Akcje dopuszczone do obrotu giełdowego cechują się dość dużą płynnością, a inwestorzy mogą równie łatwo je nabyć jak i zbyć. Problemy z obrotem akcjami spółek publicznych rozpoczynają się z chwilą, kiedy zostaną wycofane z obrotu giełdowego. Ustawodawca przewidział trzy przypadki, gdy może to nastąpić. Pierwszy – gdy wycofanie akcji następuje na wniosek samej spółki. Drugi – gdy jest wynikiem kary nałożonej przez Komisję Nadzoru Finansowego za naruszanie przez spółkę przepisów prawa. Trzeci – gdy wykluczenie z obrotu związane jest z upadłością spółki. Istnieje również możliwość wykluczenia akcji z obrotu na podstawie decyzji zarządu GPW w przypadkach przewidzianych w regulaminie giełdy.
Jedynie w pierwszym przypadku wycofanie akcji z obrotu regulowanego musi być poprzedzone wezwaniem do zapisywania się na sprzedaż akcji. Procedura wezwania służy przede wszystkim zapewnieniu?należytej ochrony akcjonariuszom mniejszościowym i umożliwieniu im sprzedaży akcji, zanim stanie się to znacznie utrudnione. Wyłącznie w pierwszym przypadku wycofanie akcji z obrotu wiąże się bezwzględnie ze zniesieniem ich dematerializacji i tym samym z przywróceniem im formy dokumentu. W pozostałych przypadkach akcje, mimo że już nie mogą być przedmiotem obrotu giełdowego, pozostają w formie zapisu elektronicznego na naszym rachunku papierów wartościowych oraz na rachunku KDPW, dopóki spółka nie złoży wniosku o ich wycofanie z depozytu.
Jak zbyć akcje poza giełdą?
W każdym przypadku wycofanie akcji z obrotu giełdowego ma negatywny wpływ na ich płynność i możliwość szybkiej sprzedaży. Oczywiście przedmiotem sprzedaży mogą być akcje w postaci papierowej oraz zdematerializowanej. W obu przypadkach w celu ich zbycia należy sporządzić pisemną umowę sprzedaży. Różnica polega jedynie na tym, że w pierwszym przypadku do skutecznego przeniesienia własności akcji potrzebne jest ich fizyczne wydanie nabywcy, zaś w drugim – zapisanie na jego koncie w domu maklerskim. W tym celu należy przyjść z podpisaną umową do biura maklerskiego i wydać odpowiednią dyspozycję przeniesienia akcji.
Uwaga na wycenę
Strony umowy mogą dowolnie określić wartość sprzedawanych akcji, jednak sprzedając?akcje poza obrotem giełdowym trzeba uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych. W przypadku zaniżenia wartości rynkowej sprzedawanych akcji kwota sprzedaży może zostać zweryfikowana przez organy podatkowe. Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 marca 2011 r. (sygn. akt II FSK 1937/09), jeśli inwestor w umowie zaniżył cenę sprzedaży, organ podatkowy może na nowo określić podstawę opodatkowania w oparciu o wartość przedsiębiorstwa emitenta.
Akcje bankruta również warto sprzedać
W przypadku ogłoszenia upadłości przez spółkę publiczną wycofanie akcji z obrotu na rynku regulowanym następuje z mocy prawa z upływem sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości. Akcje spółki – bankruta są z reguły nic nie warte. W takiej sytuacji akcjonariusz może?sprzedać je za symboliczny 1?grosz, aby móc wykazać stratę w danym roku podatkowym lub pomniejszyć wysokość osiągniętego dochodu i tym samym wysokość zobowiązania. Jeżeli akcjonariusz w danym roku poniósł stratę, może o jej wysokość obniżyć dochód uzyskany?z inwestowania na giełdzie?w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, jednak wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
