Shutdown niegroźny dla rynków

Brak skłonności do porozumienia między głównymi partiami oznacza, że USA zawieszą działanie szeregu usług publicznych. Szkody gospodarcze i potencjalny wpływ na rynki finansowe będzie jednak na razie ograniczony.

Na niespełna trzy doby przed oczekiwanym terminem częściowego zamknięcia rządu federalnego (tzw. shutdownu) w czwartek nie widać było wielkich szans na uniknięcie takiego scenariusza. To oznacza, że w przyszłym tygodniu już czwarty raz w ciągu ostatniej dekady setki tysięcy amerykańskich pracowników federalnych mogą zostać wysłane na urlopy, a administracja przestanie wykonywać szereg zadań.

Coraz mniej czasu

Wstrzymana zostałaby m.in. publikacja danych makroekonomicznych czy realizacja świadczeń żywieniowych, jednak niezagrożone pozostałyby najważniejsze funkcje, z utrzymaniem policji, wojska i sądów na czele. Niezakłócone pozostałoby też działanie poczty oraz Rezerwy Federalnej, które dysponują własnymi źródłami finansowania.

Do północy czasu lokalnego w sobotę pozostał czas nie tylko na osiągnięcie na szczytach władzy w Waszyngtonie porozumienia, ale też na przyjęcie wprowadzających je przepisów przez Kongres oraz ich podpisanie przez prezydenta Joe Bidena. Spiker kontrolowanej przez republikanów Izby Reprezentantów Kevin McCarthy stawia Białemu Domowi daleko idące żądania.

58-letni polityk – który za jedno największych osiągnięć uznaje wymuszenie na administracji w czasie podobnego kryzysu wiosną długoterminowych oszczędności budżetowych – nie wygląda na skłonnego do ustępstw, także dlatego że musi spełniać oczekiwania jastrzębiego skrzydła swojej partii.

Słabe karty republikanów

W zamian za tymczasowe porozumienie republikanie żądają wznowienia rozpoczętej przez administrację Donalda Trumpa budowy muru na granicy z Meksykiem, zaostrzenia polityki azylowej i imigracyjnej, wstrzymania prac nad nowymi projektami pomocy dla Ukrainy oraz głębszych cięć wydatków federalnych. Ugodowości nie widać jednak też po stronie demokratycznej administracji.

Demokraci nie boją się zamknięcia rządu, bo nie niesie to za sobą bezpośredniego ryzyka zawirowań finansowych – nadal bez przeszkód byłby obsługiwany dług publiczny. Poprzednie tego typu sytuacje w ostatnich latach doprowadziły do zakłóceń w usługach publicznych i wypłacaniu pracownikom federalnym wynagrodzeń, jednak szkody gospodarcze początkowo były niewielkie i narastały dopiero stopniowo.

Prezydent i jego doradcy dają jasno do zrozumienia, że zgłaszane przez republikanów dodatkowe żądania cięć wydatków uznają za sprzeczne z ostatnim porozumieniem. W wypowiedziach Bidena widać dużą dozę pewności siebie.

– Nie sądzę, że w polityce cokolwiek jest nieuniknione – deklarował enigmatycznie Biden w czasie ostatniego spotkania z reporterami.

Korzyść dla Bidena

Pozycję przetargową Białego Domu poprawia fakt, że republikanie są tym razem podzieleni. Część ich bardziej umiarkowanych polityków chce rozmawiać z demokratami, aby zawrzeć tymczasowe porozumienie w zamian za dość umiarkowane ustępstwa tych ostatnich. Za porozumieniem jest ich lider w senacie Mitch McConnell, który publicznie ocenił, że w razie jego braku to jego partię winą obarczy opinia publiczna, a w konsekwencji oznacza to, że w końcu będzie ona musiała ustąpić. Te oceny potwierdzają analizy ekonomistów agencji Bloomberg.

Jak sugeruje stworzony przez nich model, im dłużej ewentualne przerwy w finansowaniu rządu będą trwać oraz im bardziej osiągnięcie porozumienia będzie się opóźniać, tym bardziej rosły będą wyborcze szanse Bidena. Jednocześnie według nich zgoda demokratów na znaczne cięcia wydatków odbiłaby się na koniunkturze gospodarczej w przyszłym roku. Za taką sytuację wyborcy zwykle obwiniają partię rządzącą, więc jej zgoda na cięcia wydaje się mało prawdopodobna.