Mniejsze firmy bardziej niewypłacalne

Z miesiąca na miesiąc I kwartału rosła rekordowa liczba niewypłacalności polskich firm – w marcu było ich aż 421. Wzrost ich liczby rok do roku po I kwartale wyniósł 136 proc.

Choć zima była łagodna, przepływy finansowe wielu polskich przedsiębiorstw były skute lodem –

efektem jest rekordowa liczba niewypłacalności w I kwartale 2023. Specyfika Polski, jak i naszego regionu to nie problemy firm dużych, ale małych i średnich przedsiębiorstw, zazwyczaj rodzinnych biznesów - oceniają analitycy Allianz Trade.

Zaskakująco wysokie było tempo wzrostu liczby niewypłacalności, 136 proc. r/r (1083 vs 459 przed rokiem). Niewypłacalne są głównie firmy małe, najmniejsze – o obrotach poniżej 5 a nawet 2 mln złotych. Tylko około 10 proc. spośród niewypłacalnych firm miało obroty rzędu kilku-kilkunastu milionów złotych. Bardzo rzadko zdarzają się firmy większe – w samym marcu spośród 421 firm (nowy rekord liczby oficjalnych niewypłacalności firm w Polsce w skali miesiąca) było tylko sześć firm o obrotach kilkudziesięciu milionów złotych i więcej, w tym tylko dwie o obrotach ponad sto milionów złotych

Nie ma bezpiecznych branż

Tylko w marcu ogłoszono niewypłacalność 45 firm transportu towarów, pojawiają się też niewypłacalne firmy kurierskie. W transporcie dodatkowo oprócz czynników makroekonomicznych (jak wysoki koszt obsługi finansowania i problem z jego dostępnością) mamy prawdziwą kumulację branżowych czynników „co może pójść źle” – zauważają anality i wyliczają:

- wysokie koszty (i paliwa, i koszty związane ze wspólnotowym Pakietem Mobilności),

- gorsza koniunktura - przy blokadzie przewozów na wschód, dodatkowo duża konkurencja firm stamtąd na naszym i zachodnim rynku (wiele firm transportowych z kapitałem np. litewskim czy ukraińskim a nawet… rosyjskim otwiera bazy w Polsce),

- gorsza moralność płatnicza, kondycja firm, które zamawiają przewozy.

W samym marcu niewypłacalnych było aż 80 firm handlowych, w tym 30 hurtowni. To, jak podkreśla Allianz Trade unaocznia, jak przyspieszyła koncentracja w handlu i znikanie niezależnych placówek – omijająca może co najwyżej małe miejscowości, a raczej wsie… Dodatkowo warto zauważyć, iż 11 upadłości dotyczyło firm sprzedaży wysyłkowej – po pandemiczna dekoniunktura (a raczej spadek popytu na elektronikę, wyposażenie mieszkań i inne dobra trwałe, odzież i obuwie – coraz częściej kupowane w tym kanale).

Produkcja rolna to arena spektakularnej liczby niewypłacalności. W samym marcu opublikowano informacje o niewypłacalności 44 producentów rolnych (nie przetwórców żywności) – 80 proc. z nich prowadziło chów i hodowlę zwierząt, pozostali to produkcja roślinna. Na tym tle siedmiu niewypłacalnych przetwórców żywności nie robi wrażenia – widać, gdzie jest największy problem: przetwórcy, zwłaszcza ci więksi radzą sobie stosunkowo dobrze.

Dlaczego upadają firmy MSP?

Finansowanie, koniec taniego pieniądza – to bardzo ważny, jeśli nie kluczowy aspekt sytuacji wielu firm. Dlaczego? Dotychczas firmy korzystały z kredytu przy stopach bliskich zeru, płaciły de facto marże banku (i tak niską, gdyż banki mocno ze sobą konkurowały mając duże nadwyżki gotówki w bilansach). Obecnie, uwzględniając stopy NBP plus już dużo mniej konkurencyjne marże banków, kredytobiorcy ponoszą 9- a nawet 10-proc. koszty pieniądza. Ile jest branż, które stać na ponoszenie takich kosztów finansowania?

– Polski sektor MSP generalnie mało inwestuje, jeśli już to odtworzeniowo – inwestycje w Polsce realizują firmy duże, często międzynarodowe, a z lokalnych firm – z reguły te średnie, z ambicjami na rozwój. Dlaczego sektor MSP nie tylko nie inwestował, ale był uzależniony od zewnętrznego finansowania w prowadzeniu bieżącej działalności? De facto zewnętrznym finansowaniem rolował swoje zobowiązania z bieżącej działalności? – ocenia Sławomir Bąk, członek zarządu Allianz Trade w Polsce ds. oceny ryzyka.