Branża nadal w dołku

Dane Głównego Urzędu Statystycznego jednoznacznie wskazują na dalszy regres w budownictwie. Jednym z największych poszkodowanych takiej sytuacji jest... fiskus.

Według wstępnych danych GUS, krajowa produkcja bu-

dowlano-montażowa (obejmująca roboty o charakterze inwestycyjnym i remontowym) była w październiku br. o 4,1% większa niż przed rokiem i o 7,9% wyższa niż we wrześniu 2004 r. Wzrost ten jednak po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym był tylko o 0,8% wyższy niż w analogicznym miesiącu poprzedniego roku i o 2,2% większy w porównaniu z wrześniem br.

W rezultacie w cenach stałych narastająco po 10 miesiącach 2004 roku nie zanotowano w branży przełamania tendencji recesyjnych, ale tylko zahamowanie tempa jej spadku. Poziom produkcji był o 3,7% niższy w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Inwestycje nie rosną

Wyniki firm budowlanych po 10 miesiącach wskazują, że oczekiwany już w trzecim kwartale br. wzrost produkcji w sektorze przedsiębiorstw w dalszym ciągu nie nadchodzi, wbrew opiniom o wzroście inwestycji w gospodarce. W sferze produkcji budowlanej GUS rejestruje ich dalszy spadek, a - co gorsza - pogłębia się obserwowany od dwóch miesięcy spadek sprzedaży wielu materiałów, wyrobów i usług dla budownictwa.

Potwierdza to przewidywane już na początku roku przez nasz instytut zjawisko destabilizacji procesów produkcyjnych w budownictwie i branżach dla niego pracujących, a nawet ich pogłębienie w IV kwartale 2004 roku. Oceniamy, że to rozregulowanie rynku m.in. w wyniku braku symulacji skutków wprowadzanych zmian odpowiednich regulacji prawnych (a tym bardziej ich opóźnionym opracowaniu i uchwaleniu) spowoduje zbędny wzrost kosztów procesów budowlanych, które poniosą odbiorcy - finalni inwestorzy.

Gdzie te nakłady

na infrastrukturę?

Słabe wyniki produkcyjne budownictwa w 2004 roku wyjaśnia, w pewnym stopniu, analiza struktury realizowanej produkcji budowlanej według rodzajów. Udział budownictwa inżynieryjnego, będącego w trzech poprzednich latach głównym motorem podtrzymującym słabnącą koniunkturę budowlaną, w 2004 roku uległ zmniejszeniu.

Wbrew szumnym zapowiedziom rządowym o istotnym wzroście nakładów na inwestycje infrastrukturalne, w tym drogowe, po dziewięciu miesiącach 2004 roku zarówno wielkość, jak i ich udział w malejącej produkcji budowlanej znacznie się obniżył.

Skorzystała mieszkaniówka

Sprzyjającą koniunkturę wywołaną obawą przed wzrostem cen nieruchomości i obiektów budowlanych po wejściu Polski do UE starali się natomiast wykorzystać inwestorzy mieszkaniowi i komercyjni. Uwidacznia to wzrost udziałów realizowanego budownictwa mieszkaniowego o 0,4 punktu proc. i budownictwa niemieszkaniowego (w tym handlowego i obiektów produk-

cyjnych) o 0,9 punktu proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2003 roku.

Destabilizacja procesów produkcyjnych w budownictwie i branżach dla niego pracujących wpływa niekorzystnie na racjonalność i ekonomikę inwestycji budowlanych w 2004 roku. Powoduje zbędny wzrost kosztów procesów budowlanych oraz nadmierny wzrost cen budowanych obiektów. Jak wskazują półroczne wyniki prowadzonego przez PAB Monitoringu Budownictwa, wyniki finansowe firm budowlanych uległy niewielkiej poprawie na tle powszechnego wzrostu wskaźników ekonomicznych w całej gospodarce.

Mniejsze wpływy z podatków

Zły stan sektora budowlanego obniża jego rolę w gospodarce, a - co równie istotne - zmniejsza korzyści podatkowe i socjalne, jakie przynosi budownictwo w życiu gospodarczym i społecznym kraju. W ciągu trzech ostatnich lat udział wpływów podatkowych uzyskiwanych przez budżet z sektora przedsiębiorstw budowlanych obniżył się aż o 64,3%, a wpływy z VAT o 31%, przy spadku produkcji o 25,8%.