Słabną główne motory wzrostu PKB

W III kwartale inwestycje i konsumpcja mocno rozczarowały. Przed gwałtownym wyhamowaniem wzrostu PKB obronił nas zadziwiająco solidny eksport. Część ekonomistów obniżyła po tych danych prognozy na 2020 r.

Publikacja: 30.11.2019 06:09

Słabną główne motory wzrostu PKB

Foto: Fotorzepa, Piotr Guzik

Do osłabienia wzrostu PKB Polski w III kwartale do 3,9 proc. rok do roku, z 4,5 proc. w poprzednich trzech miesiącach, przyczyniło się głębokie spowolnienie w inwestycjach oraz jeszcze bardziej zaskakujące wyhamowanie konsumpcji.

O tym, że polska gospodarka w III kwartale rozwijała się najwolniej od niemal trzech lat, GUS poinformował już kilka tygodni temu. Był to wynik rozczarowujący na tle szacunków ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet", którzy przeciętnie oceniali, że wzrost gospodarczy zwolnił do 4,1 proc. Piątkowe dane dotyczące struktury PKB w tym okresie rzuciły jednak na ten wynik jeszcze gorsze światło.

Wyniki handlu zagranicznego dodały do wzrostu PKB aż 0,8 pkt proc., po 0,2 pkt proc. w II kwartale. Biorąc pod uwagę dekoniunkturę w zachodniej Europie, trudno liczyć na to, że eksport dalej będzie stabilizował gospodarkę. Tymczasem, jak zauważył Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium, „wygasają dotychczasowe motory gospodarki w postaci impulsu popytowego wygenerowanego przez stymulację fiskalną, a także inwestycje publiczne napędzane przez absorpcję środków unijnych".

Więcej oszczędzamy

Nakłady brutto na środki trwałe, czyli inwestycje, zwiększyły się w III kwartale o 4,7 proc. rok do roku, najmniej od dwóch lat, po zwyżce o 9,1 proc. w II kwartale. Ekonomiści spodziewali się przeciętnie odczytu na poziomie 6,5 proc. rok do roku. Inwestycje dodały do tempa wzrostu PKB zaledwie 0,8 pkt proc., po 1,5 pkt proc. w poprzednim kwartale. „Do obniżenia dynamiki inwestycji przyczynił się zarówno wolniejszy wzrost nakładów przedsiębiorstw, jak i inwestycji publicznych" – napisał w komentarzu Jakub Borowski, główny ekonomista banku Credit Agricole w Polsce. „Spadkowa tendencja dynamiki publicznych nakładów inwestycyjnych jest związana z cyklem wydatkowania środków unijnych, efektem wysokiej bazy odniesienia dla inwestycji jednostek samorządu terytorialnego i opóźnieniami w realizacji inwestycji drogowych i na kolei" – wyjaśnił.

Foto: GG Parkiet

Wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych zwiększyły się w III kwartale o 3,9 proc. rok do roku, co – nie licząc I kwartału, który był pod tym względem podobny – jest najsłabszym wynikiem od II kwartału 2016 r. Ankietowani przez „Parkiet" ekonomiści przeciętnie szacowali, że konsumpcja wzrosła o 4,3 proc. rok do roku, po 4,4 proc. w II kwartale.

Foto: GG Parkiet

Wyhamowanie wzrostu konsumpcji jest o tyle zaskakujące, że w III kwartale rozpoczęły się wypłaty świadczeń z rozszerzonego programu Rodzina 500+. To, wraz z dobrą wciąż sytuacją na rynku pracy, sprawiło, że dochody do dyspozycji gospodarstw domowych rosły szybciej niż w poprzednim kwartale, co przejawiało się m.in. rekordowo dobrymi nastrojami konsumentów. Wyjaśnieniem tej rozbieżności może być wzrost skłonności gospodarstw domowych do oszczędzania.

Niższy PIT pomoże?

Taka zmiana postaw konsumentów, a także szybsze od oczekiwań wygasanie boomu inwestycyjnego, skłoniła ekonomistów mBanku do obniżenia prognozy wzrostu PKB Polski w 2020 r. do 2,8 proc., z 3,2 proc. wcześniej. Ekonomiści z PKO BP obniżyli jedynie prognozę wzrostu w IV kwartale. Ma on wynieść 3,8 proc., zamiast 4 proc. Nadal oczekują oni jednak, że w przyszłym roku wzrost PKB wyniesie 3,7 proc.

Część ekonomistów powodów do optymizmu upatruje wciąż w konsumpcji. Zwracają uwagę na to, że o ile świadczenia z rozszerzonego programu 500+ w dużej mierze trafiają do dobrze sytuowanych rodzin, zasilając ich oszczędności, o tyle na 2020 r. zaplanowana jest obniżka PIT oraz wyraźny wzrost płacy minimalnej. To zaś zwiększy dochody gospodarstw domowych o dużej skłonności do konsumpcji.

Gospodarka krajowa
Inflacja w Polsce wyraźnie w dół. Jest najniższa od miesięcy
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Gospodarka krajowa
Podatek katastralny w Polsce? „Nieodzowny”
Gospodarka krajowa
Rynek usług ładowania e-aut czeka konsolidacja
Gospodarka krajowa
Co gryzie polskiego konsumenta?
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku
Gospodarka krajowa
Spółki toną w raportach. Deregulacja chce to zmienić. Znamy szczegóły postulatów
Gospodarka krajowa
NBP ma już 20 proc. rezerw w złocie. Będzie duży transport z Londynu do Polski