Dlaczego Rupert Murdoch zwlekał z oddaniem władzy?

Australijski magnat medialny zdecydował się przekazać rządy w Fox Corporation i News Corp. swojemu synowi Lachlanowi. Zrobił to, mając 92 lata. Można więc odnieść wrażenie, że wcześniej nie miał pełnego zaufania do zdolności przywódczych dzieci.

92 lata to chyba najwyższy czas, by przejść na emeryturę. Zwłaszcza jeśli budowało się swoje imperium biznesowe przez prawie 70 lat. Tak zapewne uznał magnat medialny Rupert Murdoch. Ogłosił bowiem niedawno, że rezygnuje z kierowania Fox Corporation i News Corp. Władzę nad obiema spółkami przekaże swojemu synowi Lachlanowi.

„Piszę do Was, by dać Wam znać, że zdecydowałem się na przejście do roli przewodniczącego emeryta w Fox i News Corp. Przez całe swoje życie zawodowe byłem codziennie zaangażowany w tworzenie newsów oraz idei, i to się nie zmieni. Nadszedł jednak dla mnie czas, by przyjąć inne role, wiedząc, że mamy naprawdę utalentowane drużyny oraz pełnego pasji i wierzącego w zasady przywódcę, jakim jest Lachlan” – napisał Rupert Murdoch w liście do pracowników. Zaznaczył przy tym, że powodem jego rezygnacji nie były względy zdrowotne. Nie da się jednak ukryć, że ten potentat medialny jest już w bardzo zaawansowanym wieku. Dziwić powinno więc nie tyle to, że oddał synowi stery nad swoimi spółkami, ale to, że zrobił to tak późno.

Kwestia sukcesji

Imperium medialne stworzone przez Ruperta Murdocha rozciąga się na czterech kontynentach, a najmocniejszą pozycję posiada w Australii, Wielkiej Brytanii oraz w USA. W jego skład wchodzą m.in. takie gazety, jak „The Wall Street Journal”, „The Times”, „The Sun”, „The Australian” czy „NY Post”, telewizja Fox News, portal Marketwatch czy firma wydawnicza HarperCollins. News Corp. posiada również udziały w firmie Dow Jones Indexes odpowiadającej m.in. za indeks Dow Jones Industrial Average oraz w spółce STOXX, tworzącej takie indeksy jak Stoxx Europe 600. Ten, kto będzie kierował tym imperium biznesowym, będzie miał duży wpływ na kształtowanie opinii zarówno zwykłych ludzi, jak i wielkich inwestorów. I być może dlatego Rupert Murdoch tak długo opierał się przed przekazaniem kontroli rodzinie nad swoim koncernem.

Rupert Murdoch miał już cztery żony i doczekał się sześciorga dzieci. Najstarsze jego dziecko – urodzona w 1958 r. Prudance Murdoch McLeod – zasiada obecnie w radzie dyrektorów Times Newspapers, czyli spółki należącej do News Corp. (Jej pierwszym mężem był Crispin Odey, niegdyś ceniony londyński finansista z branży funduszy hedgingowych, który obecnie mierzy się z oskarżeniami o molestowanie seksualne). Druga córka, Elisabeth – urodzona w 1968 r. – jest producentką telewizyjną, od 2019 r. kierująca firmą Sisters. Urodzony w 1971 r. Lachlan jest najstarszym synem, a pracę w mediach zaczynał w 1989 r. Jego młodszy brat James (ur. 1972 r.) był wcześniej m.in. prezesem News Corp. na Europę i Azję oraz prezesem wytwórni filmowej 21st Century Fox. Rupert Murdoch ma także dwie córki z małżeństwa z Wendi Deng: Grace (ur. 2001 r.) i Chloe (ur. 2003 r.). Obie posiadają udziały w rodzinnym truście kontrolującym 28,5 proc. akcji Fox News, ale w odróżnieniu od dzieci z poprzednich małżeństw, nie mają one prawa głosu w truście.

Można było odnieść wrażenie, że Murdoch przygotowywał przez wiele lat do sukcesji obu swoich synów, ale mógł mieć wobec nich zastrzeżenia. Lachlan w 2005 r. mógł go rozczarować tym, że nagle odszedł ze stanowiska dyrektora News Corp. Zrobił to po konflikcie z Rogerem Ailesem, charyzmatycznym twórcą telewizji Fox News. James natomiast, prawdopodobnie pod wpływem swojej żony, angażował się w aktywizm klimatyczny oraz inne inicjatywy kłócące się z przekazem prawicowych mediów News Corp. W lipcu 2020 r. zrezygnował z zasiadania w radzie dyrektorów tego koncernu, tłumacząc to niezgodą na część jego przekazu medialnego. Było to akurat w trakcie kampanii prezydenckiej w USA, gdy Fox News mocno popierała Donalda Trumpa, a James wspierał finansowo kampanię Joe Bidena. Rupert ostatecznie więc postawił na przekazanie rodzinnego imperium Lachlanowi, który podziela wiele spośród prawicowych poglądów ojca. Wybór Lachlana zapowiada więc kontynuację strategii.

– Kampania wyborcza w USA będzie rollercoasterem, więc wybór Lachlana ma sens. Fox trzyma się strategii polegającej na zatrzymaniu u siebie widzów, a jego widownia jest głodna stronniczych konserwatywnych treści -– wskazuje Reece Peck, wykładowca Uniwersytetu Nowojorskiego i zarazem autor książki „Fox Populism”.

Walka o sukcesję nie jest jednak jeszcze zakończona. Układ sił wewnątrz rodziny może się jeszcze zmienić. Gdy bowiem Rupert Murdoch umrze, każde z czworga jego najstarszych dzieci będzie dysponowało równą ilością akcji News Corp. dających im prawo głosu na walnym zgromadzeniu. James może więc teoretycznie pokusić się o stworzenie koalicji mogącej przegłosować swojego brata. Czy jednak będzie tego chciał?

Trump na horyzoncie

Rupert Murdoch znany był z kultywowania dobrych relacji z wieloma potężnymi politykami z USA, Wielkiej Brytanii oraz Australii. Jego media mocno wspierały m.in. brytyjskich premierów: Margaret Thatcher, Tony’ego Blaira i Davida Camerona. Lachlan niedawno zaś mianował do rady dyrektorów Fox Corporation Tony’ego Abbotta, byłego premiera Australii. Zbliżające się wybory prezydenckie w USA wskazują jednak, że siła Ruperta Murdocha jako demiurga politycznego wyraźnie osłabła. Z przecieków wiadomo, że ten magnat medialny liczył na to, że republikańską nominację zdobędzie Ron de Santis, gubernator Florydy. Namawiał też ponoć na start Glenna Youngkina, gubernatora Wirginii. Sondaże wskazują jednak, że obaj nie mają szans w starciu z Trumpem, który najprawdopodobniej zdobędzie nominację republikańską.

Relacje Murdochów z Trumpem są natomiast trudne i skomplikowane. Przed 2017 r. były one raczej dobre, a później Rupert Murdoch coraz gorzej oceniał jego rządy. Dużo nerwów mogła go kosztować sprawa podważania przez Trumpa wyniku wyborów prezydenckich z 2020 r. Fox News zapłaciła 787,5 mln USD odszkodowania firmie Dominion Voting Systems za propagowanie teorii łączących ją z rzekomymi fałszerstwami. Michael Wolff w swojej książce „The Fall” opisał, że Rupert Murdoch początkowo myślał, że jego telewizja zostanie pozwana za to tylko na 50 mln USD. Był więc zły, że Trump wpędził go w kłopoty. Według Wolffa często mówi on o Trumpie: „Czemu on jeszcze żyje?”. Być może więc twórca imperium medialnego Murdochów przeszedł na emeryturę, bo po prostu nie chce się zbytnio denerwować z powodu kampanii...

Człowiek, który przez siedem dekad tworzył historię globalnych mediów

Rupert Murdoch (ur. 1931 w Melbourne) jest synem sir Keitha Murdocha, korespondenta wojennego i australijskiego wydawcy gazet. W 1952 r., po śmierci ojca, przejął rodzinne wydawnictwo i zaczął przekształcać je w międzynarodowe imperium prasowe. W latach 50. i 60. wykupił wiele gazet w Australii oraz w Nowej Zelandii, by w 1969 r. rozpocząć ekspansję na rynku brytyjskim. Kupił wówczas tabloidy „News of the World” i „The Sun”, a w 1981 r. przejął dziennik „The Times”. W 1974 r. centrum swojej działalności biznesowej uczynił Nowy Jork, a dwa lata później nabył dziennik „New York Post”. W 1985 r. zrzekł się obywatelstwa australijskiego, a przyjął amerykańskie, by móc swobodnie kupować stacje telewizyjne w USA. Rok wcześniej stał się on dużym udziałowcem wytwórni filmowej 20th Century Fox, a w 1986 r. założył sieć telewizyjną Fox Broadcasting Company, która zdobyła popularność m.in. dzięki taki hitom jak seriale „Simpsonowie” czy „Z archiwum X”. (Rupert Murdoch wystąpił w dwóch odcinkach „Simpsonów” – w 1999 r. i w 2010 r.). W 1996 r. Murdoch założył amerykański kanał informacyjny Fox News, którego potęgę budował „telewizyjny geniusz” Roger Ailes, będący wcześniej m.in. doradcą w kampaniach prezydenckich Richarda Nixona i Ronalda Reagana. (Ailes przestał kierować Fox News w 2016 r. po oskarżeniach o molestowanie seksualne. HBO poświęciła mu później serial „Na cały głos”.). W 2007 r. Murdoch kupił firmę Dow Jones & Company, do której należy m.in. dziennik „The Wall Street Journal”. W 2014 r. próbował natomiast kupić koncern Time Warner, czyli ówczesnego właściciela CNN, ale wycofał się z tych planów. W ostatnich latach Murdoch zmniejszył rozmiary swojego imperium. W 2019 r. sprzedał znaczną część aktywów 21st Century Fox (dawnej wytwórnię filmową 20th Century Fox) Disneyowi za ponad 71 mld USD. W 2018 r. sprzedał natomiast koncernowi Comcast swoje udziały w brytyjskiej sieci telewizyjnej BSkyB, w skład której wchodzi m.in. kanał informacyjny Sky News. HK