Strefa euro. Rzeka kredytu wysycha

To, że po raz pierwszy od 2010 r. kurczy się podaż pieniądza w Eurolandzie, może być argumentem za tym, by wstrzymać podwyżki stóp procentowych.

Podaż pieniądza M3 w strefie euro spadła w lipcu o 0,4 proc. rok do roku i był to jej pierwszy spadek od 13 lat. M3 to szeroki wskaźnik obejmujący depozyty, kredyty, gotówkę w obiegu oraz różnego rodzaju instrumenty finansowe. Kurczy się ona głównie w wyniku hamowania akcji kredytowej i spadku popytu na depozyty krótkoterminowe. Z danych opublikowanych przez Europejski Bank Centralny wynika, że wzrost kredytów dla sektora prywatnego w strefie euro zwolnił w lipcu do 1,6 proc. i był najwolniejszy od 2016 r. Pożyczki dla rządów zmniejszyły się natomiast o 2,7 proc., co było ich największym spadkiem od 2007 r. Całkowite depozyty zmniejszyły się zaś o rekordowe 1,6 proc. To może zwiastować dalsze hamowanie inflacji oraz osłabienie gospodarki.

– Sprawy wyglądają źle, jeśli chodzi o aktywa banków, gdyż załamała się akcja kredytowa dla spółek i gospodarstw domowych. To nie jest anomalia towarzysząca polityce pieniężnej, tylko część tej polityki. Oznacza to, że EBC może i powinien wkrótce przestać podwyższać stopy procentowe – twierdzi Frederik Ducrozet, szef działu analiz makroekonomicznych w firmie Pictet Wealth Management.

Czy jednak dane o podaży pieniężnej przekonają EBC do zakończenia podwyżek stóp lub przynajmniej ich przerwania? Christine Lagarde, prezes EBC, na konferencji po lipcowym posiedzeniu swojego banku centralnego stwierdziła, że na wrześniowym posiedzeniu jest możliwa zarówno podwyżka, jak i pozostawienie stóp na dotychczasowym poziomie. Od tamtej pory dała inwestorom bardzo niewiele wskazówek dotyczących przyszłej polityki EBC.

Za wrześniową podwyżką stóp wypowiadali się natomiast członkowie Rady Prezesów EBC znani z „jastrzębiego” nastawienia, tacy jak Robert Holzmann, prezes austriackiego banku centralnego, czy Joachim Nagel, szef Bundesbanku. Ich zdaniem inflacja w Eurolandzie jest wciąż za wysoka, by uzasadniało to przerwę w zacieśnianiu polityki pieniężnej.

Inflacja konsumencka w strefie euro wyniosła w lipcu 5,3 proc. Jej wstępny odczyt za sierpień poznamy w czwartek. Analitycy średnio się spodziewają jej wyhamowania do 5,1 proc.

Analitycy wskazują jednak, że kontynuacja przez EBC podwyżek stóp procentowych będzie prowadziła do dalszego osłabienia gospodarki Eurolandu. W II kwartale urosła ona co prawda o 0,3 proc. w porównaniu z poprzednimi trzema miesiącami, ale wskaźniki koniunktury (takie jak odczyty PMI) sugerują stagnację lub spadek PKB w III kwartale.

– Aktywność gospodarcza w strefie euro jest obecnie w fazie stagnacji, a polityka pieniężna przyczyni się do osłabienia środowiska gospodarczego w nadchodzących kwartałach – uważa Bert Colijn, ekonomista ING.