Takie wnioski płyną z ankiety Narodowego Banku Polskiego w kwartalnym opracowaniu "Sytuacja na rynku kredytowym". Ta edycja raportu obejmuje wyniki pełnego kwartału negatywnego oddziaływania pandemii COVID-19 na gospodarkę.
Popyt firm na kredyt może być wciąż słaby
W polityce kredytowej banków i popycie na kredyty pogłębiły się w II kwartale tendencje z I kwartału. Zdecydowana większości banków zaostrzyła – często w znacznej skali – kryteria polityki kredytowej oraz gros warunków udzielania kredytów. W opinii respondentów niepewność co do dalszych gospodarczych i społecznych skutków rozprzestrzeniania się pandemii silnie obniżyła popyt na kredyt ze strony sektora niefinansowego, w tym szczególnie na kredyty dla małych i średnich przedsiębiorstw i kredyty konsumpcyjne.
W II kwartale większość banków zaostrzała kryteria polityki kredytowej wobec przedsiębiorstw, silniejsze było w przypadku sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) motywowane głównie pogorszeniem się sytuacji gospodarczej, w tym branż wrażliwych na odziaływanie pandemii. Zaostrzano większość warunków udzielania kredytów. Popyt na kredyt spadł, spowodowany głównie niższym zapotrzebowaniem na finansowanie środków trwałych. Bankowcy zapowiadają zakończenie w III kwartale zwiększania restrykcyjności i nieznaczne łagodzenie polityki kredytowej w niektórych segmentach kredytów dla przedsiębiorstw. Powinien nastąpić też wzrost popytu, w tym szczególnie na kredyty krótkoterminowe dla obu grup przedsiębiorstw. W segmencie krótko- i długoterminowych kredytów dla dużych przedsiębiorstw banki planują niewielkie złagodzenie polityki (5 proc. i 7 proc.). W przypadku kredytów dla sektora MSP przewidywania banków są zróżnicowane. Procenty netto odnośnie do polityki kredytowej wobec MSP w III kwartale br. wynoszą około 11 proc. dla kredytów krótkoterminowych i około -4 proc. dla kredytów długoterminowych. Uwagę zwraca jednak, że w przypadku kredytów dla MSP porównywalne grupy banków prognozują zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów krótko- i długoterminowych o znacznej skali (-15 proc. i -24 proc.), jak i ich nieznaczne złagodzenie (28 proc. i 21 proc.). Banki prognozują pojawienie się większego popytu na kredyt dla dużych oraz małych i średnich przedsiębiorstw: wyraźnie silniejszego na kredyty krótkoterminowe (63 proc. i 67 proc.) niż długoterminowe (16 proc. i 39 proc.). Tylko pojedyncze banki oczekują spadku popytu we wszystkich kategoriach kredytów.
Łagodzenie, ale nieznaczne
W II kwartale większość banków wyraźnie zaostrzyła kryteria polityki kredytowej, głównie ze względu na niepewność co do przyszłej sytuacji gospodarczej; zaostrzenie większości warunków udzielania kredytów, w szczególności podwyższenie wymaganego wkładu własnego i marży kredytowej. Popyt spadł istotnie ze względu na niepewność gospodarczą i rynek pracy.
Na III kwartał banki spodziewają się odwrócenia tendencji i złagodzenia polityki kredytowej (46 proc.) przy nieznacznym wzroście popytu na kredyty mieszkaniowe (25 proc.)".
