Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) Parlamentu Europejskiego przyjęła 20 kwietnia w głosowaniu poprawkę do reformy EU ETS w sprawie wykluczenia instytucji finansowych z systemu handlu emisjami CO2 (EU ETS). To poprawka prof. Jerzego Buzka, posła do Parlamentu Europejskiego, członka wspomnianej komisji PE.
To pierwszy krok prawny, który zaistniał w walce z możliwą spekulacją na rynku uprawnień do emisji CO2, na jaką wskazują polskie spółki. Największy zainteresowany, Polska Grupa Energetyczna, ma nadzieje, że to początek zmian w dyrektywie EU ETS. Poprawka prof. Buzka może przynieść niższe ceny uprawnień do emisji CO2, ale najwcześniej w drugiej połowie 2023 r.
Argumenty za zmianą
Główne narzędzie polityki klimatycznej UE, a więc rynek uprawnień do emisji CO2, którym objęty jest największy przemysł i energetyka w UE, w ostatnich dwóch miesiącach charakteryzował się istotnymi wahaniami cen. To zdaniem części ekspertów i uczestników rynku, w tym także przedstawicieli polskiej energetyki, kolejny przykład na to, jak wysoce spekulacyjny jest ten rynek. Od początku rosyjskiej agresji ceny uprawnień do emisji tony CO2 wahały się od 57 do 88 euro. Teraz ponownie rosną. Polska Grupa Energetyczna wskazywała, że przy takich wysokich notowaniach oraz samych wahaniach cen trudno jest zaplanować transformację sektora energetycznego. Przykładem mają być liczby. Tylko w 2021 r. PGE za uprawnienia do emisji CO2 zapłaciła 8,46 mld zł. A licząc od 2018 r., PGE zapłaciła za uprawnienia blisko 20 mld zł. Dla porównania wydatki inwestycyjne PGE do 2030 r. mają wynosić 75 mld zł. Zdaniem PGE, ale i całej polskiej energetyki, konieczność zakupu uprawnień utrudnia i ogranicza możliwość finansowania transformacji energetycznej. – Ostatnie wahania cen i niedobory uprawnień wskazują, że unijny system ETS przestaje motywować wytwórców energii do inwestowania w OZE – mówi prezes PGE Wojciech Dąbrowski, który na początku kwietnia przedstawił wnioski z raportu przygotowanego przez Compass Lexecon dotyczącego reformy EU ETS. PGE zaproponowała wdrożenie środków mających poprawić stabilizację cen uprawnień do emisji, aby ograniczyć znaczące wahania na tym rynku.
Jest porozumienie
Głosy z Polski usłyszeli także europosłowie. Jeszcze na początku roku próby ograniczenia możliwej spekulacji podjął się były premier prof. Jerzy Buzek. Jego zdaniem spekulacja na rynku handlu uprawnieniami do emisji CO2 – sytuacja, w której zarabiają instytucje finansowe, a tracą obywatele – jest niedopuszczalna. – Dlatego zgłosiłem poprawkę, która instytucje finansowe z rynku ETS po prostu wyklucza – i wypracowałem dla niej poparcie, przypieczętowane głosowaniem w komisji ITRE. Tak to na forum europejskim działa: kluczem do realizowania polskich postulatów są konstruktywne propozycje – mówi „Parkietowi" prof. Buzek.
Prezes PGE przyjmuje poprawkę z entuzjazmem. – Decyzja ITRE wychodzi naprzeciw postulatom podnoszonym przez PGE w sprawie konieczności reformy sytemu EU ETS w celu złagodzenia negatywnych skutków spekulacji i poprawy funkcjonowania systemu – mówi „Parkietowi" Dąbrowski.
