Nowy rekord inflacji nie pozostawia EBC wyboru

Kolejne inflacyjne niespodzianki sprawiają, że rynek wciąż liczy się z bardziej zdecydowanym zacieśnieniem polityki pieniężnej w strefie euro, niż sugerują ostatnie wypowiedzi najważniejszych przedstawicieli Europejskiego Banku Centralnego.

– Podwyżki stóp procentowych o 0,25 pkt proc. na posiedzeniach w lipcu i wrześniu to właściwe tempo normalizacji polityki pieniężnej – powiedział w poniedziałkowym wywiadzie dla hiszpańskiego dziennika „Cinco Dias" Philip Lane, główny ekonomista Europejskiego Banku Centralnego. Ale opublikowane tego dnia dane dotyczące inflacji w strefie euro, w tym właśnie w Hiszpanii, sprawiły, że na rynkach finansowych nie ustają spekulacje na temat bardziej agresywnych podwyżek stóp procentowych EBC.

Anomalia, a nie trend

W Niemczech, największej gospodarce strefy euro, inflacja mierzona wskaźnikiem HICP (obliczanym według tej samej metodologii we wszystkich krajach UE) podskoczyła w maju do 8,7 proc. rok do roku, z 7,8 proc. w kwietniu – sugeruje pierwszy szacunek tamtejszego urzędu statystycznego. Ekonomiści zdawali sobie sprawę z tego, że wzrost cen przyspieszył, ale przeciętnie spodziewali się wyniku na poziomie 8,1 proc. Inflacja mierzona wskaźnikiem CPI znalazła się na najwyższym od co najmniej 1952 r. poziomie 7,9 proc., w porównaniu z 7,4 proc. w kwietniu.

GG Parkiet

Ten wzrost inflacji w całości wynikał ze zwyżek cen energii, paliw i żywności, czyli czynników, na które koniunktura nad Renem nie ma dużego wpływu. Nośniki energii podrożały w maju o 38,3 proc. rok do roku, po 35,3 proc. w kwietniu, a żywność o 11,1 proc., po 8,6 proc. miesiąc wcześniej. To jedna z konsekwencji ataku Rosji na Ukrainę. Tzw. inflacja bazowa, która nie obejmuje tych cen, prawdopodobnie nieco w maju zmalała: mierząc HICP do 3,8 proc. z 3,9 proc. w kwietniu. To konsekwencja m.in. wolniejszego wzrostu cen usług.

Stabilną inflację bazową EBC może postrzegać jako potwierdzenie, że podwyżki stóp procentowych nie muszą być gwałtowne. To jednak ryzykowne założenie, bo polityka pieniężna EBC musi być dostosowana do warunków panujących w całej strefie euro, a nie tylko w Niemczech. Tymczasem w Hiszpanii, jak pokazały poniedziałkowe szacunki, inflacja bazowa w maju przyspieszyła do najwyższego od połowy lat 90. XX w. poziomu 4,9 proc., z 4,4 proc. miesiąc wcześniej (mierząc krajowym wskaźnikiem CPI). To przyczyniło się do zwyżki inflacji ogółem do 8,7 proc., z 8,3 proc. w kwietniu (inflacja HICP wzrosła do 8,7 proc. z 8,3 proc.). Ekonomiści oceniają zaś, że także w Niemczech inflacja bazowa będzie nadal przyspieszała, a jej majowa zniżka to anomalia.

Dane dla całej strefy euro Eurostat opublikuje we wtorek. Dotychczas ekonomiści przeciętnie szacowali, że inflacja HICP przyspieszyła w maju do 7,7 proc., z 7,4 proc. w kwietniu. Zaskakująco wysokie odczyty z Niemiec i Hiszpanii sugerują, że także w całej unii walutowej wzrost cen konsumpcyjnych przebił szacunki.

Dyskusja wciąż otwarta

GG Parkiet

Europejski Bank Centralny już w połowie maja jednoznacznie zasygnalizował, że pierwszej od ponad dekady podwyżki stóp procentowych w strefie euro należy oczekiwać w lipcu. Od tego czasu wśród ekonomistów i inwestorów toczy się jednak dyskusja, jak duży będzie ten pierwszy krok ku bardziej restrykcyjnej polityce pieniężnej. Prezes EBC Christine Lagarde starała się przeciąć te spekulacje, deklarując, że frankfurcka instytucja wyjdzie z terytorium ujemnych stóp procentowych do końca III kwartału. To by oznaczało podwyżki stopy depozytowej o 0,25 pkt proc. w lipcu i we wrześniu. W podobnym tonie wypowiedział się w poniedziałek Lane.

– Debata na temat wielkości pierwszej podwyżki stóp, czy to będzie 0,25, czy 0,5 pkt proc., jeszcze się nie zakończyła. Jeśli w maju i czerwcu inflacja bazowa w strefie euro będzie nadal przyspieszała, Lane i Lagarde mogą pożałować, że zobowiązali się do konkretnych decyzji – ocenia Carsten Brzeski, ekonomista z banku ING. Tego samego zdania jest Andrew Kennigham, główny ekonomista firmy analitycznej Capital Economics. – Naszym zdaniem podwyżka o 0,5 pkt proc. jest zarówno uzasadniona, jak i prawdopodobna – ocenia.

To, że jednoznaczne zapowiedzi najważniejszych decydentów EBC nie zamykają w ocenie rynku drogi do szybszej normalizacji polityki pieniężnej, może w najbliższym czasie sprzyjać aprecjacji euro wobec dolara, na czym skorzysta też złoty. Europejska waluta zyskuje od połowy maja właśnie w związku ze zmianą oczekiwań co do harmonogramu stóp procentowych w strefie euro.