oferowanej wartości kredytu. Instytucje pożyczkowe, również na skutek zwiększonej konkurencji na rynku, zaczęły oferować konsumentom pożyczki na wyższe kwoty.

W 2017 r. wartość aktywów ogółem instytucji pożyczkowych wyniosła 7,26 mld zł, co oznacza wzrost przez rok o 12 proc. Według szacunków w 2017 roku liczba klientów sektora pożyczek pozabankowych przekroczyła 3 mln osób. Wynik opracowano na podstawie analizy zebranych danych finansowych oraz na bazie liczby udzielonych pożyczek. W sumie w 2017 r. firmy zrzeszone w PZIP i wspierające FRRF udzieliły 3,87 mln pożyczek. W przypadku instytucji zrzeszonych w PZIP liczba ta wyniosła 2,93 mln pożyczek, czyli o 202 tys. więcej niż w 2016 r. Liczba udzielonych pożyczek jest większa niż liczba klientów z uwagi na cechy tego rodzaju zobowiązań, tzn. krótki termin finansowania.

Banki
mBank szacuje koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami CHF na 1058 mln zł w I kw br.
Banki
Bank Pocztowy już nie będzie wymagał dokapitalizowania
Banki
Wiceprezes Wojciech Werochowski: Pekao spłacił już swój dług technologiczny
Banki
Koniunktura w sektorze się poprawia
Banki
PKO BP ma już nowego prezesa. Został nim Szymon Midera
Banki
Na 12 miesięcy lokaty na wyższe kwoty