Oszczędności Polaków: udział giełdy nie rośnie

Bezpośrednie zaangażowanie gospodarstw domowych w akcje spółek z GPW nie zwiększa się. Ale rosną aktywa funduszy

Masowe oferty prywatyzacyjne, jakie zostały przeprowadzone w II kwartale – sprzedaż akcji PZU i Tauronu – nie przyczyniły się do zwiększenia udziału giełdy w zasobach finansowych Polaków – wynika z analizy najnowszych danych Narodowego Banku Polskiego. Bank centralny podał, że gospodarstwa domowe posiadały w końcu czerwca akcje notowane o wartości 40,3 mld złotych. To o niewiele ponad 200 mln zł więcej niż trzy miesiące wcześniej.

Z informacji podanych przez NBP wynika, że w II kwartale Polacy zwiększyli zaangażowanie w akcje o 140 mln zł. A pakiety PZU i Tauronu w transzy inwestorów indywidualnych miały wartość 3,6 mld złotych. Oznacza to, że drobni inwestorzy szybko realizowali zyski na akcjach prywatyzowanych spółek (Tauron zadebiutował na GPW ostatniego dnia II kwartału).

[srodtytul]Poniżej 10 proc.[/srodtytul]

Niewielka skala zakupów akcji w II kwartale sprawiła, że udział akcji notowanych w ogólnej kwocie aktywów gospodarstw domowych wynosił w końcu czerwca 4 proc. i był podobny do tego w poprzednich 12 miesiącach.Tuż przed wybuchem kryzysu finansowego – w połowie 2007 r. – w spółkach giełdowych Polacy mieli ulokowane blisko 7 proc. swoich aktywów. Na początku 2009 r. udział giełdy w oszczędnościach Polaków spadł poniżej 3 proc.

Chociaż giełda stanowi niewielką część aktywów gospodarstw domowych, to akcje znajdujące się w portfelach inwestorów indywidualnych stabilizowały strukturę inwestorów na warszawskiej giełdzie. Zarówno w okresie poprzedniej hossy, jak i w czasie kryzysu Polacy posiadali 12–13 proc. akcji notowanych na GPW. Sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero w drugiej połowie ubiegłego roku. W I półroczu 2010 r. akcje będące w posiadaniu gospodarstw domowych odpowiadały już za mniej niż 10 proc. kapitalizacji firm obecnych na warszawskiej giełdzie.

Kto wypiera Polaków z akcji? Wzrósł udział inwestorów zagranicznych, ale wyraźnie zaznaczył się także wzrost znaczenia inwestorów – innych firm. Przedsiębiorstwa niefinansowe miały w końcu grudnia ubiegłego roku akcje stanowiące 4,7 proc. kapitalizacji spółek na GPW. W końcu czerwca ich udział wynosił 7,1 proc.

[srodtytul]Maleje znaczenie udziałów w spółkach nienotowanych[/srodtytul]

Poziom polskiej „ekspozycji na giełdę” poprawia skala zaangażowania w funduszach inwestycyjnych i emerytalnych, które dużą część aktywów mają ulokowaną w akcjach spółek z GPW.

W funduszach inwestycyjnych gospodarstwa domowe miały ulokowane w końcu czerwca 66,5 mld zł. To wprawdzie o 1,2 mld zł mniej niż trzy miesiące wcześniej, jednak równocześnie o 11,9 mld zł więcej niż w końcu II kwartału 2009 r. W efekcie udział funduszy inwestycyjnych w zasobach finansowych Polaków zwiększył się z 5,7 proc. w końcu czerwca ubiegłego roku do 6,5 proc. rok później.

Fundusze emerytalne – obowiązkowe dla kilkunastu milionów Polaków – to jedyna kategoria aktywów gospodarstw domowych, której udział nieprzerwanie rośnie. W końcu czerwca bieżącego roku odpowiadały one za blisko 20 proc. ogólnej kwoty zasobów finansowych Polaków (na wykresie powyżej są ujęte w kategorii ubezpieczenia). Coraz mniejsze znaczenie mają natomiast akcje i udziały w spółkach nienotowanych. W końcu czerwca miały one wartość 83,5 mld zł, o 7,8 mld zł mniej niż trzy miesiące wcześniej. W całym pierwszym półroczu wartość udziałów kapitałowych Polaków w spółkach niepublicznych zmniejszyła się o 47,6 mld złotych.