Inwestor jako konsument?

W środowisku maklerskim budzi niepokój traktowanie inwestorów na rynku kapitałowym jako konsumentów.

Publikacja: 15.05.2022 21:00

prof. Marek Wierzbowski, partner w kancelarii Prof. Wierzbowski i Partnerzy

prof. Marek Wierzbowski, partner w kancelarii Prof. Wierzbowski i Partnerzy

Foto: materiały prasowe

Może to być efekt obserwowania losów banków w procesach z frankowiczami i ewentualnych obaw, czy podobny scenariusz nie może się powtórzyć na rynku kapitałowym.

Obecnie wiele aktów unijnych dotyczących rynku kapitałowego posługuje się równolegle, niemal wymiennie określeniami inwestor i konsument. Z drugiej strony w takich aktach jak rozporządzenie MAR czy ustawy o ofercie publicznej lub o obrocie instrumentami finansowymi nie znajdujemy słowa konsument. Nie oznacza to jednak, że stosowanie przepisów z zakresu ochrony konsumentów jest wyłączone wobec inwestorów. Były nieliczne procesy i wyroki w sprawach sporów między inwestorami a instytucjami finansowymi oparte na przepisach z zakresu ochrony konsumentów. Mamy też działania podejmowane przez prezesa UOKiK wobec podmiotów emitujących lub oferujących produkty finansowe, określane jako weksle inwestycyjne, obligacje społeczne itd. Były też nieliczne sprawy przeciwko instytucjom oferującym obligacje Getbacku.

Obawy środowiska instytucji finansowych budzi scenariusz, że inwestor niezadowolony z wyników swojej inwestycji wystąpi z roszczeniem przeciwko domowi maklerskiemu, za pośrednictwem którego dokonał inwestycji. Takim obawom może sprzyjać traktowanie w piśmiennictwie, jak i w orzeczeniach inwestycji w instrumenty finansowe jak odpowiednika oszczędzania w bankach – nic bardziej błędnego.

Inwestycje na rynku kapitałowym z założenia objęte są ryzykiem, o czym inwestor jest uprzedzany choćby w prospekcie. Przed tym ryzykiem nie ma ochrony nawet w niewielkim stopniu porównywalnej do ochrony depozytów bankowych.

Po drugie, ochrona inwestora ma miejsce przy pomocy innego systemu ujętego w dyrektywie MiFID II. Po trzecie wreszcie, dom maklerski ma ograniczone możliwości doradzania inwestorowi w kwestiach inwestycji, jeśli nie dysponuje specjalnym zezwoleniem i nie została zawarta umowa dotycząca doradztwa inwestycyjnego. Trudno więc go obarczać odpowiedzialnością za nietrafioną inwestycję.

Wyciągając nauki z procesów banków z frankowiczami, często powtarza się tam schemat przypisywania urzędnikom bankowym namawiania do zawarcia niekorzystnej umowy. Przywołani na świadków pracownicy banku, którzy odbywali wiele takich rozmów, nie pamiętają oczywiście przebiegu rozmowy z konkretnym kredytobiorcą i sąd daje wiarę jego zeznaniom. Stąd też niezwykle istotna jest dbałość o dowodowe zabezpieczenie ewentualnych sporów.

W naszych warunkach problemem okazuje niewielka wiedza o rynku kapitałowym i zasadach inwestowania w środowisku prawniczym, w tym wśród sędziów. Stąd zasadne są argumenty za uruchomieniem sądu rynku kapitałowego jako sądu właściwego w takich sprawach.

Felietony
Wspólny manifest rynkowy
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Felietony
Pora obudzić potencjał
Felietony
Kurs EUR/PLN na dłużej powinien pozostać w przedziale 4,25–4,40
Felietony
A jednak może się kręcić. I to jak!
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Felietony
Co i kiedy zmienia się w rozporządzeniu MAR?
Felietony
Dolar na fali, złoty w defensywie