Czy WIRON na pewno zastąpi WIBOR?

Ruszają kolejne już konsultacje dotyczące reformy wskaźników referencyjnych w Polsce. Szeroko pojęty rynek ma się wypowiedzieć, który z proponowanych nowych indeksów pasuje mu najlepiej. Ciekawe, że WIRON nie jest już tu pewniakiem.

Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej przekazał do konsultacji publicznych swoje wnioski z przeglądu dotychczasowych postępów reformy wskaźników referencyjnych. Ich celem na być uzyskanie opinii podmiotów aktywnych na krajowym rynku finansowym na temat ich preferencji co do indeksu typu Risk Free Rate (RFR), a który ma zastąpić WIBOR.

Pięć propozycji

W dokumencie do konsultacji przedstawiono pięć propozycji indeksów stopy procentowej. Oprócz WIRON, który dotychczas był wskazywany jako wskaźnik docelowy, pojawiły się też WIRF, WRR oraz indeksy o roboczych nazwach WIRON+ i WIRF+.

- Decyzją z lata 2022 r. rzeczywiście jako wskaźnik docelowy wybrano WIRON, natomiast Komitet Sterujący NGR w nowym składzie uznał, że należy to dokładnie przebadać – wyjaśnia Tadeusz Białek, prezes ZBP i przewodniczący KS NGR. – Stąd przegląd różnych propozycji, który trwał od marca tego roku, i zapytanie do wszystkich interesariuszy rynku, także zagranicznych, o ich opinie – mówi.

Prezes Białek podkreśla, że nie ma odwrotu od samej reformy i docelowego zastąpienia WIBOR nowym wskaźnikiem typu risk free rate (RFR). – Jeśli zaś chodzi o WIRON, jest także objęty przeglądem i konsultacjami, ale może też zostać wybrany inny wskaźnik docelowy. Po to są te konsultacje – dodaje.

Tąpnięcie w dół

- Wygląda na to, że w pewnym sensie wracamy do punktu wyjścia, czyli pytania czym zastąpić WIBOR – komentuje Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ. - Narodowa Grupa Robocza najwyraźniej nie ma przekonania, czy to WIRON jest właściwym indeksem - dodają inni eksperci.

Problemem może być sama struktura tego wskaźnika powodująca dużą jego zmienność. W analizie przygotowanej przez GPW Benchmark, (zamieszczonej w raporcie do konsultacji) zwrócono m.in. uwagę na specyficzne zachowanie się stóp składanych na termin 1M na przełomie 2023 i 2024 roku. W dniu 29 grudnia wszystkie indeksy typu RFR odnotowały głęboki spadek, co miało wpływ na „tąpnięcie w dół” indeksów stopy składanej 1M przez cały styczeń 2024 r. Najmocniej zareagował tu WIRON 1M, a najsłabiej WIRF+ 1M oraz WRR 1M. Ciekawe są też dane pokazujące, że o ile do początku 2022 r. wszystkie pięć indeksów w zasadzie pokrywało się, o tyle od momentu wzrostu stóp procentowych ich notowania zaczęły się rozchodzić. W I kw. 2024 r. najniższy poziom wykazywała stopa WIRON 1M, natomiast najwyższy - stopa WRR 1M.

Grzechy reformy

Reforma wskaźników referencyjnych (odejście do wskaźników typu forward-looking na nowy typ backward-looking) to efekt koniecznego dostosowania do unijnego prawa. Jej grzechem pierworodnym, jak wskazują eksperci, było jednak upolitycznienie sprawy przez premiera Mateusza Morawieckiego. W 2022 r. premier przedstawiał ją jako sposób na obniżenie oprocentowania kredytów i zapowiedział bardzo szybkie wejście WIRON w życie.

- Dziś na szczęście terminy reformy zostały wydłużone, do końca 2027 r.- komentuje Sobolewski. - I bardzo dobrze, bo trzeba ją bardzo dobrze przygotować, tak by nowe wskaźniki nie budziły żadnych wątpliwości. Trzeba zabezpieczyć interesy stron w przypadku pożyczek i kredytów oraz obligacji Skarbu Państwa – zaznacza.

Inna sprawa, że część banków już wdrożyła produkty oparte na stawce WIRON, np. w ING Banku Śląskim to kredyty mieszkaniowe.

Jakie wskaźniki

WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) to indeks oparty o depozyty niezabezpieczone zawarte przez największe banki z innymi bankami, instytucjami finansowymi oraz dużymi przedsiębiorstwami. Zaś WIRON+ zawiera także transakcje depozytowe z tzw. instytucjami publicznymi, takimi jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Rezerwy Demograficznej oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.

WIRF to indeks oparty o depozyty zawarte przez największe krajowe banki z innymi instytucjami kredytowymi i finansowymi. Elementy składowe WIRF+ też są poszerzone o tzw. instytucje publiczne.

WRR opiera się o transakcje warunkowe REPO zawarte przez największe banki z innymi bankami i instytucjami finansowymi.