Glapiński o obietnicach PiS i PO

Prezes NBP przedstawia wyliczenia kosztów programów wyborczych największych partii. To nawet dobrze, tyle że te szacunki i komentarze prezesa wyraźnie wskazują na jego polityczne preferencje. – To złamanie niezależności banku centralnego – alarmują ekonomiści.

We wtorek do mediów trafił nietypowy komunikat NBP. Ma on stanowić komentarz prezesa NBP Adama Glapińskiego do propozycji gospodarczych PiS i PO.

– Najwyższy czas, aby do dyskusji publicznej na temat propozycji i decyzji ogłoszonych w czasie kampanii wyborczej wprowadzić należyty ład i rzetelność informacyjną – pisze prezes Narodowego Banku Polskiego.

– W ostatnim okresie, po przedstawieniu propozycji rządzącej koalicji Prawa i Sprawiedliwości, został publicznie przedstawiony szereg demagogicznych pseudowyliczeń. Przede wszystkim jeden z członków Rady Polityki Pieniężnej, chyba z sufitu, podał pseudowyliczenie, że podniesienie świadczenia wychowawczego Rodzina 500+, z 500 zł do 800 zł, podniesie inflację o 2 pkt proc. Podobnie wypowiada się inny członek RPP, także wysłany do RPP przez opozycję – czytamy.

PO droższa niż PiS

Prezes Glapiński przekonuje dalej, że w związku z tym konieczne jest przedstawienie rzetelnych danych dotyczących skutków propozycji wyborczych, wyliczonych przez ekonometryków, przy pomocy stosowanego przez NBP, podobnie jak w innych bankach centralnych, modelu NECMOD.

Z wyliczeń tych wynika, ogólnie mówiąc, że koszty programu wyborczego PiS to ok. 26–27 mld zł rocznie, zaś tego przygotowanego przez PO są znacznie wyższe i sięgają 88–93 mld zł. Obietnice PiS mają też mieć mniej destrukcyjny wpływ na inflacją i kondycję finansów publicznych pod względem deficytu i przyrostu długu.

W przypadku PiS wzięto pod uwagę propozycje podwyżki 500+ na 800+, darmowe leki dla młodzieży i starszych, darmowe autostrady i program „Bezpieczny kredyt 2 proc.”. W przypadku PO chodzi m.in. o pomysł 800+ już od czerwca br., podwyżkę kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, tzw. babciowe, dopłaty do najmu czy kredyt 0 proc.

Skandaliczny komunikat

Ekonomiści odnoszą się do tego komunikatu NBP na dwóch płaszczyznach. – Sam komentarz i słowa prezesa Glapińskiego to kolejny dowód na zaangażowanie NBP w kampanię wyborczą, co samo w sobie stanowi naruszenie niezależności banku centralnego – komentuje Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP.

– To ewidentny i skrajny przykład upolitycznienie prezesa Glapińskiego i NBP – ocenia też Sławomir Dudek, prezes Instytutu Finansów Publicznych. – Każdy kolejny dzień zaskakuje mnie, jak daleko może upaść wiarygodność banku centralnego w Polsce. Tak naprawdę ten wtorkowy komunikat, którego język jest skandaliczny, będzie koronnym dowodem złamania ustawy o NBP i konstytucji – alarmuje Dudek.

Jeśli chodzi o same wyliczenia, to zdaniem Janusza Jankowiaka, głównego ekonomisty Polskiej Rady Biznesu, NBP może, a nawet powinien prowadzić takie kalkulacje (Sławomir Dudek nie zgadza się z takim podejściem). Choćby ze względu na to, że programy publiczne mają wpływ na różne, istotne również dla celów NBP, wskaźniki gospodarcze, w tym inflację, popyt konsumpcyjny czy PKB.

Manipulowane szacunki?

– Inna sprawa, że powinny one przede wszystkim trafić do członków RPP, a nie tylko do mediów. Poza tym, można mieć wątpliwości, czy te szacunki są do końca rzetelne – podkreśla Jankowiak.

Jak wytyka, w przypadku PiS nie uwzględniono już realizowanych programów wyborczych w 2023 r., takich jak wysokie zawroty PIT po reformie Polskiego Ładu oraz 13. i 14. emerytura, a które można szacować na ok. 1,7 proc. PKB kosztów i spory wpływ na inflację. PiS już zapowiedział też kolejne prezenty dla wyborców. – Do tego wpływ podwyżki 500+ do 800+ na inflację na poziomie 0,1 pkt proc. wydaje się skrajnie niedoszacowany – zwraca też uwagę Kamil Sobolewski.

– Odnoszę wrażenie, że w tych wyliczeniach dokonano pewnych manipulacji, tak by dystans kosztów obietnic PO do PiS był większy, niż jest w rzeczywistości. Po to, by przedstawić PiS jako partię oszczędniejszą i bardziej odpowiedzialną, co jednak nie jest do końca zgodne z prawdą – zaznacza Jankowiak.