10 najwyższych kar Komisji

Komisja Nadzoru Finansowego zakończyła w tym roku 60 postępowań. Podobnie było w ubiegłych latach. Statystyka może się jednak zmienić. – Obecnie prowadzimy aż 100 postępowań – usłyszeliśmy w KNF

Ko­mi­sja Nad­zo­ru Fi­nan­so­we­go pro­wa­dzi dzia­ła­nia zwią­za­ne ze zwal­cza­niem nad­użyć na ryn­ku fi­nan­so­wym. Spraw­dzi­li­śmy wy­kaz kar przez nią na­ło­żo­nych. Spraw­dzi­li­śmy kto, za ja­kie prze­wi­nie­nie i jak wy­so­ką grzyw­nę mu­si za­pła­cić na rzecz KNF. Pod lu­pę wzię­li­śmy pięć ostat­nich lat.

Prze­wa­ża za­nie­dby­wa­nie obo­wiąz­ków in­for­ma­cyj­nych

W tym ro­ku KNF na­ło­ży­ła 35 kar ad­mi­ni­stra­cyj­nych i 50 ra­zy kie­ro­wa­ła spra­wę do pro­ku­ra­tu­ry. Obec­nie w to­ku znaj­du­je się ok. 100 po­stę­po­wań. Wy­ni­ki z lat ubie­głych po­ka­zu­ją (ta­be­la po­wy­żej), że te­go­rocz­ne sta­ty­sty­ki na­ru­szeń pra­wa przez pod­mio­ty dzia­ła­ją­ce na ryn­ku nie bę­dą zna­czą­co wy­ższe lub ni­ższe. W ostat­nich pię­ciu la­tach naj­częst­szym wy­kro­cze­niem by­ło za­nie­dby­wa­nie obo­wiąz­ków in­for­ma­cyj­nych przez spół­ki gieł­do­we i człon­ków ich za­rzą­dów. Od 2008 r. by­ło 85 prze­wi­nień te­go ty­pu, a naj­wyż­sza ka­ra na­ło­żo­na przez KNF z te­go po­wo­du to 400 tys. zł wy­mie­rzo­ne w Pe­tro­li­nvest. Ko­lej­nym naj­częst­szym wy­kro­cze­niem by­ło nie­in­for­mo­wa­nie przez ak­cjo­na­riu­szy o zwięk­sze­niu lub zmniej­sze­niu za­an­ga­żo­wa­nia w spół­ki po­wy­żej lub po­ni­żej pro­gów wy­ma­ga­nych przez pra­wo. Ta­kich przy­pad­ków by­ło 42, a łącz­na su­ma kar prze­kro­czy­ła 4,6 mln zł.

Ko­mi­sja na­ło­ży­ła ta­kże dzie­więć kar na człon­ków za­rzą­dów spół­ek lub in­ne oso­by ma­ją­ce do­stęp do in­for­ma­cji po­uf­nych, któ­rzy w okre­sie za­mknię­tym han­dlo­wa­li ak­cja­mi. Łącz­na war­tość kar na­ło­żo­nych z te­go ty­tu­łu wy­nio­sła 247 tys. zł

Win­ni ta­kże ma­kle­rzy

Od 2008 r. by­ło 14 przy­pad­ków na­ru­szeń prze­pi­sów przez ma­kle­rów i do­rad­ców in­we­sty­cyj­nych, któ­re w więk­szo­ści skut­ko­wa­ły ode­bra­niem upraw­nień do wy­ko­ny­wa­nia za­wo­du. Zde­cy­do­wa­nie naj­częst­szym przy­pad­kiem by­ło wy­ko­rzy­sty­wa­nie in­for­ma­cji po­uf­nych, ale zda­rzył się ta­kże je­den przy­pa­dek zło­że­nia zle­ce­nia gieł­do­we­go bez dys­po­zy­cji klien­ta.

Wiel­kie ka­ry za wiel­ką wo­dą

Jak KNF wy­pa­da na tle ame­ry­kań­skie­go od­po­wied­ni­ka SEC? Ka­ry na­kła­da­ne tam są wy­raź­nie wy­ższe niż w Pol­sce. Re­kor­do­wą ka­rą w hi­sto­rii SEC, na­ło­żo­ną na spół­kę z Wall Stre­et, by­ło 550 mln USD. To koszt ugo­dy, ja­ką w lip­cu 2010 r. za­warł bank in­we­sty­cyj­ny Gold­man Sachs, któ­ry wpro­wa­dzał in­we­sto­rów w błąd przy sprze­da­ży in­stru­men­tów fi­nan­so­wych po­wią­za­nych z ame­ry­kań­skim ryn­kiem nie­ru­cho­mo­ści. W po­ło­wie 2010 r. ka­pi­ta­li­za­cja ban­ko­we­go gi­gan­ta wy­no­si­ła jed­nak 70 mld dol., a je­go zy­ski w III kwar­ta­le tam­te­go ro­ku się­gnę­ły 2,2 mld USD. Ska­la jest więc in­na.

W ubie­głym ro­ku naj­wy­ższą ka­rę na­ło­żo­no na biu­ro ma­kler­skie ban­ku JP Mor­gan. Spra­wa po­dob­na jak w przy­pad­ku Gold­ma­na – wpro­wa­dza­nie w błąd in­we­sto­rów ku­pu­ją­cych in­stru­men­ty opar­te na kre­dy­tach hi­po­tecz­nych. Około 133 mln USD grzyw­ny i 20 mln USD od­szko­do­wa­nia nie wy­rzą­dzi­ły krzyw­dy ban­ko­wi, któ­re­go ka­pi­ta­li­za­cja w tym cza­sie to 162 mld dol.

Naj­wy­ższą ka­rą na­ło­żo­ną w 2011 r. przez SEC na oso­bę fi­zycz­ną by­ło 65,7 mln USD. Ty­le mu­siał za­pła­cić An­ge­lo Mo­zi­lo, by­ły pre­zes Co­un­try­wi­de Fi­nan­cial. I tym ra­zem spra­wa do­ty­czy­ła wpro­wa­dza­nia w błąd klien­tów (cho­dzi­ło o kre­dy­ty ty­pu sub­pri­me).

ma­ciej.rud­ke@par­kiet.com

Najwyższe kary finansowe nałożone w ciągu ostatnich pięciu lat przez KNF

1. CMS | Niepubliczna spółka dostała w lutym ubiegłego roku 1 mln zł kary za niezawiadomienie w ustawowym terminie spółki i KNF o 15 przypadkach zmiany stanu posiadania akcji Centrozap prowadzących do przekroczenia i zejścia poniżej progów 5 proc. i 10 proc. głosów na WZA. Ponadto spółka podała nieprawdziwą liczbę posiadanych akcji przed i po transakcji.

2. DWS Polska TFI | W czerwcu 2010 r. KNF nałożyła na TFI 800 tys. zł kary za naruszenie przepisów prawa i interesu uczestników niektórych jego funduszy inwestycyjnych w zakresie wyceny i ustalania wartości aktywów. Kolejnym przewinieniem było naruszenie przez fundusze inwestycyjne przepisów w zakresie zawieszenia odkupywania jednostek uczestnictwa.

3. Euro Bank | KNF karała także banki. W maju 2010 r. na Euro Bank zostało nałożone 500 tys. zł grzywny za brak realizacji zaleceń poinspekcyjnych, głównie w zakresie wdrożenia w banku systemów wspomagających zarządzanie ryzykiem.

4. TUW SKOK | Pod koniec ubiegłego roku KNF nałożyła na Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych 500 tys. zł kary za ustalanie składki ubezpieczeniowej w wysokości nieodzwierciedlającej ryzyka ubezpieczeniowego.

5. Osoba fizyczna | W listopadzie 2009 r. pewien inwestor dostał 500 tys. zł za nieprzeprowadzenie w terminie wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji spółki Wikana oraz ustanowienie zabezpieczenia w wysokości niższej niż wymagana przepisami prawa. To najwyższa kara w ostatnich latach nałożona na osobę fizyczną.

6. UniCredit CAIB Securities | Biuro maklerskie w listopadzie 2008 r. sporządziło rekomendacje dotyczące Grupy Lotos. Według KNF zrobiło to bez zachowania należytej staranności i rzetelności. Polegało ono na nieoparciu się na dwóch metodach wyceny akcji spółki, pominięciu niektórych składników jej majątku i nieprzedstawieniu analizy wrażliwości przyjętych założeń zastosowanej metody wyceny składników majątku spółki. W lutym ubiegłego roku broker dostał za to 500 tys. zł grzywny.

7. Petrolinvest | Największą grzywną nałożoną w tym roku przez KNF?było 400 tys. zł wymierzone w poszukiwawczą spółkę. Zdaniem Urzędu powodem było nieprawidłowe wykonanie obowiązków informacyjnych przez Petrolinvest polegające na nienależytym sporządzeniu raportów bieżących z kwietnia 2009 r. i z marca 2010 r.

8. Centrozap | W lutym 2011 r. spółka dostała 350 tys. zł kary za naruszenie obowiązków informacyjnych. Chodziło o sporządzenie nierzetelnego raportu bieżącego z lipca 2009 r., który nie zawierał informacji, że elementem niezbędnym do realizacji zaangażowania kapitałowego była również umowa pożyczki akcji na rzecz innej spółki. Ponadto Centrozap nie poinformował o zawarciu umów subskrypcji i pożyczki akcji.

9. Alchemia | Hutnicza spółka 2,5 roku temu została ukarana 300 tys. zł grzywny za nieprzekazanie w ustawowym terminie informacji poufnej o wystawieniu przez spółki wchodzące w skład grupy kapitałowej emitenta opcji walutowych oraz o zawarciu walutowych kontraktów terminowych mogących mieć istotny wpływ na wynik finansowy emitenta.

10. Osoba fizyczna | 200 tys. zł kary nałożyła we wrześniu 2009 r. KNF na prezesa PKM Duda. Według Urzędu powodem była „manipulacja informacją polegająca na wprowadzeniu inwestorów w błąd poprzez niezgodne z prawdą publiczne zapewnienie, że spółka nie zawierała transakcji terminowych o charakterze spekulacyjnym, a znajdujące się w portfelu instrumenty pochodne mają charakter zabezpieczający i nie stanowią zagrożenia dla wyniku finansowego". MR