Globany rynek IPO na równi pochyłej. Kiedy odbije?

To był fatalny rok dla debiutantów giełdowych. Światowe statystyki ratuje Azja, ale i tak w stosunku do zeszłego roku liczba i wartość transakcji obniżyła się o kilkadziesiąt procent. Sytuacja powinna się poprawić w drugiej połowie 2023 roku.

W okresie od stycznia do grudnia 2022 r. na świecie zanotowano tylko 1333 transakcje IPO (pierwsza oferta publiczna akcji), z których wpływy wyniosły 179,5 mld USD. W ujęciu rok do roku to spadki odpowiednio o 45 proc. i 61 proc. Jeszcze gorzej wygląda sam czwarty kwartał – zrealizowane do tej pory transakcje implikują spadek liczby IPO o połowę, a ich wartości o niemal trzy czwarte – wynika z najnowszego raportu EY.

Czekając na lepsze czasy

Szukając jakichkolwiek jasnych punktów, warto odnotować, że rok 2021 był wyjątkowy – na rynkach kapitałowych trwało popandemiczne odbicie, co mocno podniosło statystyki. Porównujemy się więc z wysoką bazą. I tak np. wobec 2019 r. tegoroczna liczba IPO jest wyższa o 16 proc. Jeśli w kolejnych miesiącach sytuacja w globalnej gospodarce się poprawi, a banki centralne zakończą cykl zacieśniania polityki monetarnej, aktywność na rynku IPO powinna się zwiększyć.

Na rynku głównym warszawskiej giełdy od stycznia zadebiutowało osiem spółek – wszystkie przeniosły się z NewConnect. Z kolei na tym ostatnim rynku debiutów (uwzględniając też Bridge Solution Hub, które wchodzi na rynek 22 grudnia) było dwa razy więcej, ale to i tak o ponad połowę mniej niż rok temu. Potencjalni debiutanci, którzy złożyli swój prospekt emisyjny do Komisji Nadzoru Finansowego, zdecydowali o zawieszeniu lub zakończeniu postępowań. Większość z nich z giełdy nie rezygnuje, ale czeka na lepsze czasy. To m.in. Komex, Dr Irena Eris, ExpertSender, Transition Technologies, Desa, Oferteo czy Metalkas. Niewykluczone, że spora część tych firm pojawi się na parkiecie w przyszłym roku.

Geograficzne ujęcie

Tegoroczne globalne statystyki mocno podbija Azja. Tam w 2022 r. zanotowano aż 845 debiutów o wartości 120,6 mld USD. W ujęciu rok do roku oznacza to wprawdzie dwucyfrowe spadki, ale nie zmienia to faktu, że Azja i tak odpowiada za 63 proc. liczby wszystkich tegorocznych debiutów oraz za 67 proc. ich wartości.

Znacznie gorzej wypadają rynki amerykańskie, gdzie szczególnie uderzający jest spadek wartości aż o 96 proc. (do 9 mld USD z niemal 175 mld USD rok wcześniej). Liczba IPO za oceanem spadła natomiast o ponad trzy czwarte, do 130 z 532 transakcji. W samym IV kwartale 2022 r. spadki na tamtejszym rynku IPO były jeszcze większe.

Niewiele lepiej wygląda sytuacja w Europie. Od stycznia przeprowadzono na naszym kontynencie 149 transakcji, czyli o 70 proc. mniej niż w analogicznym okresie 2022 r. Z kolei ich wartość spadła jeszcze mocnej – o 78 proc., do 18 mld USD. Polskiego rynku w tych statystykach w ogóle nie widać, ponieważ przejścia z NewConnect nie są uwzględnione w statystykach EY jako IPO.

– Wojna w Ukrainie przyniosła znaczący wzrost cen surowców energetycznych, a w ślad za nimi również inflacji. Najbardziej dotkniętym obszarem była Europa. Otworzyło to szersze możliwości na debiut dla spółek energetycznych, co znalazło szczególne odzwierciedlenie na rynkach Bliskiego Wschodu i Chin. Równocześnie napięcia pomiędzy tym ostatnim krajem a USA znacząco zredukowały obecność firm z Państwa Środka na amerykańskiej giełdzie – komentuje Magdalena Warpas, partnerka w zespole doradztwa strategicznego i transakcji EY Polska. Dodaje, że te zjawiska dobrze pokazują, że rynek IPO stanowi system naczyń połączonych.

Trudna sytuacja makroekonomiczna uderza szczególnie mocno w sektor technologiczny, ale nadal stanowi on największą część rynku IPO pod względem liczby transakcji – w tym roku odpowiada za 23 proc. całości. Natomiast w ujęciu wartościowym prym wiedzie wspomniana już energetyka, stanowiąca 22 proc. wartości wszystkich tegorocznych IPO. Przedstawiciele branży energetycznej odpowiadają również za 40 proc. największych debiutów rynkowych z okresu styczeń–grudzień.