Dobry raport roczny to coś więcej niż suche zestawienie wyników

Dobry raport roczny to umiejętne połączenie elementów i przedstawienie zachodzących między nimi zależności. Kluczem do jego sporządzenia jest zgrany i kompetentny zespół rozumiejący potrzeby rynku - mówi Krzysztof Surma, wiceprezes spółki Tauron.

W konkursie  „The Best Annual Report” Instytutu Rachunkowości i Podatków Tauron otrzymał nagrodę The Best of The Best, nagrodę specjalną za najlepsze sprawozdanie o wynagrodzeniach oraz wyróżnienia za najlepsze sprawozdanie z działalności i najlepsze oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego. Jakie są kluczowe warunki niezbędne do sporządzenia dobrego sprawozdania?

Bardzo cieszy nas tak duża liczba nagród i wyróżnień w tegorocznej edycji konkursu, które są najlepszym dowodem tego, że nasze raportowanie jest spójne, a poszczególne elementy raportu rocznego budują logiczną narrację strategiczną. Dobre sprawozdanie roczne to coś więcej niż tylko suche zestawienie wyników finansowych. To także opowieść o firmie, jej strategii, działaniach i odpowiedzialności wobec otoczenia. Warunkiem koniecznym sporządzenia dobrego sprawozdania jest oczywiście zgodność z przepisami prawa, ale równie ważne jest dostosowanie treści do potrzeb i oczekiwań odbiorców tak, by mogli łatwo znaleźć kluczowe informacje.

Na co szczególnie należy zwracać uwagę?

W sprawozdaniach kładziemy nacisk na kwestie mające największy wpływ na działalność grupy. Mając na uwadze skalę naszej działalności, istotne jest czytelne przedstawienie odbiorcom poszczególnych segmentów, ich sytuacji finansowej oraz osiąganych wyników, budujących wartość całej grupy.

Sprawozdania finansowe powinny wiarygodnie odzwierciedlać najistotniejsze zmiany, jakie zaszły w grupie i jej otoczeniu biznesowym w okresie objętym raportowaniem i wyjaśniać, w jaki sposób przełożyły się one na obecną sytuację finansową grupy oraz perspektywy jej dalszego działania. Staramy się zaprezentować, w jaki sposób przyjęta strategia oraz prowadzona zgodnie z nią transformacja przekłada się na przyjęte przez nas założenia i szacunki, które w konsekwencji mają odzwierciedlenie w sprawozdaniach finansowych.

Jakie są oczekiwania interesariuszy, w tym inwestorów, analityków, instytucji finansowych? Jakie dane oraz informacje są szczególnie istotne?

Analitycy i zarządzający funduszami z jednej strony oczekują, żeby nasze sprawozdania były maksymalnie zwięzłe, ale z drugiej strony zależy im na otrzymaniu jak najszerszej informacji na temat przyszłości, tzn., jakich trendów spodziewa się spółka w odniesieniu do wyników finansowych i operacyjnych, jakie są przewidywania co do przyszłej sytuacji w otoczeniu rynkowym i regulacyjnym, jakie kategorie kluczowych ryzyk dostrzega spółka.

Jakie trendy widać, które informacje są coraz istotniejsze dla inwestorów?

Jeśli miałbym wskazać, co w moim odczuciu jest coraz istotniejsze dla inwestorów, zwłaszcza zagranicznych, to byłyby to kwestie związane z dekarbonizacją i powiązanie informacji finansowych i niefinansowych. Integracja danych finansowych i pozafinansowych pozwala lepiej zrozumieć działanie grupy i zmiany w jej otoczeniu. Z roku na rok rośnie liczba zapytań ze strony międzynarodowych instytucji ratingowych i inwestorów dotyczących informacji z zakresu ESG. Co istotne – są one również brane pod uwagę przez instytucje finansujące przy podejmowaniu decyzji o udzieleniu finansowania i mają bezpośrednie przełożenie na warunki udzielanych pożyczek i kredytów.

Podsumowując – dobry raport roczny to umiejętne połączenie poszczególnych elementów i przedstawienie zachodzących między nimi zależności, a kluczem do sporządzenia takiego sprawozdania jest zgrany i kompetentny zespół rozumiejący potrzeby rynku.

Co jest obecnie największym wyzwaniem w zakresie sprawozdawczości finansowej?

W chwili obecnej sporo wyzwań wiąże się z wdrażanymi przepisami dotyczącymi rynku energii elektrycznej oraz zakresem prezentowania wpływu zmian klimatycznych i działań na rzecz zrównoważonego rozwoju na sytuację finansową grupy.

Czy dużym wyzwaniem jest raportowanie niefinansowe?

W bieżącym roku po raz pierwszy przygotowaliśmy sprawozdanie zrównoważonego rozwoju, zgodnie z nowymi wymogami regulacyjnymi, w szczególności ze standardami ESRS (European Sustainability Reporting Standards) oraz dyrektywą CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Sprawozdanie obejmuje zagadnienia związane z ochroną środowiska, społeczną odpowiedzialnością oraz ładem korporacyjnym. Proces wymagał wielomiesięcznego przygotowania, zaangażowania wielu osób, które dotychczas miały niewiele wspólnego z przygotowaniem kompleksowego sprawozdania oraz potrzebą usystematyzowania danych zarówno pod pod kątem ich pozyskiwania, jak i prezentacji. Kluczowym aspektem poprzedzającym przygotowanie sprawozdania była analiza podwójnej istotności, obejmująca identyfikację istotnych wpływów, ryzyk i szans. Wypracowanie finalnej wersji wiązało się zarówno z potrzebą edukacji wewnętrznej pracowników, jak i ścisłej współpracy z podmiotem atestującym sprawozdanie. Wprowadziliśmy też nowoczesne narzędzia, które usprawniły proces tworzenia dokumentu. Wszystko zakończyło się sukcesem – przygotowaliśmy sprawozdanie w terminie, które zostało pozytywnie zweryfikowane przez zewnętrznego audytora oraz uzyskało wysoką notę w konkursie organizowanym przez Instytut Rachunkowości i Podatków.

Istotnym wyzwaniem w sprawozdawczości finansowej w ostatnich latach było również wdrożenie Jednolitego Europejskiego Formatu Raportowania (ESEF) umożliwiającego maszynowy odczyt danych. Nowe obowiązki prawne pociągnęły za sobą konieczność pozyskania i przygotowania do prawidłowej prezentacji w sprawozdaniach finansowych dodatkowych danych i informacji, jak również konieczność technicznego dostosowania systemów i rozwiązań IT do nowych wymogów.

Inflacja, rosnące koszty, cła, zmiany stóp procentowych, zmiany cen surowców, zawirowania geopolityczne, a dodatkowo w przypadku energetyki kwestia legislacji i regulacji dla sektora – jak sporządza się raport i prognozy w obliczu tak dużej zmienności?

Zmienność istotnie wpływa na proces sporządzania sprawozdań i wykazane w nich dane finansowe. Zmiany kluczowych czynników takich jak ceny energii, surowców czy też obowiązków wynikających z regulacji prawnych, wpływają bezpośrednio na wyniki zrealizowanych transakcji wykazanych w sprawozdaniach finansowych. Jednocześnie zmienność warunków rynkowych zarówno tych ściśle kojarzących się z branżą energetyczną, jak i tych bardziej o charakterze makroekonomicznym (inflacja, stopy procentowe, kurs walutowy) wpływa również na pozycje sprawozdania, których wycena oparta jest na szacunkach – w szczególności na testy na utratę wartości aktywów oraz na wartość szacowanego poziomu rezerw.

W ramach prac nad sprawozdaniem finansowym przygotowujemy szereg prognoz krótko- i długoterminowych. Jest to dość złożony proces, który uruchamiamy przy okazji testowania naszych aktywów na utratę wartości oraz szacowania rezerw. Jest on dobrze opracowany. W rezultacie powstają wieloletnie scenariusze analityczne, które są weryfikowane z biznesem na poziomie jednostkowym, następnie konsolidowane na poziomie zarządczym grupy. Wciąż pracujemy nad jego udoskonalaniem, dlatego wdrażamy narzędzia IT, które go aktywnie wspierają.

W szczególności skupiamy się na bieżącym, interdyscyplinarnym monitoringu rynku i zmian legislacyjnych. Analizujemy, jak zmieniają się ceny surowców, ale też śledzimy wszystkie trendy makroekonomiczne i geopolityczne czynniki rzutujące na działalność grupy.

Energetyka to branża mocno regulowana, a tempo zmian prawnych jest bezprecedensowe.

Regulacje bardzo istotnie wpływają na to, jak wyceniamy aktywa oraz jaki zwrot mogą osiągać analizowane inwestycje, ostatecznie determinując wyniki finansowe grupy. Przygotowując raporty i prognozy, korzystamy z elastycznych, dynamicznych modeli, które uwzględniają różne analizy scenariuszowe. Kluczem jest szybkie reagowanie na zmienną sytuację rynkową. Dzięki temu jesteśmy w stanie szybko aktualizować nasze prognozy finansowe wpływające na jakość i wiarygodność przygotowywanych sprawozdań.