Wiedza warta miliony

Pojawienie się plotki o prawdopodobnych poufnych rozmowach z potencjalnym inwestorem jest w naszych czasach bardzo prawdopodobnym sygnałem zbliżającej się transakcji wykupu danej spółki lub co najmniej jego próby. Tylko ludzie nierozsądni nie zastanawiają się wtedy - ile ten interes może być wart? Pytanie jak najbardziej zasadne, często pozostaje jednak bez odpowiedzi, gdyż ilość dostępnych dla inwestorów informacji jest po prostu zbyt ograniczona...

A od wyniku naszych kalkulacji może zależeć decyzja: dokupić czy wyprzedawać.

Nie jest moim celem rozwodzenie się nad niedoskonałościami systemu przepływu informacji pomiędzy spółkami giełdowymi i inwestorami, lecz próba podpowiedzenia, co można zrobić.

Kto i jak wycenia spółki

Inwestorzy zainteresowani akwizycjami, bez względu na kraj pochodzenia, miejsce transakcji czy branżę, której ma ona dotyczyć, postępują w podobny sposób.

Inwestorzy branżowi - a więc firmy i korporacje poszukujące możliwości pozyskania nowego potencjału produkcyjnego - rzadko dokonują wyceny w oparciu o tradycyjne metody szacowania wartości spółek. Próbują oni wycenić wpływ kupowanej firmy na wartość całej grupy, jej pozycję rynkową i potencjał. Jak w takiej sytuacji ocenić, czy cena zaoferowana przez inwestora będzie atrakcyjna i gdzie jest granica jej wzrostu? Ta wiedza może być warta miliony.

Moje wieloletnie doświadczenia w realizacji transakcji aranżowanych przez inwestorów branżowych wskazują na to, że bardzo pomocne może być wykorzystanie wskaźników branżowych - bazujących na przeciętnych parametrach porównywalnych transakcji. Na przykład, przy transakcjach realizowanych w sektorze ubezpieczeniowym badaliśmy relacje wskaźnika "cena/składka ubezpieczeniowa brutto" dla porównywalnych transakcji, przy wycenie sieci handlowych był to wskaźnik "cena/wartości sprzedaży". T. Budziak w swojej książce "Ile warte jest przedsiębiorstwo" przytacza kilka wartości stanowiących punkty odniesienia dla transakcji zawieranych na rynku amerykańskim:

l usługi księgowe - 90-150% wartości rocznych faktur za usługi,

l usługi ankietowe - wartość faktur za usługi w ostatnich 13-16 miesiącach,

l agencje ubezpieczeniowe - 100--150% sumy rocznych prowizji brutto,

l biura podróży - 10% rocznej sprzedaży brutto,

l stacje benzynowe - 1000 USD za każde sprzedane 10000 galonów na miesiąc + wartość zapasów paliwa.

Inwestorzy funduszowi - np. fundusze venture capital - poza rozbudowaną ideologią związaną z tworzeniem wielowariantowych biznesplanów bardzo często stosują też dość schematyczne - wskaźnikowe - metody wyceny potencjalnych kandydatów do wykupu.

W swojej praktyce transakcyjnej zetknąłem się kilkakrotnie z argumentem, że firma przemysłowa jest warta 6-7-krotność EBIT minus "zadłużenie".

Nie tylko wycena

Wskaźniki służą nie tylko do wyznaczania wartości przedsiębiorstwa celu, ale również mogą ułatwić prowadzenie przyspieszonej diagnozy przedsiębiorstwa celu. W grupie inwestorów prywatnych szczególnie często jest wykorzystywana rozbudowywana formuła wskaźnika P/E:

P

E + FC

Powiększenie mianownika o wartość kosztów finansowych pozwala w błyskawiczny sposób określić wpływ kosztów finansowych na wynik spółki. Wysoka wartość kosztów finansowych wskazuje również na występowanie znacznych możliwości uzyskania poprawy wyników dzięki ewentualnemu przeprowadzeniu nawet prostej restrukturyzacji finansowej, związanej ze zmianą źródeł finansowania - duże grupy przemysłowe często mogą refinansować się znacznie taniej niż nasze spółki. Taka informacja jest bardzo cenna, gdyż może również oznaczać, że po przejęciu poprawią się wyniki finansowe.

Drugim, bazującym na wskaźniku P/E parametrze opisowym jest wskaźnik:

P

E + D

Kwota amortyzacji środków trwałych pomniejsza z księgowego punktu widzenia wartość zysków, jednak pozostaje w spółce jako wewnętrzny strumień finansowy, pozwalający na uzupełnianie zasobów maszynowych przedsiębiorstwa celu. Duża waga amortyzacji na wartość wskaźnika wskazuje na dużą wartość majątku, który zapewne jest relatywnie nowy - gdyż generuje wysoką wartość amortyzacji. Jeżeli waga amortyzacji na końcową wartość wskaźnika - w relacji do P/E - jest niewielka, oznacza to, że majątek wykorzystywany przez spółkę jest stary - zamortyzowany. Wyjątkiem od tej zasady są firmy działające w sektorze usług, gdzie z naturalTrzeci ze wskaźników rynkowych pozwalających na skrótową diagnozę przedsiębiorstwa celu jest:

P

E + FC + D

Wskaźnik ten w sposób sumaryczny pozwala na określenie źródeł i struktury wewnętrznego cash flow.