PPK. Zbliża się rewolucja w systemie emerytalnym

Za nieco pół roku ruszą PPK

Dzięki oszczędzaniu w ramach pracowniczych planów kapitałowych Polacy będą mogli liczyć na godne życie na emeryturze. Tak przekonuje rząd. Same świadczenia z ZUS tego nie zapewnią. Już dziś każdy może w przybliżeniu policzyć, ile pieniędzy na starość zgromadzi, jeśli weźmie udział w PPK.

Pierwsze PPK ruszą w połowie przyszłego roku. Na początek obowiązek ich utworzenia obejmie największe firmy, które zatrudniają co najmniej 250 osób. W kolejnych krokach program będzie obejmował coraz mniejsze firmy. Od 1 stycznia 2020 r. te, które zatrudniają co najmniej 50 osób, od 1 lipca 2020 r. – minimum 20 osób, a od początku 2021 r. pozostałe firmy i instytucje, w tym budżetowe.

Ile będziemy odkładać

Do PPK z automatu zostaną zapisani wszyscy pracownicy, ale każdy będzie mógł się wypisać jeszcze przed opłaceniem pierwszej składki. Ci, którzy zdecydują się na udział w programie, będą odkładać co miesiąc od 2 do 4 proc. swojej pensji brutto. Od 1,5 do 4 proc. wynagrodzenia dołożą im pracodawcy, a państwo dorzuci 250 zł opłaty powitalnej i dodatkowo co roku przekaże na konto w PPK 240 zł.

Zebranymi w ten sposób pieniędzmi zarządzać będą profesjonaliści z towarzystw funduszy inwestycyjnych, towarzystw ubezpieczeń i emerytalnych. Wszystko to ma sprawić, że uczestnicy PPK po przejściu na emeryturę będą mieli oszczędności, które – wraz z tym, co odłożą w ZUS – pozwolą na godne życie.

Zadanie przekonania Polaków do PPK otrzymał Polski Fundusz Rozwoju. I już się do tego zabrał. Na swojej stronie internetowej udostępnił kalkulator PPK. Każdy może tam wejść (www.ppkkalkulator.pfr.pl) i sprawdzić, jakie oszczędności i korzyści da mu przystąpienie do programu.

Kalkulator pyta o wiek osoby przystępującej do PPK i jej miesięczne wynagrodzenie brutto. Zakłada, że podstawowa wpłata pracownika do PPK to 2 proc. jego miesięcznego wynagrodzenia brutto, a pracodawca dokłada 1,5 proc. wynagrodzenia. Jeśli faktyczne składki będą wyższe (maksymalnie po 4 proc. po stronie pracownika i pracodawcy), można to uwzględnić w wyliczeniu.

Dalej w kalkulatorze trzeba podać wiek, w którym pracownik będzie chciał podjąć oszczędności z PPK. Przyjmuje, że będzie to 60 lat (minimalna granica narzucona przepisami), ale można podać starszy wiek.

Ważna strategia

Potem jest pytanie o formę wypłaty kapitału. Może być jednorazowa. Można też wziąć część pieniędzy od razu, a resztę kwoty rozłożyć na raty, albo całość rozłożyć na raty. W zależności od wybranej formy wypłaty kalkulator wyliczy sumę zgromadzonego kapitału i wysokość wypłat (jednorazowej, częściowej lub miesięcznych rat).

Wybór strategii wypłaty kapitału odłożonego w PPK jest ważny także ze względów podatkowych. Jeśli oszczędzający jednorazowo wypłaci 25 proc. zgromadzonej sumy, a resztę rozłoży na 10 lat, uniknie konieczności odprowadzenia podatku od zysków kapitałowych. Taki rozkład wypłaty to zresztą najszybszy sposób wycofania pieniędzy z PPK bez tego podatku. Można też jednorazowo podjąć 25 proc. oszczędności, a pozostałą część rozłożyć nie na 10, lecz np. na 20, 30 czy 40 lat.

Są też inne opcje. Można w ogóle zrezygnować z pobrania jednorazowo większej sumy i całość rozłożyć na raty (na 10, 15, 20 czy 30 lat). Ale można również całość podjąć od razu. W tym ostatnim przypadku nie unikniemy jednak 19-proc. podatku od zysków kapitałowych.

Jeszcze mniej przyjemnie będzie wtedy, gdy całość oszczędności wycofamy przed ukończeniem 60. roku życia. Wtedy oprócz podatku potrącona zostanie dopłata z budżetu państwa. Ponadto od wpłat pracodawcy zostaną odprowadzone składki w wysokości 30 proc. Zostaną zapisane jako składka emerytalna pracownika w ZUS (na etapie wpłat te pieniądze są nieoskładkowane). Ale wszystko to, co pracownik przekazał do PPK z własnych środków, otrzyma z powrotem.

Co ważne, środki oczekujące na wypłatę w ratach będą oprocentowane.

Wysokość wpłat i okres oszczędzania

W kalkulatorze warto sprawdzić, jakie będą efekty różnych wariantów uczestnictwa w PPK. Łatwo wtedy zauważyć, że wielkość zgromadzonego kapitału zależeć będzie nie tylko od wysokości zarobków i odkładanych składek, ale też od długości okresu uczestnictwa w programie.

Kalkulator pokazuje, co stałoby się z naszymi oszczędnościami, gdybyśmy zdecydowali się odkładać o dwa czy pięć lat dłużej, np. jeszcze po ukończeniu 60 lat. W takim przypadku zgromadzony kapitał szybko rośnie.

Jeśli właściciel zebranych pieniędzy umrze przed odebraniem z PPK całej kwoty, pozostałe środki odziedziczą jego spadkobiercy. W takim wariancie kapitał z PPK będzie stanowił coś na kształt renty dożywotniej. ¶