Śląsk postawił na wielkie dotowane przedsięwzięcia

Aż 11,5 proc. pieniędzy z programu regionalnego przeznaczono na cztery projekty. Region zyska trasę, muzeum, halę sportową i centrum kongresowe

Łączna wartość tych inwestycji to ponad 2,27 mld zł, z czego 833,5 mln zł wyłoży Bruksela. To tzw. duże projekty w rozumieniu prawa unijnego, czyli takie, których całkowita wartość przekracza 50 mln euro. Z unijnych pieniędzy na lata 2007 – 2013 polskie regiony zdobyły się na 18 takich inwestycji. Ich łączna wartość to 1,77 mld euro. Unia Europejska ma do nich dołożyć prawie 700 mln euro.

Najwięcej takich przedsięwzięć chcą zrealizować Mazowsze i Śląsk, które dostały najwięcej pieniędzy na programy regionalne. Oba województwa zaplanowały po cztery megaprojekty. O ile jednak na Mazowszu los jednej z inwestycji (termy gostynińskie) jest bardzo niepewny i może ona nie zostać zrealizowana, o tyle na Śląsku wszystkie cztery zmierzają do finału.

– W przypadku projektów powyżej 50 mln euro trzy mają podpisane umowy warunkowe i czekają na ostateczną decyzję Komisji Europejskiej, co jednak nie ogranicza ich rzeczowej realizacji. Czwarta z największych inwestycji uzyskała już akceptację KE – podkreśla Małgorzata Staś, dyrektor Wydziału Rozwoju Regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego. Co to za projekty?

Trasa w budowie

Najdroższą dotowaną inwestycją jest budowa drogowej trasy średnicowej (DTŚ) Zachód, w tym odcinek Zabrze – Gliwice. Cały projekt ma pochłonąć niemal 1,3 mld zł, z czego 314 mln zł wykłada Bruksela. Przedsięwzięcie podzielono na trzy zadania (podprojekty). Pierwsze zadanie region zrealizował z innych środków niż unijne. Dwa pozostałe podprojekty mają być sfinansowane z pieniędzy europejskich. Inwestycja ma zapewnić powiązania komunikacyjne na obszarze aglomeracji katowickiej, w tym miast, przez które przebiega DTŚ.

Do tej pory kierowcy mogli korzystać z 15,5-kilometrowego jej odcinka od węzła z trasą S-86 w Katowicach do granicy Rudy Śląskiej i Zabrza. W większości trzypasmowa, bezkolizyjna trasa docelowo ma przecinać śląską część aglomeracji katowickiej, prowadząc od skrzyżowania z ekspresową trasą nr 86 w Katowicach do skrzyżowania z drogą nr 88 w Gliwicach. W sumie trasa z Katowic do Gliwic będzie liczyć ponad 30 km. Okres realizacji inwestycji to lata 2007 – 2014. W przypadku zadania nr 2 zakończenie inwestycji zaplanowano na czerwiec 2014 r. Trzeci etap rozpocznie się przetargiem, który zaplanowano na maj 2012 r. Planowana data zawarcia umowy z wykonawcą prac to IV kw. 2012 r. Zakończenie inwestycji zaplanowano na listopad 2014 r.

Hala nie tylko dla sportu

Druga wielka inwestycja to budowa hali widowiskowo-sportowej Podium w Gliwicach. Ma tam powstać kompleks, w którym organizowane będą imprezy sportowe, kulturalne oraz biznesowe. Hala ma się składać z trzech części: areny głównej (maksimum 16 600 widzów), hali treningowej (3018 widzów) oraz centrum SPA. Projekt jest gotowy pod względem administracyjnym. Miasto jest właścicielem gruntów. Sporządzono raport oddziaływania na środowisko. Wybrano menedżera projektu i wykonawcę robót. Środki na inwestycje zabezpieczono w budżecie miasta, jak i w wieloletnim planie inwestycyjnym.

Urząd miasta zapewnia, że Gliwice nie przekroczą limitu zadłużenia w myśl ustawy o finansach publicznych. Umowa z wykonawcą ma być podpisana już po wydaniu decyzji Komisji Europejskiej o potwierdzeniu wkładu wspólnotowego (zgodnie z prawem unijnym Bruksela musi zaakceptować tzw. projekty duże, których koszt całkowity wynosi 50 mln euro i więcej). Wniosek o potwierdzenie dotacji trafił do KE we wrześniu 2010 r. W styczniu 2012 r. ta przekazała swe uwagi. W marcu śląski Urząd Marszałkowski przekazał wyjaśnienia i dodatkowe dokumenty. Hala ma powstać do grudnia 2013 r.

Nowe muzeum

W Katowicach od ubiegłego roku trwają roboty przy budowie nowej siedziby Muzeum Śląskiego. Powstaje ono na terenie byłej Kopalni Węgla Kamiennego Katowice, który w całości ma być przekształcony w kwartał muzeów. Projekt przewiduje zagospodarowanie południowej części kwartału poprzez budowę nowych obiektów, w tym gmachu głównego Muzeum Śląskiego, oraz adaptację istniejących budynków, w tym byłego magazynu odzieży, na Centrum Scenografii Polskiej. Główna część obiektu ma być zagłębiona pod ziemią. Na powierzchni terenu znajdą się wolno stojące naziemne konstrukcje oraz sześć świetlików, tzw. szklanych boksów, doświetlających podziemne kondygnacje obiektu głównego. To właśnie ten projekt zatwierdziła Komisja Europejska. Dotacja z UE to 225 mln zł przy koszcie 324 mln zł. Otwarcie nowej siedziby muzeum zaplanowano na II połowę 2013 r.

Centrum kongresowe

Również w Katowicach trwa budowa Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Przedsięwzięcie polega na rewitalizacji śródmiejskich terenów miasta. Zagospodarowywane są tereny poprzemysłowe Kopalni Węgla Kamiennego Katowice-Kleofas w bezpośrednim sąsiedztwie hali Spodek. Ich miejsce zajmie reprezentacyjny obiekt miasta. Jego budowa pochłonie 304 mln zł, z czego połowę wyłoży Bruksela (wniosek o potwierdzenie dotacji trafił do KE we wrześniu 2010 r.). Będzie to drugi największy obiekt kongresowo-wystawienniczy w kraju. Znajdzie się w nim m.in. sala na 8000 osób oraz sale konferencyjne dla 1200 osób. Katowice finansują inwestycję ze środków własnych, kredytu z EBI oraz dotacji z UE. Jej zakończenie przewidziano na lipiec 2013 r.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

[email protected]

Paweł Orłowski, wiceminister rozwoju regionalnego

Ze względu na swoją wartość i skalę tzw. duże projekty (koszt minimum 50 mln euro) mają strategiczne znaczenie dla sukcesu programu operacyjnego, a przez to dla realizacji celów rozwojowych danego regionu. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku czterech inwestycji finansowanych ze śląskiego programu regionalnego. Ich realizacja przyczyni się do rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich oraz nadrobienia zaległości rozwojowych, których Śląsk doświadcza choćby w zakresie infrastruktury kongresowo-wystawienniczej czy drogowej. O znaczeniu tych przedsięwzięć może świadczyć to, że wyasygnowano na nie aż 11,5 proc. budżetu programu. Choć stanowią one jedynie 16 proc. wszystkich inwestycji z listy projektów kluczowych, to wyczerpują aż 45 proc. puli na nią przeznaczoną. Mam nadzieję, że postęp prac nadal będzie przebiegał zgodnie z założeniami i już w 2014 r. nie tylko Ślązacy będą mogli cieszyć się z rezultatów. Symbolem zmian regionu przechodzącego metamorfozę od gospodarki opartej na węglu do gospodarki opartej na wiedzy, kulturze i nowoczesnych technologiach będą zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie obiekty Międzynarodowego Centrum Kongresowego oraz nowego gmachu Muzeum Śląskiego.