Ocena Moody?s
Katastrofa rosyjskiego atomowego okrętu podwodnego Kursk i obnażona przez nią systemowa nieudolność nie wpłynęły na zmianę korzystnej opinii, jaką o Rosji ma Moody?s. Właśnie w dniu, w którym prezydent Putin spotkał się z pogrążonymi w żałobie rodzinami jego załogi w Widajewie, na swojej liście pozycji do przeglądu, pod kątem możliwego podniesienia ratingu agencja ta umieściła instrumenty dłużne Federacji Rosyjskiej. Dotyczy to m.in. najważniejszych dla wiarygodności finansowej średnio- i długoterminowych zobowiązań Rosji, jako państwa, nominowanych w walutach obcych, które obecnie mają klasę B3, jak też wszystkich emisji rosyjskich euroobligacji.W uzasadnieniu agencja Moody?s podkreśliła, że przyczyny ogólnej poprawy sytuacji gospodarczej Rosji wychodzą poza dewaluację rubla i wysokie ceny ropy naftowej, rząd przystąpił bowiem do energicznego wdrażania ważnych reform politycznych i gospodarczych, które obejmują również budżet federalny. Łączne efekty tych działań ? stwierdza Moody?s ? przyniosą rządowi centralnemu znacznie większe wpływy budżetowe, osłabią władzę gubernatorów regionalnych i umocnią przestrzeganie ustaw i polityki gospodarczej rządu centralnego w całej Federacji. Pozwoli to skutecznie wykorzystywać terytorium Rosji, jako jednolitą przestrzeń ekonomiczną, zwiększy też polityczną i gospodarczą siłę rządu federalnego.Rząd prezydenta Putina i premiera Kasjanowa ? wg Moody?s ? ma kompleksowy, średnio- i długoterminowy program ekonomiczny oraz rygorystyczny harmonogram ustawodawczy, stosunki między rządem a Dumą zaś poprawiły się. Agencja ta podkreśliła, że Rosję czekają jeszcze reformy strukturalne, dotyczące rynku gruntów i rynku pracy, opieki społecznej i systemu bankowego, jak też zmiana ustawy o upadłości. Zwróciła też uwagę, że, ?jak zawsze w Rosji?, wyegzekwowanie ich w praktyce będzie trudniejsze od uchwalenia odpowiednich ustaw.Na korzyść Rosji, z punktu widzenia Moody?s, przemawia też fakt, że mimo utrzymującej się ucieczki kapitałów, wielka nadwyżka handlowa (będąca skutkiem wysokich cen ropy naftowej ? MK) pozwoliła temu krajowi odtworzyć rezerwy walutowe. Ich poziom ułatwia dziś honorowanie zobowiązań z tytułu obsługi zadłużenia zagranicznego. Realistyczne założenia pozwalają spodziewać się, że w przyszłym roku Rosja będzie miała zrównoważony budżet, a zatem będzie w stanie uporać się zarówno ze spodziewanym wówczas spadkiem cen ropy naftowej, jak i wzrostem kursu rubla.Zdaniem Moody?s, chociaż wprowadzone przez W. Putina reformy podziału administracyjnego Federacji ograniczają prerogatywy władz regionalnych, to są one pierwszym krokiem w kierunku większej spójności i przejrzystości ram instytucjonalnych, w jakich one funkcjonują. Agencja ta pozytywnie ocenia również zmiany systemu podatkowego, stwierdzając, że chociaż początkowo dotknie ona zamożniejsze regiony, rząd centralny zabierze im bowiem większą część przychodów z tego tytułu, to już w średnio odległej przyszłości powinna tymże regionom wyjść na korzyść, gdyż poprawi się ogólna ściągalność podatków, ponadto zaś będą one uzyskiwały większe bezpośrednie inwestycje zagraniczne.Narzuca się refleksja, że do kategorii inwestycyjnej owym ratingom jeszcze daleko, a zapowiedziany obecnie przegląd zapewne jej jeszcze Rosji nie przyniesie. Biorąc pod uwagę liczbę pozytywnych komentarzy, wypowiadanych w ostatnich paru miesiącach na temat tego kraju przez analityków (jako sygnał, że pod nowymi rządami nikt w Rosji nie będzie stał ponad prawem, niedawne kłopoty rosyjskich ?oligarchów? zinterpretował np. Morgan Stanley Dean Witter), dołączenie do nich przez Moody?s ma jednak swoją wymowę i jest zapewne objawem tego, że rosyjska gospodarka przeszła już przez punkt zwrotny i w przewidywalnej przyszłości będzie się systematycznie umacniać. Godne uwagi jest, że niektórzy analitycy radzą, aby w tej sytuacji obstawiać tamtejsze spółki łącznościowe, w tym operatorów telefonii komórkowej, które pierwsze powinny odczuć efekty wzrostu gospodao.
Mariusz KuklińskiLondyn
