Zgodnie z danymi 30% Club Poland w 140 największych spółkach giełdowych na koniec 2023 roku kobiety stanowiły jedynie 18,0 proc. władz tych spółek rozumianych jako zarządy i rady nadzorcze. Przyrost udziału o 0,8 pkt proc. w trakcie roku był rozczarowująco wolny. Częściej można było spotkać kobietę w radzie nadzorczej (20,6 proc. na koniec 2023 roku, stabilnie r./r.) niż w zarządzie (13,9-proc. udział pań, wzrost o 1,7 pkt proc. r./r.). Niski udział kobiet we władzach powodował, że rzadko stały one na czele organów spółek – na koniec 2023 roku wśród spółek z WIG140 tylko sześć (4,3 proc.) miało prezeskę zarządu, a 20 (14,3 proc.) przewodniczącą rady nadzorczej.
Z czego wynikają tak słabe dane? Odpowiedzi na pewno nie udzielą nam często powtarzane w przestrzeni publicznej stereotypy.
Stereotyp 1: Kobiety nie chcą awansować
Badanie 30% Club Poland i UN Global Compact Network Poland „Niech nas usłyszą! Głos kobiet w korporacjach” oparte na odpowiedziach 4262 respondentek o zróżnicowanym wieku, wykształceniu i pozycji korporacyjnej, pokazało, że dla dominującej części respondentek (91,1 proc.) awans i sukces zawodowy są ważne. Ponad trzy czwarte respondentek (76,5 proc.) uznało, że kobietom i mężczyznom na awansie i karierze zależy tak samo. Prawie połowa badanych kobiet (46,5 proc.) zadeklarowała, że chciałaby obecnie lub w przyszłości pełnić najwyższe funkcje kierownicze. Na stanowiskach bezpośrednio poniżej zarządu (C-1) 75,1 proc. respondentek wyraziło chęć objęcia wyższego stanowiska kierowniczego.
Stereotyp 2: Kobiety odmawiają awansów
Posłużmy się znowu ww. badaniem. Zdecydowana większość ankietowanych (70,4 proc.) nigdy nie zrezygnowała z szansy awansu, a tylko około jednej czwartek respondentek (25,3 proc.) zrezygnowało z takiej szansy. Zapytane o powody rezygnacji z awansu kobiety najczęściej wskazywały sytuację rodzinną (36,0 proc.). O odrzuceniu szansy na awans decydowały też poczucie braku wystarczającej wiedzy i doświadczenia (32,0 proc.) oraz brak gotowości na nowe wyzwania (31,9 proc.). Warto jednak podkreślić, że dla 29,9 proc. uczestniczek badania powodem rezygnacji z szansy awansu był brak adekwatnego wynagrodzenia na nowym stanowisku. Zapytane o motywację do awansów respondentki najczęściej wskazywały na wyższe wynagrodzenie (kluczowe dla 41,1 proc. kobiet). Prawie co trzecia ankietowana (32,4 proc.) oceniła, że do zabiegania o awans najbardziej motywuje je chęć rozwoju i realizacji postawionych sobie celów.
Stereotyp 3: Nie ma kompetentnych kobiet
Tu warto przytoczyć wyniki badania 30% Club Poland i Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych „Różnorodność władz WIG20 na koniec 2022”, które pokazało dysproporcje w dostępie wykształconych kobiet do najwyższych stanowisk. Należy podkreślić, że spółki w WIG20 cechują się wyższą różnorodnością władz ze względu na płeć niż spółki z mWIG40 i sWIG80. Średni wiek osób w zarządach to 49,9 roku, a w radach nadzorczych 54,6 roku. Średni wiek osób we władzach był zbliżony dla kobiet (52,4 roku) i mężczyzn (52,6 roku). Okazało się jednak, że kobiety później zaczynają karierę we władzach spółek i kontynuują ją w późniejszym wieku mimo niższego wieku emerytalnego.
