The Best Annual Report. Kto przygotowuje najlepsze raporty?

Startuje XVI edycja konkursu „The Best Annual Report" na raport roczny spółek z GPW i NewConnect o największej wartości użytkowej dla inwestorów. W zasadach konkursu, organizowanego pod patronatem medialnym „Parkietu", jest kilka istotnych zmian.

Zeszły rok był trudny dla komórek sprawozdawczych w giełdowych spółkach. – Stało się tak nie tylko z powodu pandemii, choć ona również odcisnęła swoje piętno na tej kwestii. Główny powód to jednak niepewność legislacyjna, związana z wdrożeniem nowego standardu raportowania emitentów ESEF – mówi Małgorzata Gula, prezes zarządu Instytutu Rachunkowości i Podatków, organizatora konkursu „The Best Annual Report".

ESEF to jednolity elektroniczny format raportowania, który jest wprowadzany w całej Unii Europejskiej. Miał być obligatoryjny dla wszystkich firm od początku tego roku, jednak ze względu na pandemię w ostatniej chwili przesunięto ten termin o rok. Mimo to część emitentów przedstawiła raporty w nowym standardzie. – Efektem jest dualizm w raportowaniu. Około 1/3 rynku przesłała raporty zgodne z ESEF, natomiast pozostała część spółek pozostała przy dotychczasowej formie raportowania, czyli plikach PDF – mówi Małgorzata Gula. Będzie to mieć wpływ na sposób oceny raportów rocznych, ponieważ w konkursie pojawi się nowa kategoria – najlepszy raport roczny według ESEF.

W konkursie są dwie inne nowości. – Uważniej przyjrzymy się też emitentom, którzy publikują raporty zintegrowane, ponieważ zmieniły się założenia koncepcyjne raportowania zintegrowanego, a także ocenimy sprawozdania o wynagrodzeniach, które po raz pierwszy pojawiają się na naszym rynku – dodaje Małgorzata Gula.

Członkowie kapituły jak zawsze będą zwracali uwagę na zmiany w raportowaniu obligatoryjnym w podstawowych sprawozdaniach, tj. z działalności i finansowych, biorąc pod uwagę sytuację mikro i makroekonomiczną i zmiany w prawie bilansowym.

– W wyniku pandemii praktycznie każdego emitenta dotknęły zmiany. I na tym się skoncentrujemy, oceniając raporty w tym roku. Spojrzymy, jak te zmiany zostały zaadresowane w sprawozdaniach finansowych – zapowiada Monika Warmbier, kierownik zespołu oceniającego sprawozdania finansowe emitentów, na co dzień partner w dziale doradztwa biznesowego oraz szef departamentu doradztwa rachunkowego w Polsce i regionie Europy Środkowo-Wschodniej w KPMG.

– Wybuch i rozwój pandemii niosły wiele zagrożeń i niepewności, zatem dla interesariuszy spółek ważne jest, by poznać, w jaki sposób pandemia Covid-19 wpłynęła na działalność operacyjną, na relacje w obrębie łańcucha dostaw, na podstawowe procesy zachodzące w spółce, a w konsekwencji także na jej wyniki i sytuację finansową – dodaje prof. Monika Marcinkowska z Uniwersytetu Łódzkiego, przewodnicząca zespołu oceniającego sprawozdanie z działalności.

Spółki mogą zgłaszać chęć przystąpienia do konkursu do 31 lipca 2021 r. Następnie raporty weźmie pod lupę kapituła konkursu, a zwycięzców jak zwykle poznamy wczesną jesienią.

Komentarze

Monika Warmbier, partner w dziale doradztwa biznesowego oraz szef departamentu doradztwa rachunkowego w Polsce i Regionie Europy Środkowo-Wschodniej w KPMG, , kierownik zespołu oceniającego sprawozdania finansowe emitentów w ramach konkursu „The Best Annual Report”

W ubiegłym roku kapituła konkursu „The Best Annual Report” miała nie lada wyzwanie. Rok był szczególny – sprawozdania finansowe emitentów powstawały w początkowej fazie lock-downu. Trudno było wówczas przewidzieć, ile potrwa odmienna sytuacja i jak poszczególne sektory na nią zareagują.

Teraz wiemy zdecydowanie więcej, po prostu zmieniła się rzeczywistość. Niektóre branże, takie jak hotelarska, lotnicza, turystyczna doznały ogromnych strat. Niektóre, takie jak e-commerce czy branża kurierska, kwitną. W niektórych rodzajach przemysłu ucierpiały łańcuchy dostaw, wzrosły ceny materiałów. Praktycznie każdego dotknęły zmiany.

I na tym się skoncentrujemy, oceniając sprawozdania finansowe w tym roku. Spojrzymy, jak te zmiany zostały zaadresowane w sprawozdaniach finansowych. I mam na myśli nie tylko odpowiednią kwantyfikację ich wpływu, ale przede wszystkim komunikat dla inwestora, wyłuskanie tej zmiany z całości narracji w sprawozdaniu, analizę wrażliwości określonych szacunków na zmianę.

Którym obszarom będziemy się przyglądać szczególnie? Pewnie w sposób naturalny kwestiom związanym z utratą wartości, założeniom przyjętym do testów, analizie wrażliwości – kluczowy w ocenie będzie nie sam efekt czy wynik testu, ale klarowny komunikat do czytelnika. Podobnie w przypadku odpisów aktualizujących wartość należności – przyjrzymy się zmianom założeń w zakresie oczekiwanych strat kredytowych – w szczególności w zakresie ujawnień. Nawet jeśli danego emitenta nie dotknęły zmiany, to być może dotknęły jego klientów.

Zwrócimy uwagę na aktywa przeznaczone do zbycia, działalność zaniechaną, na podobne zagadnienia wynikające ze zmian zdeterminowanych przez rzeczywistość roku 2020.

W szczególności premiowane będzie czytelne opisanie tego wpływu, wskazanie wrażliwości odpowiednich szacunków oraz założeń dotyczących potencjalnych zmian w przyszłości.

Prof. Monika Marcinkowska z Uniwersytetu Łódzkiego, przewodnicząca zespołu oceniającego sprawozdanie z działalności w ramach konkursu „The Best Annual Report” 

Sprawozdanie z działalności może być niezwykle przydatnym elementem raportu spółki, w szczególności dla osób, które nie mają profesjonalnej wiedzy z zakresu rachunkowości, oraz tych, które chcą poznać kulisy tworzenia tych wyników i móc ocenić potencjalną sytuację spółki w przyszłości. Oceniając to sprawozdanie w ramach konkursu „The Best Annual Report”, zawsze koncentrujemy się na opisie strategii, modelu biznesowego podmiotu i uwarunkowań działalności, finansowych i niefinansowych źródeł tworzenia wartości, a także na omówieniu generowanych wyników oraz towarzyszącym im ryzyku i niepewności.

Rok 2020 to rok kryzysu pandemicznego, a zatem w ocenie sprawozdania z działalności za ten rok wiele uwagi poświęcimy analizie tego, w jaki sposób spółki przedstawiły jego wpływ na ich funkcjonowanie i wyniki. ESMA – Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych – wydała rekomendacje dotyczące rodzaju informacji, które winny być ujawniane; stanowią one dobre podsumowanie najważniejszych pytań, na które raport za 2020 rok winien odpowiedzieć. Wybuch i rozwój pandemii niosły wiele zagrożeń i niepewności, zatem dla interesariuszy spółek ważne jest, by poznać, w jaki sposób pandemia Covid-19 wpłynęła na działalność operacyjną, na relacje w obrębie łańcucha dostaw, na podstawowe procesy zachodzące w spółce (np. czy były zakłócenia dostaw i produkcji), a w konsekwencji także na wyniki i sytuację finansową spółki.

Ważne jest także wskazanie, jakie działania były podejmowane w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom pandemii i związanych z nią restrykcji, czy i ewentualnie w jakim stopniu korzystano z publicznych programów wsparcia.

Ponieważ raport ma przedstawiać informacje umożliwiające podejmowanie decyzji, kluczowe znaczenie mają informacje umożliwiające ocenę tego, jaka będzie sytuacja emitenta w przyszłości. W tym kontekście będą nas interesowały strategia (i ewentualne jej korekty) oraz opis perspektyw funkcjonowania spółki. Jakkolwiek oczywiście przebieg pandemii jest trudny do przewidzenia, w miarę możliwości raport winien wskazywać także przewidywany przyszły jej wpływ na wyniki finansowe, ryzyko oraz podejmowane lub planowane działania mające zmniejszyć negatywne skutki pandemii lub pozwolić wykorzystać szanse, jakie niesie nowa sytuacja.

Dr Kazimierz Sedlak, dyrektor Sedlak & Sedlak, przewodniczący zespołu oceniającego sprawozdanie o wynagrodzeniach w ramach konkursu „The Best Annual Report”

W ramach konkursu na najlepsze sprawozdanie o wynagrodzeniach zostanie sprawdzona zgodność treści zawartych w sprawozdaniu z założeniami zawartymi w ustawie. W pierwszej kolejności zwrócimy uwagę, czy zaprezentowane dane zawierają kompleksowy przegląd wynagrodzeń, czy zawierają wszystkie składowe wyszczególnione w ustawie, zarówno w przypadku członków zarządu jak i rady nadzorczej.  Najwięcej uwagi poświęcimy danym o wysokości poszczególnych składników wynagrodzenia oraz sposobowi, w jaki opisano wzajemne proporcje między nimi. Kolejnym ważnym punktem będzie sprawdzenie, czy w wystarczającym stopniu wyjaśniono, w jakim stopniu wypłacone wynagrodzenie przyczynia się do realizacji i osiągania długoterminowych celów spółki oraz realizacji jej strategii biznesowej.

Ponieważ po raz pierwszy w historii giełdy ustawa zwraca uwagę na kwestie kryteriów efektywnościowych wykorzystanych do ustalania wynagrodzenia, będziemy starać się zweryfikować skuteczność tego rozwiązania. Sprawdzimy, na ile wysokość zmiennych składników wynagrodzeń menedżerów faktycznie była powiązana z realizacją wybranych wskaźników ekonomicznych.

Dr Krzysztof Grabowski, przewodniczący zespołu oceniającego oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego w ramach konkursu „The Best Annual Report” 

W zeszłym roku odbyła się pierwsza edycja konkursu „The Best Annual Report” w nowej formule, obejmującej ocenę oświadczenia o stosowaniu ładu korporacyjnego w punktacji głównej. Uczestnicy konkursu mieli więc praktyczną możliwość zapoznania się z otrzymanymi ocenami i uwagami członków zespołu oceniającego, mogli się też zapoznać z tymi raportami, które otrzymały najwyższe noty.

Tym bardziej więc w tegorocznej edycji będziemy zwracać uwagę na te elementy, które dotychczas były mocno zaniedbane. Czyli w szczególności na to, w jaki sposób emitenci informują nie tylko o naruszeniach zasad, lecz jak przedstawiają swoje podejście do stosowania całego zbioru DPSN 2016. Dobrze opracowanie oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego daje bowiem szansę spółce na przedstawienie się swoim akcjonariuszom i potencjalnym inwestorom oraz wykazanie, że praca w spółce i współpraca między jej organami jest dobrze zorganizowana, w dobrze rozumianym interesie wszystkich jej interesariuszy.

Oczywiście, jeżeli pojawiają się jakieś odstępstwa od zasad dobrych praktyk, to trzeba je dobrze wyjaśnić, ale jeszcze ważniejsze jest rzetelne przedstawienie, jak spółka rozumie ład korporacyjny i jak on działa w praktyce, z uwzględnieniem specyfiki konkretnej spółki i czekających ją wyzwań.