Jakby nie liczyć, PPK się opłaca. Fundusze dały nieźle zarobić

Uczestnictwo w pracowniczych planach kapitałowych wychodzi przyszłym emerytom ogółem na dobre. Zarządzający mają nieco związane ręce, ale osiągnięte dotąd stopy zwrotu mogą tylko zachęcić niezdecydowanych.

Maj sprzyjał oszczędzającym wraz z TFI, w tym także w ramach pracowniczych planów emerytalnych.

W ślad za WIG-iem

Aktywa zgromadzone w pracowniczych planach kapitałowych z końcem maja przekroczyły 26,5 mld zł, a to oznacza, że w ciągu 12 miesięcy wzrosły o 11 mld zł, czyli przeszło 70 proc. – wynika z szacunków Analizy.pl. Tylko w tym roku kapitał zgromadzony w PPK zwiększył się o 22 proc. Żadna inna kategoria funduszy inwestycyjnych oczywiście nie może się w tym roku równać z PPK pod względem dynamiki przyrostu aktywów, choć warto pamiętać, że wciąż jest to dość młode na rynku rozwiązanie. – W maju 2024 r. w programie oszczędzało długoterminowo razem z pracodawcą i państwem 3,5 mln osób, które zgromadziły 26,5 mld zł – podsumowywał Robert Zapotoczny, prezes PFR Portal PPK, podczas XXVI Kongresu Brokerów.

Dla porównania w otwartych funduszach emerytalnych z końcem maja znajdowało się 227,9 mld zł oszczędności. Stopy zwrotu OFE w okresach 12 oraz 36 miesięcy są bardziej konkurencyjne z uwagi na wysokie zaangażowanie w rynki akcji. W ciągu ostatniego roku fundusze emerytalne zarobiły od 37 do 41,9 proc., zaś w okresie trzech lat od 35,5 do 43,7 proc. – W ciągu ostatnich 12 miesięcy wartość aktywów OFE wzrosła o niemal 40 proc., a OFE mają 14,5 mln członków. To oznacza, że spora część Polaków znacząco zyskała. Obecnie średnio mamy na rachunku w funduszu emerytalnym ponad 15 500 zł – komentowała Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.

PPK kuszą nie tylko stopami zwrotu, ale i kosztami dla uczestnika – średnie wynagrodzenie za zarządzanie funduszami PPK wynosi 0,331 proc., a więc jest to najniższy w Polsce koszt obsługi produktów inwestycyjnych i oszczędnościowych. Początki PPK przypadły na trudny i burzliwy okres na rynkach, ale z perspektywy czasu widać, że warto było w programach pozostać. Z szacunków portalu Analizy.pl wynika, że średnia stopa zwrotu funduszy PPK z datą 2025 za okres 12 miesięcy sięga 12,4 proc., zaś za ostatnie trzy lata jest to 10,6 proc. Najmłodsi pracownicy, oszczędzający w funduszach z datą 2060, mogli z kolei liczyć na stopy zwrotu odpowiednio 27,6 proc. oraz 26,2 proc. Te wyniki są bardzo podobne do WIG-u, indeksu szerokiego polskiego rynku akcji.

Pracowniczym planom kapitałowym sprzyja oczywiście utrzymujący się od kilkunastu miesięcy trend wzrostowy na rynkach, zarówno polskim, jak i zagranicznych, w które fundusze te także inwestują. – Wyniki PPK za ostatnie miesiące były bardzo dobre, do czego przyczyniła się hossa na krajowym rynku akcji oraz utrzymujące się wysokie stopy procentowe – analizuje Marcin Materna, dyrektor departamentu analiz Millennium DM.

Mateusz Namysł z BM Santandera również przyznaje, że wyniki PPK za ostatnie 12 miesięcy są bardzo dobre. – W zależności od ich zdefiniowanej daty dały zarobić od kilkunastu do prawie 28 proc. średnio według danych na koniec maja, a należy pamiętać o znaczącym udziale instrumentów dłużnych w portfelach PPK. Uzyskiwanym stopom zwrotu sprzyjało zachowanie warszawskich indeksów akcji, które mają za sobą bardzo dobry okres, zwłaszcza mWIG40, którego wzrost przekroczył 40 proc. – zauważa Namysł. – W pewnym stopniu temu wzrostowi sprzyjały też napływy do PPK, które generują popyt na akcje na rodzimym parkiecie – dodaje.

Rosnące w siłę PPK to także dobra wiadomość dla krajowego rynku akcji, choć wpływ nowych funduszy emerytalnych nadal nie jest istotny.

– Wpływ PPK na GPW nie jest duży w krótkim terminie, ale przejmują one sukcesywnie coraz większą część free-floatu – zauważa Materna. – Choć ich wpływ na notowania czy koniunkturę jest znacznie mniejszy niż kiedyś OFE, niemniej nie zmienia to faktu, że póki nie będziemy mieli do czynienia z procesem przenoszenia aktywów inwestorów do funduszy o większym udziale obligacji, PPK będą miały korzystny wpływ na notowania spółek, choć nie będzie to wpływ duży – zaznacza ekspert BM Millennium.

– W związku ze zwiększeniem partycypacji w programie PPK oraz wzrostem płac w naszej gospodarce można liczyć na zwiększenie się napływów na GPW ze strony PPK. Stopy zwrotu osiągnięte przez PPK mogą zachęcić kolejne osoby do inwestowania w ten sposób na emeryturę, co także pozytywnie wpłynęłoby na napływy na GPW i sprzyjałoby wycenom akcji w Warszawie – komentuje Namysł.

Uwaga na różnice

Z szacunków Analizy.pl wynika, że w maju dzięki wpłatom uczestników aktywa PPK powiększyły się o 579 mln zł netto, z kolei wyniki zarządzania poprawiły wynik aktywów o 404 mln zł.

Grzegorz Pułkotycki, dyrektor inwestycyjny Starfunds, zwraca uwagę, że z perspektywy uczestnika bardzo ważne jest to, z którą instytucją finansową pracodawca podpisał umowę o prowadzenie programu. – Wraz z wydłużaniem się okresu inwestowania rosną rozpiętości pomiędzy osiąganymi stopami zwrotu zarówno w funduszach „bezpiecznych” (o bliskiej zdefiniowanej dacie), jak i w funduszach „agresywnych” (o dłuższej zdefiniowanej dacie). Na przykład różnica w 12-miesięcznych stopach zwrotu pomiędzy najlepszym a najgorszym funduszem z kategorii „PPK 2060” wynosi prawie 6 pkt proc., w przypadku tego samego okresu różnica w kategorii „PPK 2025” to prawie 4 pkt proc. W ocenie eksperta Starfunds wyniki PPK również są dobre. – O ile nie nastręcza większych trudności relatywna ocena dokonań poszczególnych funduszy PPK w ramach konkretnej kategorii zdefiniowanej daty, o tyle wyzwaniem jest ocena wykorzystania możliwości, jakie w procesie zarządzania wynikają z narzuconych ustawowo limitów inwestycyjnych. Biorąc pod uwagę, że nie ma jednego uniwersalnego benchmarku dla tego typu strategii, moglibyśmy założyć hipotetyczny wskaźnik odniesienia, który dla najbardziej odległych zdefiniowanych dat mógłby składać się np. w 55 proc. z WIG, 20 proc. MSCI World i 25 proc. TBSP. Na tle tak skonstruowanego benchmarku fundusze PPK poradziły sobie bardzo dobrze, gdyż 12-miesięcznej stopy zwrotu takiego benchmarku (20,2 proc.) nie pokonał tylko jeden fundusz, a średnia całej grupy wyniosła 22,8 proc. – analizuje Pułkotycki.