Ostrożny optymizm europejskich bankierów

Członkowie zarządów sektora bankowego w całej Europie z ostrożnym optymizmem oceniają perspektywę sześciu następnych miesięcy

Jak wynika z Europejskiego Barometru Bankowości Ernst & Young mniej menedżerów spodziewa się konieczności pozyskania finansowania z banku centralnego i choć cięcia kosztowe wciąż mają wysoki priorytet, presja na redukcję etatów maleje. Polscy bankierzy natomiast z większym optymizmem oceniają rozwój sytuacji makroekonomicznej niż w poprzedniej edycji badania.

Badanie przeprowadzono wiosną br. wśród kadry zarządzającej wyższego szczebla w 250 europejskich bankach w 11 krajach. Również przedstawiciele polskich banków, których aktywa stanowią ponad 50 proc. całego sektora, wzięli udział w badaniu.

Poprawa nastrojów

W ciągu sześciu ostatnich miesięcy nastąpiła niewielka zmiana nastrojów europejskich bankierów jeśli chodzi o sytuację makroekonomiczną. Przeważa ostrożny optymizm - niemal 24 proc. respondentów ocenia, że sytuacja ta się poprawi w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, w porównaniu z 15 proc. z poprzedniej edycji badania (sprzed pół roku). Jeszcze lepsze są nastroje wśród polskich bankierów. 31 proc. badanych uznało, że sytuacja makroekonomiczna polepszy się w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. W poprzedniej edycji uważało tak jedynie 6 proc. ankietowanych w Polsce.

- Wiele dotychczasowych źródeł wzrostu gospodarki wygasło. Po spowolnieniu w 2012, w obecnym roku oczekiwany jest jeszcze niższy wzrost gospodarczy. Stopniowe ożywienie jest co prawda oczekiwane w drugiej połowie bieżącego roku, ale jego siła będzie umiarkowana. Dodatkowo, sektor bankowy będzie stał przed wyzwaniem wzrastającego udziału należności zagrożonych i wojny cenowej. Słaby popyt jest niewątpliwe dużym wyzwaniem dla sektora bankowego. Zatem można mówić o optymizmie, ale nadal bardzo ostrożnym - komentuje Iwona Kozera, Partner Zarządzający Grupą Rynków Finansowych EY w Europie Środkowej i Południowej.

Dalsze wsparcie krajowych banków centralnych?

45 proc. respondentów badania jest przekonanych, że uda im się w tym roku poprawić strukturę finansowania. Mniej niż 25 proc. banków spodziewa się skorzystać z programów finansowania oferowanych przez bank centralny, a 39 proc. oczekuje lepszej zdolności do spłaty środków z tytułu takich programów. W Polsce 15 proc. respondentów oczekuje, że konieczne będzie sięgnięcie po finansowanie z banku centralnego. Wynik ten również poprawił się w porównaniu z poprzednią edycją badania, wówczas prawie co trzeci ankietowany chciał sięgać po środki z banku centralnego. Alarmują jednak wciąż złe nastroje w krajach peryferyjnych i innych krajach strefy euro. 50 proc. banków we Włoszech, 40 proc. we Francji i 40 proc. w Hiszpanii oczekuje, że konieczne będzie sięgnięcie po dodatkowe finansowanie z banku centralnego.

- Choć banki wciąż jeszcze nie ukończyły procesów naprawczych po kryzysie finansowym, to zaczynają pojawiać się już pierwsze efekty programów restrukturyzacyjnych. W niektórych krajach, a zwłaszcza w północnej części strefy euro oraz w krajach spoza strefy euro, oczekuje się, iż będzie można w przewidywalnym czasie ograniczyć finansowanie publiczne dla banków - dodaje Iwona Kozera.

Większe zainteresowanie bankowością korporacyjną

Obecna edycja Europejskiego Barometru Bankowościpokazuje, że zwiększyło się zainteresowanie bankowością korporacyjną wśród polskich respondentów. Już prawie co drugi (44,5 proc.) badany menedżer banku w Polsce dostrzega perspektywę wzrostu dla swojej instytucji w tym segmencie bankowości. W poprzedniej edycji badania tylko co czwarty badany (23 proc.) tak uważał.

Ponad połowa badanych stawia na rozwój bankowości detalicznej. Polscy bankierzy są zdania, że w najbliższym czasie klienci indywidualni wykażą największy popyt na kredyty gotówkowe (60 proc.) i produkty depozytowe (40 proc.). Zmalała natomiast rozbieżność odnośnie perspektywy rozwoju rynku między Polską i Europą w odniesieniu do kredytów hipotecznych. Polscy bankierzy zakładają zwiększony popyt na kredyty hipoteczne: 22,2 proc. spodziewa się wzrostu popytu w tej grupie produktów, w porównaniu z 7 proc. z poprzedniej edycji badania.

- W ostatniej dekadzie nastąpiła istotna transformacja struktury portfela kredytów w Polsce w stronę kredytów dla osób indywidualnych. Była ona w dużej mierze skutkiem wzrostu wolumenu kredytów hipotecznych. Obecnie ten segment kredytów ustabilizował się i nie oczekuje się jego dużego wzrostu - mówi Iwona Kozera.

- Zmiany w strukturze portfela odbyły się kosztem spadku znaczenia kredytów dla przedsiębiorstw. Stabilna struktura portfela kredytów w strefie euro w ciągu ostatnich lat wskazuje na zbilansowanie portfela pomiędzy kredytami korporacyjnym i detalicznymi, z relatywnie małym udziałem portfela kredytów konsumpcyjnych. Przy założeniu konwergencji polskiego portfela kredytów do struktury kredytów w strefie euro, należy spodziewać się zwiększenia udziału kredytów dla przedsiębiorstw i w rezultacie spadku udziału kredytów konsumpcyjnych – zaznacza.

Dalsze redukcje kosztów

41 proc. menedżerów banków wciąż spodziewa się dalszych redukcji zatrudnienia. Największych cięć oczekuje się w Austrii (75 proc.), we Włoszech (66 proc.), w krajach skandynawskich (62 proc.) oraz w Polsce, gdzie ponad 60 proc. banków spodziewa się dalszych zwolnień. Sporych cięć można się spodziewać także w Wielkiej Brytanii i w Holandii, ale perspektywy dla tych dwóch rynków znacznie się poprawiły w porównaniu z danymi sprzed sześciu miesięcy.

Priorytety

Wśród strategicznych priorytetów na najbliższą przyszłość polscy menedżerowie wymienili: cięcie kosztów (62 proc.), zgodność z regulacjami konsumenckimi (62 proc.) oraz minimalizowanie niekoniecznych nakładów (58 proc.). Priorytety w innych europejskich krajach skupiają się na zarządzaniu ryzykiem (60 proc.), poprawie procesów (56 proc.) oraz przygotowaniu do Bazylei III (54 proc.).