Przejściowy wyskok inflacji

Inflacja w Polsce, która od marca była w trendzie spadkowym, we wrześniu wyraźnie wzrosła. Szczególnie mocno przyspieszył wzrost cen usług.

Jak podał w czwartek GUS, indeks cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, wzrósł we wrześniu o 3,2 proc. rok do roku, najbardziej od czerwca, po 2,9 proc. w sierpniu.

Czwartkowe dane są zgodne z tzw. szybkim szacunkiem CPI, który GUS opublikował na początku października. Rozminęły się natomiast z oczekiwaniami większości ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet". Przed szybkim szacunkiem CPI przeciętnie spodziewali się oni zwyżki tego wskaźnika o 2,9 proc. rok do roku. Zaledwie trzech z 23 uczestników tej ankiety liczyło się z wzrostem inflacji powyżej 3 proc. rok do roku.

Czwartkowe dane GUS sugerują, że do zwyżki inflacji we wrześniu w największym stopniu przyczyniły się zarówno ceny usług, które wzrosły o 7,2 proc. rok do roku, po 6,6 proc. w sierpniu. W lipcu i czerwcu usługi drożały jednak jeszcze szybciej, nawet o 7,4 proc. rok o roku.

Ceny towarów konsumpcyjnych wzrosły we wrześniu o 1,7 proc., po zwyżce o 1,5 proc. w sierpniu. Wcześniej, wiosną, towary drożały jednak w tempie ponad 2 proc.

Ekonomiści z mBanku wyliczyli na tej podstawie, że inflacja bazowa – nie obejmująca cen energii i żywności, których zmiany są często niezależne od koniunktury w kraju – wzrosła we wrześniu do 4,3 proc. rok do roku, z 4 proc. w sierpniu. Tym samym wyrównała dotychczasowy rekord z lipca br. Ekonomiści z banku Pekao szacują jednak, że inflacja bazowa sięgnęła 4,2 proc. Oficjalne dane opublikuje w piątek NBP.

Co stoi za wzrostem inflacji bazowej? Ekonomiści z Pekao wskazują, że to m.in. efekt podwyżek opłat RTV i cen usług telekomunikacyjnych, a także wyraźnego wzrostu cen usług edukacyjnych.

Analitycy z mBanku zwracają jednak uwagę, że struktura inflacji we wrześniu pozwala oczekiwać jej zniżek w kolejnych miesiącach.

Ekonomiści spodziewają się m.in. dalszego hamowania wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych. We wrześniu towary z tej kategorii podrożały o 2,7 proc. rok do roku, po 3 proc. w sierpniu i ponad 6 proc. jeszcze wiosną br.

W dalszej perspektywie inflację tłumić powinien również słabnący popyt konsumpcyjny, który będzie zarówno efektem obaw przed zarażeniem się koronawirusem, jak i pogorszenia sytuacji na rynku pracy.

Uczestnicy konkursu „Parkietu" i „Rzeczpospolitej" na najlepszego analityka makroekonomicznego roku na początku października przeciętnie przewidywali, że w IV kwartale inflacja w Polsce wyniesie średnio 2,9 proc. rok do roku, a już w I kwartale 2021 r. zaledwie 1,8 proc.  W dalszej perspektywie inflacja powinna ustabilizować się poniżej celu inflacyjnego NBP, czyli 2,5 proc.