Recesja w strefie euro rozlała się z przemysłu na usługi

Aktywność ekonomiczna w strefie euro zmalała w sierpniu trzeci raz z rzędu i to najbardziej od niemal trzech lat. W recesji znalazł się też sektor usługowy - dołączając do przemysłu, który w zapaści znajduje się od ponad roku.

Taki obraz wyłania się ze wstępnych odczytów PMI, wskaźników mierzących koniunkturę na podstawie ankiety wśród menedżerów logistyki przedsiębiorstw.

Jak podała w środę firma S&P Global, zbiorczy PMI, obejmujący sektory przemysłowy i usługowy, zmalał sierpniu do 47 pkt z 48,6 pkt w lipcu. To wynik zdecydowanie poniżej oczekiwań ekonomistów, którzy przeciętnie spodziewali się tylko minimalnej zniżki tego wskaźnika.

Każdy odczyt zbiorczego PMI poniżej 50 pkt oznacza teoretycznie, że więcej przedsiębiorstw raportuje spadek sprzedaży w porównaniu do poprzedniego miesiąca niż jej wzrost. Dystans od tej granicy można interpretować jako miarę tempa spadku aktywności w gospodarce. W sierpniu, jak sugerują środowe dane, aktywność w strefie euro zmalała trzeci raz z rzędu i to najbardziej od 36 miesięcy.

Gdy PMI poprzednio był tak nisko, w IV kwartale 2020 r., PKB strefy euro zmalał o 0,1 proc. w stosunku do poprzedniego kwartału (po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych). Dane S&P Global sugerują więc, że w III kwartale PKB strefy euro również zmaleje po zwyżce o 0,3 proc. w II kwartale i stabilizacji w I kwartale br.

Największym rozczarowaniem jest to, że w recesji znalazł się też sektor usługowy, który dotąd stabilizował gospodarkę strefy euro. Główna składowa usługowego PMI, wyrażająca zmianę sprzedaży w porównaniu do poprzedniego miesiąca, zmalała w sierpniu do 48.3 pkt z 50,9 pkt w lipcu. To najniższy wynik od 30 miesięcy.

– Osłabienie w sektorze usługowym może wskazywać, że przełożenie polityki pieniężnej na gospodarkę jest silniejsze niż oczekiwali jastrzębie – napisał w komentarzu Mark Wall, główny europejski ekonomista Deutsche Banku. Według niego Europejski Bank Centralny na wrześniowym posiedzeniu zrobi pauzę w cyklu podwyżek stóp procentowych, ale nie jest jeszcze jasne, czy to będzie wyznaczało jego koniec. Wątpliwości co do tego nie mają analitycy z mBanku. „EBC rzuci ręcznik. Koniec podwyżek” – napisali na platformie X.

Główna składowa przemysłowego PMI, wyrażająca zmianę produkcji w porównaniu do poprzedniego miesiąca, w sierpniu wyraźnie wzrosła – do 43,7 pkt z 42,7 pkt w lipcu – ale i tak pozostała wyraźnie poniżej 50 pkt. Nie ma więc mowy o bliskim końcu recesji w tym sektorze, który – jak ocenia Mark Wall – boryka się nie tylko z cyklicznym osłabieniem aktywności, ale też strukturalnymi problemami, np. spadkiem konkurencyjności w związku ze wzrostem kosztów energii.

Cały przemysłowy PMI, który wyraża również m.in. zmiany portfela zamówień oraz zatrudnienia w firmach, również wzrósł do 43,7 pkt z 42,7 pkt miesiąc wcześniej. Zbiorczy PMI obejmuje jednak tylko główne składowe sektorowych wskaźników.

Z polskiej perspektywy najbardziej niepokojące jest to, że recesja szczególnie silna jest w Niemczech. Zbiorczy PMI (w przemyśle i usługach) zmalał w sierpniu do najniższego od wiosny 2020 r. poziomu 44,7 pkt z 48,5 pkt w lipcu. Główną przyczyną takiego załamania aktywności było to, że – tak jak w całej strefie euro – w recesji znalazł się sektor usługowy. Główna składowa usługowego PMI w Niemczech spadła do 47,3 pkt z 52,3 pkt w lipcu. Inaczej niż w całej strefie euro, nad Renem nie widać jednak żadnej poprawy w przemyśle. Główna składowa przemysłowego PMI znalazła się tam w sierpniu na poziomie 39,7 pkt po 41 pkt w lipcu. Tak nisko była poprzednio w apogeum pierwszej fali Covid-19, gdy przemysł paraliżowały antypandemiczne restrykcje.

We Francji zbiorczy PMI utrzymał się w sierpniu na lipcowym poziomie 46,6 pkt. Pogłębił się widoczny już wcześniej spadek aktywności w sektorze usługowym, ale mniejszy był za to spadek aktywności w przetwórstwie.

S&P Global nie publikuje wstępnych odczytów PMI w Polsce. Wskaźnik wyrażający koniunkturę w polskim przemyśle w sierpniu ukaże się na początku września.