IKE i IKZE w 2018 r. Polacy deklarują odkładanie pieniędzy, ale nie na emerytury

Od trzech lat odsetek Polaków deklarujących posiadanie oszczędności jest zbliżony do 70 proc. Ale w 2018 r. na IKE i IKZE wpłaciła tylko jedna trzecia ich posiadaczy.

Publikacja: 07.03.2019 09:07

IKE i IKZE w 2018 r. Polacy deklarują odkładanie pieniędzy, ale nie na emerytury

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz

W ubiegłym roku posiadanie oszczędności zadeklarowało 71 proc. ankietowanych Polaków (rok wcześniej było to 69 proc.) Znacznie większa jest różnica w ocenie wysokości odłożonych środków: 50 proc. Polaków posiadających oszczędności deklaruje, że ich poziom budzi w nich poczucie komfortu, to o 16 pkt proc. więcej niż w 2017 r. – wynika z międzynarodowego badania Finansowy Barometr ING.

Równanie do Europy

We wcześniejszych edycjach Barometru odsetek Polaków posiadających oszczędności był zazwyczaj jednym z najniższych w Europie. Przełom nastąpił w 2016 roku, kiedy liczba mieszkańców Polski deklarujących posiadanie oszczędności znacząco wzrosła – z 50 do 68 proc. Inaczej ma się sprawa z wysokością posiadanych oszczędności. Zgodnie z badaniem NBP zasobności gospodarstw domowych w 2016 r. (bank centralny nie opublikował dotąd świeższych danych) przeciętne aktywa finansowe gospodarstwa domowego w Polsce wynosiły 15 tys. zł i były trzykrotnie niższe niż mediana w Unii Europejskiej. Od tego czasu oszczędności Polaków najprawdopodobniej wzrosły, ale nie w stopniu wystarczającym do istotnego zniwelowania tej luki.

Ważne jest również, że maleje odsetek tych, których oszczędności nie przekraczają równowartości trzech pensji, rośnie zaś odsetek osób z oszczędnościami powyżej rocznego wynagrodzenia.

Co ciekawe, choć 42 proc. Polaków przyznaje, że brakuje im pieniędzy przed końcem miesiąca (wypłatą), to odsetek ten jest niższy niż przeciętnie w Europie (52 proc.).

Niechętne oszczędzanie

Wciąż również widoczna jest niechętna postawa Polaków do oszczędzania. W stosunku do wynikającej z badania za rok 2017 zgody aż 62 proc. mieszkańców Polski ze stwierdzeniem, że „pieniądze są po to, żeby je wydawać", sytuacja nie uległa dużej zmianie. Wtedy był to najwyższy odsetek odnotowany we wszystkich badanych krajach. Polacy najczęściej podzielali także opinię, że „na dłuższą metę większą satysfakcję przynosi wydawanie niż oszczędzanie pieniędzy" – z takim stwierdzeniem zgadzało się 44 proc. respondentów z Polski, najwięcej z 15 państw objętych badaniem. Ale za to 94 proc. Polaków twierdzi, że kontroluje swoje wydatki.

Niechęć do oszczędzania czy inwestowania potwierdzają dane NBP odnośnie do zasobów finansowych Polaków na koniec 2017 r. (danych za rok ubiegły jeszcze nie opublikowano). Wyniosły one wówczas 2 bln zł. To o aż 114 mld zł więcej niż rok wcześniej i prawie dwa razy więcej niż na koniec 2009 roku. Posiadane przez Polaków akcje i jednostki w funduszach inwestycyjnych zwiększyły w 2017 r. wartość o 47 mld zł. Jednak jedną trzecią środków Polacy trzymali w gotówce lub na nieoprocentowanych depozytach. Jeśli inwestowali, to przez fundusze inwestycyjne albo OFE. Akcje notowane na parkiecie to zaledwie 2,7 proc. środków finansowych (55 mld zł). Reszta to papiery spółek spoza giełdy, czyli udziały Polaków w różnych przedsięwzięciach gospodarczych warte łącznie 351 mld zł.

Na emeryturę bez entuzjazmu

Polacy oszczędzają bez większej przyjemności i są głównie nastawieni na poprawę komfortu życia „tu i teraz", dlatego ich aktywa finansowe są wciąż jednymi z najniższych w Unii Europejskiej. W zapewnieniu odpowiednich emerytur liczą przede wszystkim na państwo. Cóż z tego, że w ubiegłym roku na IKE i IKZE Polacy wpłacili 2,1 mld zł, a łącznie mają tam 11 mld zł, skoro wpłat dokonało 565 tys. osób, podczas gdy tego typu kont jest 1,7 mln, a pracujących Polaków 11,5 mln – zauważa Jarosław Sadowski, główny analityk Expander Advisors.

Najwięcej do banków

Zarówno IKE, jak i IKZE mogą mieć bardzo różną formę. Mogą to być lokaty bankowe, fundusze inwestycyjne, ubezpieczenia, a nawet akcje, jeśli IKE czy IKZE jest rachunkiem maklerskim. Najwięcej oszczędności emerytalnych Polacy zgromadzili w funduszach inwestycyjnych (3,8 mld zł) i w ubezpieczeniach (3,2 mld zł).

GG Parkiet

Jeśli chodzi o liczbę uczestników, to zdecydowanie najwięcej, bo ponad milion, mają ich ubezpieczyciele. Problem polega jednak na tym, że spośród tego miliona osób tylko 182 tysiące dokonało w ubiegłym roku wpłaty. Największy udział aktywnych IKE i IKZE mają banki. Na aż 82 proc. z tych kont dokonano wpłaty w 2018 r. Najwięcej wpłacają posiadacze emerytalnych kont maklerskich. Średnia wpłata na IKE wynosi tam niemal 10 tys. zł, a na IKZE jest to 4,9 tys. zł.

Oszczędzanie
Przestępcy poszukują w sieci „mułów finansowych”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Oszczędzanie
RPP nieco zawiodła kredytobiorców, dała jeszcze szanse deponentom
Oszczędzanie
BLIK jest coraz chętniej wykorzystywany przez Polaków
Oszczędzanie
Banki pod presją nowych regulacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Oszczędzanie
Do tabel oprocentowania kont oszczędnościowych wróciło 8 proc.
Oszczędzanie
Większość młodych Polaków twierdzi, że nie oszczędza na emeryturę