Poprawa oczekiwana w dłuższym terminie

Najbliższe kwartały będą według generalnych wykonawców wymagające – wynika z ankiety Deloitte.

Połowa przedsiębiorstw budowlanych ankietowanych przez firmę doradczą Deloitte w krótkim terminie (6–24 miesiące) spodziewa się nieznacznej poprawy koniunktury, 20 proc. – stabilizacji, a taki sam odsetek nieznacznego pogorszenia. W dłuższym terminie 48 proc. respondentów liczy na nieznaczną poprawę, a 30 proc. na znaczną. W ankiecie wzięło udział kilkanaście przedsiębiorstw, 30 proc. miało przychody poniżej 100 mln zł, 35 proc. ponad 1 mld zł – rezultaty badania to element dorocznego raportu firmy Deloitte poświęconego branży.

Jak podkreślili eksperci Deloitte w raporcie, mimo niełatwych warunków powodowanych spowolnieniem koniunktury na rynku budowlanym nastroje zaczynają się nieznacznie poprawiać. W 2022 r. tylko 10 proc. respondentów wykazywało delikatny optymizm w perspektywie krótkoterminowej.

Według firm na działalność w najbliższych latach wpływ będą mieć głównie: dostępność pracowników (wskazanie 59 proc. ankietowanych, wobec 17 proc. rok wcześniej), wzrost cen materiałów (57 proc., wobec 79 proc.) i problemy z podwykonawcami (37 proc., wobec 31 proc.).

W 2022 r. produkcja budowlano-montażowa w cenach bieżących wzrosła o 20,5 proc. (w stałych o 8,8 proc.) – przedsiębiorstwa budowlane zrealizowały inwestycje o wartości 291,8 mld zł.

Poza wysokimi przerobami firm, wynikającymi z zebranych w poprzednich latach zleceń, 2022 r. to również spadek aktywności inwestycyjnej – w związku ze skokowym wzrostem cen materiałów oraz kosztów finansowania. Pojawiły się zatory płatnicze, a walka cenowa o nieliczne kontrakty publiczne i prywatne jest zacięta. Duże obciążenie z tego tytułu i niedostatek nowych zleceń przełożyły się na gwałtowny wzrost niewypłacalności i bankructw w 2023 r., szczególnie małych firm.

– Branża znajduje się w relatywnie trudnej sytuacji nie tylko ze względu na uwarunkowania zewnętrzne, takie jak makroekonomia, sytuacja geopolityczna, ale też wewnętrzne, związane z rosnącą konkurencją przy przetargach oraz niesprzyjającymi warunkami kontraktowymi – skomentował w raporcie Dariusz Blocher, prezes Unibepu. – Te trendy mogą się odwrócić, jednak to proces, który powinno się odpowiednio zaplanować. Generalni wykonawcy powinni dobrze rozpoznać kluczowe ryzyka, by odpowiednio wkalkulować je w składanych ofertach, a z drugiej strony podaż projektów, szczególnie ze strony podmiotów publicznych, powinna być racjonalnie rozłożona w czasie, aby nie doprowadzić do kumulacji – podkreślił.