Rynek obawia się angażowania Orlenu w nierentowne projekty

Powołanie Daniela Obajtka na szefa koncernu zostało źle odebrane przez inwestorów. Boją się, że grupa będzie realizowała nierentowne, długotrwałe i drogie projekty, w tym zostanie włączona w budowę elektrowni jądrowej.

We wtorek inwestorzy mocno wyprzedawali akcje PKN Orlen. Przez większą część sesji ich kurs spadał najmocniej spośród spółek zaliczanych do indeksu WIG20. Około godz. 14 zniżki wynosiły ponad 8,2 proc. Tym samym za jeden walor płacono zaledwie 96,18 zł. Ostatnio tak nisko papiery płockiego koncernu były wyceniane na początku marca ubiegłego roku, a więc w trakcie trendu wzrostowego, który jesienią wywindował ceny akcji do rekordowych poziomów. Co więcej spadkom towarzyszyły największe na rynku obroty.

„Nie" dla atomu

Decydujący wpływ na notowania PKN Orlen, poza ogólnie złymi nastrojami na GPW, miały zmiany jakie zaszły w zarządzie spółki i możliwe zaangażowanie firmy w projekty niekoniecznie związane z jej podstawowym biznesem. Chodzi zwłaszcza o włączenie spółki w budowę elektorowi atomowej, co sugerował niedawno, już odwołany, wiceprezes Mirosław Kochalski.

Analitycy powszechnie krytykują takie pomysły. - Co do zasady projektami energetycznymi, w tym budową nowego bloku jądrowego, powinny zajmować się spółki energetyczne. PKN Orlen niewątpliwie nie jest podmiotem z tej branży, a posiadane jednostki wytwarzające ciepło i prąd wykorzystuje głównie na potrzeby własne - mówi Krzysztof Pado, analityk DM BDM.

- Rynek obecnie obawia się potencjalnego zaangażowania PKN Orlen w budowę elektrowni jądrowej. Realizacja takiego projektu zajęłaby wiele lat, wymagałaby wielomiliardowych nakładów, a akcjonariusze mniejszościowi mogliby nie doczekać się zwrotu z takiej inwestycji - mówi Beata Szparaga-Waśniewska, analityk Vestor DM.

Według Łukasza Prokopiuka, analityka DM BOŚ, po zmianie władz w PKN Orlen rośnie jednak ryzyko angażowania koncernu w inwestycje inicjowane przez resort energii, a spada w projekty autorstwa zarządu. W efekcie nie wyklucza, że grupa zostanie zaangażowana w inwestycję dotyczące energetyki atomowej.

Zalecane cele

Według Pado nowy zarząd koncernu powinien skupić się na podstawowej działalności. Szczególnie wskazane wydają się inwestycje w segmencie petrochemicznym. Jest to biznes, która ciągle daje możliwość osiągania stosunkowo wysokich marż. - PKN Orlen ma też duże możliwości dalszego rozwoju w segmencie detalicznym. Mówiąc o rozbudowie sieci stacji paliw powinien przede wszystkim pomyśleć o ekspansji na rynkach zagranicznych - uważa Pado. Ponadto grupa na dotychczasowym poziomie może inwestować w działalność rafineryjną oraz w poszukiwania i wydobycie ropy i gazu. Według niego dla akcjonariuszy najważniejsze jest, aby koncern angażował się w projekty rentowne, najlepiej w branżach w których funkcjonuje. Jest to ważniejsze nawet niż bieżący poziom wypłacanej dywidendy. Z drugiej strony wyraża obawę, że spółka może teraz stać się mniej przewidywalna.

Zdaniem Szparagi-Waśniewskiej, postrzeganie spółki przez rynek z pewnością by się poprawiło, gdyby PKN Orlen ogłosił transparentną politykę zwiększania dywidendy lub ogłosił strategię inwestycją spójną z dotychczasowym modelem biznesowym - w tym np. inwestycje w petrochemię, poprawę uzysków w rafinerii lub przejęcia złóż ropy i gazu.

- Zgodnie ze strategią PKN Orlen na lata 2017-21 spółka może się zadłużyć do poziomu 30 proc. kapitału własnego, co oznacza, że względem struktury bilansu z końca 2017 r., zadłużenie mogłoby wzrosnąć w krótkim terminie o prawie 10 mld zł, przed wykupem mniejszości Unipetrolu - twierdzi Szparaga-Waśniewska.

Czystki w spółce

W poniedziałek wieczorem rada nadzorcza PKN Orlen niespodziewanie odwołała trzech członków zarządu, z sześciu dotychczas urzędujących, w tym prezesa Wojciecha Jasińskiego i wiceprezesa Mirosława Kochalskiego. Za szefostwa Jasińskiego płocki koncern, w przeciwieństwie do innych firm kontrolowanych przez Skarb Państwa, nie był włączany w duże polityczne projekty. Chodzi chociażby o uczestnictwo w inicjatywach związanych z ratowaniem polskiego górnictwa węgla kamiennego, czy nabywanie aktywów energetycznych lub innych nie związanych z podstawową działalnością państwowych firm.

Jasiński mógł podpaść obecnym decydentom, w tym zwłaszcza politykom własnej partii, zbytnią niezależnością, której apogeum stanowiło ogłoszenie wezwania na akcje czeskiego Unipetrolu. Pod koniec ubiegłego roku PKN Orlen ogłosił, że chce osiągnąć co najmniej 90-proc. udziału w kapitale tego podmiotu kosztem ponad 3 mld zł. Z kolei aby osiągnąć pułap 100 proc. będzie musiał zapłacić akcjonariuszom 4,2 mld zł. Zapisy już się skończyły ale ich wyników jeszcze nie ma. Wielu ma za złe Jasińskiemu, że zamiast te pieniądze zainwestować w Polsce, wydaje je zagranicą.

Tymczasem nowy prezes PKN Orlen, którym został dotychczasowy szef Energi, Daniel Obajtek szybko przystąpił do wprowadzania swoich rządów. Pierwszy dzień w pracy zakończył się wycięciem menedżerów wyższego szczebla, w tym dyrektorów wykonawczych z pionów podlegających bezpośrednio odwołanym w poniedziałek członkom zarządu. -Następuje twarde przejecie spółki. Skala zwolnień objęła do kilkunastu osób - relacjonuje osoba związana z Orlenem. Bo Jasiński był krytykowany przez PiS także za politykę kadrową. Otaczał się zaufanymi ludźmi, ale słuchał specjalistów, którzy od lat pracowali w płockiej rafinerii. Obajtek z kolei od początku dnia we wtorek wzywał po kolei osoby przeznaczone do zwolnienia proponując im rozstanie za porozumieniem stron. - Nie robi się takiej czystki nie mając w to miejsce już zastępstwa - dodaje.

Z informacji uzyskanych z okolic gdańskiej Energi wynika, że jest prawdopodobne przejście części osób do Orlenu za Obajtkiem. - To menedżer, który zawsze otaczał się zaufanymi osobami – tłumaczy jedno z naszych źródeł.