Zbyt wolne tempo zamykania kopalń nie posłuży spółkom energetycznym

Analitycy krytycznie oceniają piątkowe porozumienie rządu z górnikami. Mimo to kursy firm energetycznych wystrzeliły mocno w górę. Co skłoniło inwestorów do takiej reakcji? I jak w tym wszystkim odnajdzie się Bogdanka?

Do 15 grudnia górnicze związki zawodowe mają podpisać ze stroną rządową umowę społeczną regulującą funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego. Jednak już w piątek obie strony ustaliły szereg kluczowych kwestii, w tym harmonogram likwidacji kopalń Polskiej Grupy Górniczej i jednej należącej do Węglokoksu. Ostatnie dwa zakłady mają fedrować aż do 2049 r.

Piątkowe porozumienie wywołało olbrzymi entuzjazm na giełdzie, który trwał od piątku do poniedziałku. W tym czasie notowania Polskiej Grupy Energetycznej wzrosły aż o 30 proc., Tauronu o 28 proc., a Enei o 19 proc. Niewielka korekta przyszła dopiero we wtorek.

Dziwna reakcja

Analitycy mają problem z oceną, co skłoniło giełdowych inwestorów do tak entuzjastycznej reakcji. – Ja nie widzę uzasadnienia dla tak mocnego wzrostu notowań firm energetycznych, jaki obserwowaliśmy w ostatnich dniach. Być może inwestorzy uwierzyli w to, że zawarcie porozumienia z górnikami jest pierwszym krokiem w kierunku wydzielenia aktywów węglowych z koncernów energetycznych, co jest korzystne dla tych firm w długim terminie – zastanawia się Michał Sztabler, analityk Noble Securities.

Z kolei Krystian Brymora z DM BDM komentuje: – Inwestorzy mogli odbierać to w ten sposób, że już zamknięcie dwóch kopalń do 2021 r., a trzech do 2023 r. pomoże zdjąć nadpodaż węgla i odciążyć cały rynek. Biorąc pod uwagę, że górnicy oczekiwali pracy do 2060 r., to ustalenie granicznej daty na 2049 r. jest więc pewnego rodzaju kompromisem – podkreśla analityk.

Problemy energetyki i... Bogdanki

Eksperci nie pozostawiają złudzeń – piątkowe porozumienie nie rozwiąże problemów górnictwa, jest niekorzystne dla energetyki, a kopalnie powinny być zamykane dużo szybciej. – Przedstawiony w dokumencie harmonogram likwidacji kopalń nie spowoduje, że uporamy się z problemem nadpodaży węgla na polskim rynku. Z moich wyliczeń wynika, że w 2035 r. działać będzie już tylko kilka bloków węglowych, tych najsprawniejszych, które potrzebować będą około 10 mln ton paliwa rocznie. Pozostałe bloki są tak stare, że będą musiały być wyłączone. A przecież poza kopalniami PGG mamy też Bogdankę, kopalnie Tauronu i Jastrzębską Spółkę Węglową, która również ma surowiec dla energetyki. Tak wiele paliwa nie będziemy potrzebować – przekonuje Bartłomiej Kubicki, analityk Societe Generale.

Podobnego zdania jest Sztabler: – Jeśli przeanalizujemy harmonogram zamykania kopalń, to widzimy duże ryzyko, że produkcja węgla będzie spadała znacznie wolniej niż jego zużycie. A to oznacza rosnącą nadpodaż tego surowca na rynku. W takim scenariuszu Bogdance trudniej będzie odnaleźć swoje miejsce na polskim rynku – kwituje analityk Noble Securities. Na koniec lipca przy kopalniach leżało niemal 8 mln ton niesprzedanego węgla.

Więcej kontrowersji

Wiele wątpliwości budzi też zapowiedź dotowania nierentownych kopalń. Aż do 2049 r. straty osiągane przez PGG mają być pokrywane z budżetu państwa. Według naszych ustaleń założenia są takie, że na początku dotacje sięgną 1 mld zł rocznie, a następnie będą się zmniejszać wraz z zamykaniem kolejnych zakładów. Na taki ruch musi się jednak zgodzić Komisja Europejska, a analitycy nie są w tej kwestii optymistami. – Wydaje się to mało prawdopodobne – stwierdza Brymora i nie jest w tej opinii odosobniony.

– Obawiam się, że przeforsowanie w KE państwowych dotacji dla polskich kopalń aż na 30 lat może być trudne. Nie widzę więc powodów do aż takiego optymizmu dla spółek energetycznych z tego powodu, aczkolwiek docenić należy fakt zrozumienia przez obie strony porozumienia, że czas węgla w Polsce dobiega końca – konkluduje Kubicki.

Spornych kwestii jest więcej. – Kontrowersje budzi również zapewnienie pracy górnikom do emerytury (uzyskują prawo do emerytury po 25 latach pracy), a także zapis, że finalna polityka energetyczna państwa ma być uzależniona od treści umowy społecznej z górnikami – wylicza Brymora.

Istotna dla energetyki jest też zapowiedź zniesienia obliga giełdowego na sprzedaż energii elektrycznej. – To dobra informacja dla PGE i Enei, które mają dużo mocy wytwórczych i będą mogły pokryć sprzedaż energii z własnych źródeł po własnych cenach, unikając giełdy. Spółki, które więcej sprzedają prądu, niż go produkują, będą mieć natomiast pod górkę, a do takich zalicza się np. Tauron – tłumaczy Sztabler.